Bronisław Przygodziński
Bronisław Franciszek Przygodziński (ur. 3 października 1898 w Inowrocławiu[1], zm. 13 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[3].
kapitan artylerii | |
Data i miejsce urodzenia |
3 października 1898 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 kwietnia 1940 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
14 dywizjon artylerii ciężkiej, |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujSyn Jana i Stanisławy ze Słowińskich[1]. Student Uniwersytetu Poznańskiego[2]. Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego. Uczestnik I wojny światowej w armii cesarstwa niemieckiego. W Wojsku Polskim od 1919. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii i z dniem 1 września 1921 został mianowany podporucznikiem artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, służył wówczas w 14 dywizjonie artylerii ciężkiej[4]. W 1922 był oficerem 7 pułku artylerii ciężkiej[5]. W 1923 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1920 i 2 lokatą[6]. W 1924 był poza wojskiem i jako były oficer zawodowy w stopniu porucznika należał do rezerwy 7 pac[7]. W 1934 podlegał pod PKU Poznań Miasto. Awansował do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939, był wówczas oficerem rezerwy 17 pułku artylerii lekkiej[3].
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. 11 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 025/1 poz 9, nr akt 2200[8] z 9.04.1940[2]. Został zamordowany 13 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis w księdze czynności pod datą 28.04.1943[9]. Figuruje liście AM-183-664. Przy szczątkach w mundurze znaleziono trzy pocztówki z nadawcą E. Przygodzińska, trzy listy i fotografię[10][11][12].
Stefan Frąckowiak, wójt gminy Kuślin, jeniec Kozielska, wspominał o nim w liście do rodziny[13].
W Archiwum Robla znajduje się: kalendarzyk znaleziony przy zwłokach kapitana Józefa Trepiaka, w którym Przygodziński został wymieniony pod datą 11.04.1940 jako jeden z oficerów wywiezionych tego dnia z obozu (pakiet 0867-06).
Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 97 Nowym Kurierze Warszawskim nr 110 i Gazecie Lwowskiej[14]
Życie prywatne
edytujPrzemysłowiec, zamieszkały w Poznaniu przy ul. Półwiejskiej 19. Żonaty[1]. Prowadził firmę rymarsko-siodlarską - Zakłady Przemysłowe Bronisław Przygodziński i Ska w Poznaniu przy Al. Marszałka Piłsudskiego[15] oraz był współwłaścicielem wraz z Wacławem Scheitzem hurtowni tekstylno-gumowej Ha Te Ge, spółki jawnej. Ha Te Ge rozpoczęła działalność 15 lutego 1931[16].
Upamiętnienie
edytuj- Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
- Dąb Pamięci zasadzony przez Szkołę Podstawową nr 11 im Stefana Batorego w Inowrocławiu, certyfikat nr 1494/1771/WE/2009[17].
Ordery i Odznaczenia
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 504 .
- ↑ a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 618.
- ↑ a b Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, 1991, s. 197 .
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 38), Warszawa, 8 października 1921, s. 1402 .
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa 1922, s. 216 .
- ↑ a b Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 791, 828 .
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 711, 782 .
- ↑ J. Tucholski , op cit, s. 647 .
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 199.
- ↑ The Katyn Forest Massacre, Washington 1952, s. 139.
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 183
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Zdzisław Kościański , Nowotomyślanie, ofiary zbrodni katyńskiej, „Przegląd Nowotomyski” (nr 4, 2007), Nowy Tomyśl 2007, s. 6 .
- ↑ „Gazeta Lwowska” (nr 110, R 3), Lwów, 12 maja 1943, s. 2 .
- ↑ „Kurier Poznański” (nr 438, R. 32, wydanie P), Poznań, 25 września 1937, s. 14 .
- ↑ „Ogłoszenia Sądowe Zawierające Obwieszczenia Sądów Województwa Poznańskiego” (R. 7, nr 16), Poznań, 15 sierpnia 1931, s. 5 .
- ↑ Bohaterowie – Strona 409 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
- Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1934.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- The Katyn Forest Massacre : hearings before the Select Committee to Conduct an Investigation of the Facts, Evidence and Circumstances of the Katyn Forest Massacre, Eighty-second Congress, first[-second] session, on investigation of the murder of thousands of Polish officers in the Katyn Forest near Smolensk, Russia, Washington 1952.