Bronisław Handelsman
Bronisław Handelsman (ur. 25 stycznia 1859 w Warszawie[1], zm. 17 lipca 1935 w Iwoniczu-Zdroju[1][2]) – polski lekarz gastrolog, działacz społeczny.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1859 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 lipca 1935 |
| Miejsce spoczynku | |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie kupieckiej w Warszawie[1]. Tam też, w 1876 ukończył naukę w gimnazjum[3]. Następnie ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, podczas których zaangażował się w działalność lewicowych kręgów niepodległościowych. W 1883 uzyskał dyplom lekarza i podjął specjalizację z gastrologii w Wiedniu i Berlinie. W późniejszym okresie przebywał w Wieruszowie na praktyce lekarskiej, tam też został aresztowany i oskarżony o działalność w organizacji rosyjskich rewolucjonistów Narodnaja Wola i związki z jej działaczem – Marcelim Janczewskim. Po kilkumiesięcznym pobycie w areszcie, został z niego zwolniony[1].
W 1890 przeniósł się do Łodzi, gdzie został ordynatorem w szpitalu miejskim św. Aleksandra, pozostając na stanowisku przez 25 lat. Był również przez kilka lat naczelnym lekarzem tego szpitala[1]. Podczas I wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej był członkiem Sekcji Szkolnej Głównego Komitetu Obywatelskiego w Łodzi[3]. Pod koniec życia kierownikiem III przychodni miejskiej w Łodzi[4].
Był członkiem zwykłym i członkiem honorowym Łódzkiego Towarzystwa Lekarskiego[3], członkiem Towarzystwa Krzewienia Oświaty, Polskiego Towarzystwa Badań nad Dziećmi, Towarzystwa „Bikur Cholim”[1]. Należał to oświatowego towarzystwa „Uczelnia”[5], w ramach którego w 1906[3] był inicjatorem powstania Gimnazjum Polskiego w Łodzi[5], a także współzałożycielem żeńskiego gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej (1906) i Gimnazjum Społecznego Męskiego (1922)[3]. Pracował także jako lekarz szkolny, był współtwórcą ambulatoriów lekarskich dla dzieci. Ponadto publikował artykuły w prasie naukowej, m.in. w „Czasopiśmie Lekarskim” oraz był autorem podręczników medycznych[1].
Został pochowany na nowym cmentarzu żydowskim przy ul. Brackiej w Łodzi[1].
Publikacje edytuj
- Choroby zawodowe. (wąglik, zatrucie ołowiem, zatrucie rtęcią). O chorobach zawodowych, podlegających ubezpieczeniu, 1934
- Higjena. Podręcznik dla szkół średnich, Nakł. Księgarni Ludwika Fiszera, 1921
- Krótki zarys anatomji, fizjologji i higjeny. Podręcznik dla klas wyższych szkół powszechnych, Księg. L. Fiszer, 1920
- O gruźlicy i zwalczaniu jej przy pomocy szkoły, nakł. i druk Z. Manitus, 1921
- Wskazówki dla chorych na żołądek, K. Neumiller, 1930
- Wskazówki dla lekarzy szkolnych, Księg. L. Fiszer, 1916
- Zasady pielęgnowania chorych dla użytku pielęgniarek, Księg. L. Fiszer, 1920
Tłumaczenia edytuj
- Chajes B., Kompendium higieny społecznej, nakł. Ksiegarni Ludwika Fiszera, 1924,
- Seifert O., Diagnostyka lekarsko-kliniczna, Wydawnictwo Naukowe „Wiedza”, 1925,
- Matthes M., Podręcznik diagnostyki różniczkowej chorób wewnętrzych, Wydawnictwo Naukowe „Wiedza”, 1930,
- Mering J., Podręcznik chorób wewnętrznych, tom I-II,1927 (tłum. wspólnie z Józefem Luxenburgiem).
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Handelsman Bronisław [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-11-20].
- ↑ Klemens Orchulski (red.), B. p. dr Bronisław Handelsman (...), „Łódź w Ilustracji. Dodatek niedzielny do „Kurjera Łódzkiego”” (30), Łódź: Kurjer Łódzki, 28 lipca 1935, 4 (244) [dostęp 2023-11-20].
- ↑ a b c d e Z karty załobnej. Bronisław Handelsman, „Ilustrowana Republika” (197), bc.wbp.lodz.pl, 20 lipca 1935 [dostęp 2023-11-20].
- ↑ nekrolog, „Dziennik Zarządu m. Łodzi” (8), bc.wbp.lodz.pl, 16 sierpnia 1935, 523 (47) [dostęp 2023-11-20].
- ↑ a b Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Prace polonistyczne, Zakład Narodowy im Ossolińskich we Wrocławiu., 1991 [dostęp 2023-11-20] (pol.).