Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności

Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności (COIU "S") – zespół ekspertów prawniczych „Solidarności”, w skład którego weszło ponad 100 specjalistów z różnych dziedzin prawa i 200 współpracowników z całej Polski.

Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności powstało podczas I Ogólnopolskiego Forum Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości, które zostało zorganizowane z inicjatywy „Solidarności” w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie i na Uniwersytecie Jagiellońskim 17 i 18 stycznia 1981 r. Pomysłodawcą powstania Centrum był sędzia Kazimierz Barczyk, który został również wybrany prezesem COIU „S” i ogłosił powołanie społecznej komisji kodyfikacyjnej Prawa Karnego COIU „S” na czele z nestorem polskich karnistów prof. Władysławem Wolterem oraz Andrzejem Zollem[1].

13-14 czerwca 1981 r. podczas II Ogólnopolskiego Forum Prawników COIU „S" poświęconemu praworządności z udziałem kilkuset prawników z całej Polski w Auli UJ, na wniosek prezesa COIU "S" Kazimierza Barczyka powołano agendę - Społeczną Radę Legislacyjną złożoną z 21 teoretyków prawa i 21 praktyków dla kompleksowej oceny stanu prawa i potrzeb jego zmian[1].

Społeczna Rada Legislacyjna ukonstytuowała się w trakcie III Ogólnopolskiego Forum Prawników, które odbywało się w auli Uniwersytetu Jagiellońskiego 28 i 29 listopada 1981 r. na jej czele stanął nestor polskich cywilistów prof. Stefan Grzybowski, którego zastępcami zostali sędzia Sądu Najwyższego i była Minister Sprawiedliwości Zofia Wasilkowska, Przewodniczący Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk prof. Wacław Szubert, prorektor UJ prof. Andrzej Kopff, dr Andrzej Rozmarynowicz i prof. Władysław Wolter. Sekretarzem Społecznej Rady Legislacyjnej został Kazimierz Barczyk. Partnerami Forum byli m.in. Naczelna Rada Adwokacka, Stowarzyszenie Radców Prawnych, KKK PWS "S" Prokuratury, "S" Sądu Najwyższego oraz „S” Sądu Wojewódzkiego w Krakowie[1].

Działalność Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych przerwał wybuch stanu wojennego. Natomiast jego restytucję umożliwiły zmiany ustrojowe, które zaszły w Polsce w 1989 r. Wówczas Centrum i jego Społeczna Rada Legislacyjna były głównym zespołem ekspertów ogólnopolskiej „S”, a następnie Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego i Senatu I kadencji.

W trakcie swoich prac COIU "S" przygotowało reformę prawa w Rzeczypospolitej opracowując kilkadziesiąt społecznych projektów ustaw m.in.[2][3]:

  • założenia Konstytucji
  • Kodeks Karny,
  • Kodeks Postępowania Karnego,
  • KPK z sędzią śledczym,
  • Kodeks Karny Wykonawczy,
  • Kodeks Pracy,
  • Ustawę Wypadkową,
  • Prawo Prasowe,
  • Ustawę o Wolnym Dostępie do Informacji w Życiu Publicznym,
  • Prawo Cywilne,
  • Prawo Rolne,
  • Ustawę o Ochronie Konsumenta,
  • Prawo Gospodarcze,
  • Ustawę o Przedsiębiorstwie i Samorządzie,
  • Prawo o Ustroju Sądów Powszechnych,
  • Ustawę o Sądzie Najwyższym,
  • Ustawę o Prokuraturze PRL,
  • Ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa,
  • Prawo o Notariacie,
  • Ustawę o Radcach Prawnych,
  • Ordynację Wyborczą do Rad Narodowych,
  • Ustawę o Samorządzie Terytorialnym,
  • Prawo o Zgromadzeniach,
  • Ustawę o Prokuratorii Generalnej,
  • Prawo Wyznaniowe,
  • Ustawę o Adwokaturze,
  • Ustawę o Ministrze Spraw Wewnętrznych,
  • Ustawę o Policji,
  • Ustawę o Urzędzie Ochrony Państwa,

Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych "Solidarności" zakończyło pracę w 1992 roku[4][3].

W ocenie prof. Stanisława Grodziskiego: „obywatelskie inicjatywy ustawodawcze „Solidarności” należy, bez żadnych wątpliwości ustawić w szeregu największych działań reformatorskich w historii społeczeństwa i państwa polskiego co najmniej od Konstytucji Trzeciego Maja[5].

Prace COIU „S” zostały opisane w publikacji pt. Wkład krakowskiego i ogólnopolskiego środowiska prawniczego w budowę podstaw ustrojowych III Rzeczypospolitej (1980-1994). Projekty i inicjatywy ustawodawcze, ludzie, dokonania i oceny pod redakcją prof. Stanisława Grodziskiego[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności | COIU S [online], coiu.pl [dostęp 2023-09-12].
  2. Struktura Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych. coiu.pl. [dostęp 2010-10-15]. (pol.).
  3. a b Kazimierz Barczyk, Stanisław Grodziski, Stefan Grzybowski: Obywatelskie Inicjatywy Ustawodawcze Solidarności 1980-1990. Warszawa: Kancelaria Sejmu, 2001. ISBN 83-7059-503-0.
  4. Historia Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności. coiu.pl. [dostęp 2010-10-15]. (pol.).
  5. „W poszukiwaniu dobrego prawa”, tom 1. Perspektywa publicznoprawa. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Steca, Wolters Kluwer, Warszawa 2022,  ISBN 978-83-8286-205-8  - str. 833
  6. Wkład krakowskiego i ogólnopolskiego środowiska prawniczego w budowę podstaw ustrojowych III Rzeczypospolitej (1980-1994). Projekty i inicjatywy ustawodawcze, ludzie, dokonania i oceny, ISBN 978-83-7638-901-1