Bitwa pod Rakvere (1268)

Bitwa pod Rakvere (ros. Раковорская битва, też: bitwa pod Wesenbergiem) to starcie pomiędzy niemiecko-duńskim rycerstwem z inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego oraz Rusami, do którego doszło dnia 18 lutego 1268 r. w pobliżu obecnego estońskiego miasta Rakvere (niem. Wesenberg, ros. Раковор). Bitwa zakończyła się zwycięstwem Rusów.

Bitwa pod Rakvere

Krucjaty północne
Dymitr Aleksandrowicz
Czas	18 lutego 1268
Miejsce	Rakvere
Terytorium	Estonia
Wynik	Zwycięstwo Rusów
Strony konfliktu
Ruś Włodzimiersko-Suzdalska, Republika Pskowska, Republika Nowogrodzka Zakon kawalerów mieczowych
Dowódcy
Dymitr Aleksandrowicz, Dowmunt z Nalszczan Michaił Fiodorowicz † Otton von Lutterberg
Siły
16-30 000 25 000
Straty
5 000 12 000
Położenie na mapie Estonii miejsce bitwy
59°21′N 26°21′E

Na czele rycerzy z Niemiec stał Otton von Lutterberg. Niemców wsparli Duńczycy, zajmujący ówcześnie północne rejony Estonii. W szeregach armii niemiecko-duńskiej znajdowała się też spora liczba estońskich knechtów. Armię podzielono na dwie grupy. Po ataku sił głównych, druga grupa armii rycerskiej do bitwy miała wejść w decydującym momencie starcia.

W skład sił ruskich wchodziły kontyngenty z Nowogrodu, Pskowa i Wielkiego Księstwa Włodzimiersko-Suzdalskiego. Na czele Rusów stanęli namiestnicy: nowogrodzki Michaił Fiodorowicz, Dowmunt z Pskowa oraz Wielki książę włodzimiersko-suzdalski Dymitr Aleksandrowicz syn Aleksandra Newskiego. Podobnie jak to miało miejsce w bitwie na jeziorze Pejpus, Rusini zastosowali atak klinem, wcześniej dzieląc armię na dwie części przy czym druga ukryta grupa miała z zasadzki uderzyć na niczego niespodziewającego się przeciwnika.

Z początkiem starcia centrum wojsk ruskich (wojska z Nowogrodu i Pskowa) zostało poważnie zagrożone. Walka przemieniła się w rzeź, śmierć poniósł m.in. Michaił Fiodorowicz. Nowogrodzka kronika opisuje ten fragment bitwy jako coś "czego nasi ojcowie i dziadowie nigdy wcześniej nie uświadczyli".

Tymczasem druga część armii niemiecko-duńskiej, nie trzymając się pierwotnego planu (sądzono, że bitwa jest już wygrana) rozpoczęła plądrowanie obozu Rusów. W tym momencie nastąpił nieoczekiwany atak z flanki oddziałów suzdalskich księcia Dymitra. Atak przyniósł powodzenie, przechylając szalę bitwy na korzyść Rusów. Rycerze niemieccy i duńscy rozpoczęli ucieczkę, ścigani przez wiele kilometrów przez przeciwnika. W trakcie pościgu poległo wielu z nich, liczni dostali się do niewoli.

Straty po stronie armii zakonu szacuje się na 12000 zabitych, zaś po stronie ruskiej na 5000. Klęska pod Rakvere powstrzymała ekspansję niemiecko-duńską w regionie na okres kolejnych 30 lat.

Bibliografia

• Staršaja Livonskaja Rifmovannaja Chronika: Otryvok IX. Bitva pri Rakvere v 1268 g. i pochod na Pskov v 1269 g.; Übersetzt: Ältere Livländische Reimchronik: Fragment IX. Die Schlacht von Rakvere im Jahr 1268 und der Feldzug nach Pskow im Jahr 1269 Abgerufen am 22. Mai 2010
• David Nicolle: Medieval Russian Armies 1250–1450. Osprey Publishing, Oxford 2002.