Centrum Holocaustu w Skopje
Centrum Holocaustu w Skopje (mac. Меморијален центар на холокаустот на Евреите од Македонија, Memorijałen centar na hołokaustot na Ewreite od Makedonija) – instytucja pamięci poświęcona żydowskiej społeczności Macedonii Północnej.
Instytucja edytuj
Budowa Centrum Holocaustu rozpoczęła się w 2005 roku. Powstało w celu upamiętnienia ponad 7 tys. Żydów z Macedonii, których zamordowano w czasie Zagłady. Jest zlokalizowane w Skopje, w tzw. Dzielnicy Żydowskiej, która dawniej stanowiła centrum życia społecznego żydowskiej społeczności miasta. Oficjalne otwarcie nastąpiło 10 marca 2011 roku, 68 lat po deportacji macedońskich Żydów do obozu zagłady w Treblince[1]. W momencie otwarcia była to czwarta tego typu placówka po Waszyngtonie, Jerozolimie i Berlinie[2]. W Centrum mieści się ekspozycja stała (jednym z eksponatów jest 500-letni zwój Tory, przeniesiony na Bałkany przez Żydów sefardyjskich z Hiszpanii[3]), a ponadto placówka prowadzi działalność edukacyjną, poświęconą budowaniu społeczeństwa zróżnicowanego etnicznie i religijnie[4].
Zagłada macedońskich Żydów edytuj
Podczas II wojny światowej ziemie Macedonii zostały przyłączone do Carstwa Bułgarii, która zawarła porozumienie z III Rzeszą. W związku z tym społeczność żydowska na zajętych przez Bułgarię terenach 11 marca 1943 roku została eksmitowana ze swoich domów i przetransportowana do obozu przejściowego w Skopje. Następnie 22, 25 i 29 marca kolejne konwoje zostały skierowane do obozu zagłady w Treblince. Ostatnia grupa przybyła na miejsce 3 kwietnia 1943 roku. W sumie deportacja objęła 7144 osoby, z czego niemal połowę stanowiły dzieci. Nie ocalał żaden z deportowanych Żydów. Tym samym zagłada objęła 98% żydowskiej ludności Macedonii, co jest najwyższym odsetkiem spośród wszystkich krajów, a 11 marca pozostaje datą, w której organizowane są obchody na pamiątkę rozpoczęcia deportacji[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Holocaust Memorial Center for the Jews of Macedonia [online], visitskopje.mk [dostęp 2022-04-03] (ang.).
- ↑ Macedonian Holocaust Memorial museum inaugurated [online], bbc.com, 1 grudnia 2011 [dostęp 2022-04-03] (ang.).
- ↑ Macedonia Płn. upamiętniła 76. rocznicę deportacji Żydów do Treblinki [online], dzieje.pl, 11 marca 2019 [dostęp 2022-04-03].
- ↑ Wizyta w Centrum Holocaustu w Skopje [online], prezydent.pl, 19 listopada 2011 [dostęp 2022-04-03].
- ↑ Hanna Chronimska, Wystawa "Deportacja Żydów z Macedonii do Treblinki 1943" [online], ostrowmaz.com, 6 kwietnia 2016 [dostęp 2022-04-03].
Linki zewnętrzne edytuj
- About us - Memorial Center. holocaustmemorialcenter.mk. [dostęp 2022-04-27]. (ang.).
- Cnaan Liphshiz: Multimillion-dollar Holocaust museum opens in Macedonia. timesofisrael.com, 2019-03-11. [dostęp 2022-04-27]. (ang.).