Bośnia! (fr. Bosna!) – francuski film dokumentalny z 1994 roku w reżyserii Bernarda-Henriego Léviego i Alaina Ferrariego, przedstawiający wojnę bośniacko-serbską z perspektywy muzułmańskich Bośniaków.

Bośnia!
Bosna!
Gatunek

dokumentalny

Rok produkcji

1994

Data premiery

18 maja 1994

Kraj produkcji

Francja
Bośnia i Hercegowina

Język

francuski

Czas trwania

117 min

Reżyseria

Bernard-Henri Lévy
Alain Ferrari

Scenariusz

Gilles Hertzog
Bernard-Henri Lévy

Muzyka

Denis Barbier

Zdjęcia

Pierre Boffety

Montaż

Frédéric Lossignol
Yann Kassile

Produkcja

Les Films du Lendemain

Produkcja i dystrybucja edytuj

Reżyser filmu Bernard-Henri Lévy był zaangażowany w konflikt w Bośni i Hercegowinie, gdzie często jeździł. Propagował bośniacką sprawę za pomocą książek, w wystąpieniach publicznych i telewizyjnych. Kolejnym etapem było stworzenie filmu dokumentującego Oblężenie Sarajewa. Zdjęciami do produkcji zajął się Pierre Boffety, za montaż odpowiadali Frédéric Lossignol i Yann Kassile, a muzykę skomponował Denis Barbier. W reżyserii współuczestniczył Alain Ferrari, a do pisania scenariusza wspólnie z Bernardem-Henrim zasiadł Gilles Hertzog. Zdjęcia do filmu rozpoczęto w 1993 roku, a premiera miała miejsce w kwietniu 1994 roku. Kampania propagandowa na rzecz Bośni, którą prowadził Bernard-Henri Lévy, doprowadziła w następnym miesiącu do wystawienia wspólnie z sympatyzującymi intelektualistami probośniackiej listy wyborczej we francuskich wyborach do Parlamentu Europejskiego[1][2].

Głosy krytyków edytuj

Film zawiera intensywny przekaz propagandowy. Znalazł się w repertuarze sekcji Dyskretny urok propagandy – Bałkany w Ogniu w ramach na 11. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Watch Docs (2011)[3]. Film przedstawia konflikt wyłącznie z perspektywy muzułmańskich Bośniaków. Za prezydentem Aliją Izetbegoviciem powtarzana jest teza, że Bośniacy uczestniczą w wojnie wbrew swojej woli i są jej ofiarami. Bernard-Henri Lévy nieustannie prowadzi narrację, komentując wszystkie pokazane wydarzenia. Narzuca odbiorcy swoją interpretację konfliktu. Krytykuje bierność Zachodu, a Slobodana Miloševicia nazywa Hitlerem. W jego monologu pojawiają się takie figury propagandowe jak generalizacja, nadmierne skróty myślowe czy manipulacja faktami[1]. David Denby w recenzji w "New York Magazine" z 24 października 1994 roku zauważa również propagandową naturę dokumentu, który określa mianem fascynującego i wybitnego intelektualnie[4]. Richard J. Golsan porównuje dzieło Leviego do filmu L'espoir nakręconego przez André Malrauxa w czasie wojny domowej w Hiszpanii[2].

Nominacje edytuj

Film był nominowany do nagrody Cezara w kategorii najlepszych filmów dokumentalnych[5].

Przypisy edytuj

  1. a b WatchDocs Festival | Bośnia! [online], archive.ph, 22 maja 2015 [dostęp 2021-09-20].
  2. a b Richard J. Golsan: French Writers and the Politics of Complicity: Crises of Democracy in the 1940s and 1990s. Baltimore: JHU Press, 2006, s. 110. (ang.).
  3. WatchDocs Festival | Propaganda-bałkany w ogniu [online], archive.ph, 20 maja 2015 [dostęp 2021-09-20].
  4. David Denby. Movies. „New York Magazine”, 24 października 1994. Nowy Jork. (ang.). 
  5. Search by palmares – Académie des Arts et Techniques du Cinéma [online], archive.ph, 22 maja 2015 [dostęp 2021-09-20].

Linki zewnętrzne edytuj