Cerkiew Świętego Pantelejmona w Gorno Nerezi
Cerkiew Świętego Pantelejmona[1] (mac. Црква „Св. Пантелејмон“) – prawosławna cerkiew w Gorno Nerezi (część Skopje), wzniesiona w 1164. Należy do Macedońskiego Kościoła Prawosławnego.
.jpg) Widok ogólny | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Eparchia | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Skopje  | |||||||||||
Położenie na mapie Macedonii Północnej  | |||||||||||
 41°58′37,2″N 21°22′26,4″E/41,977000 21,374000
| |||||||||||
Została wzniesiona w 1164 z fundacji cesarskiego namiestnika Aleksego Komnena. Była pierwotnie świątynią monasterską[2]. Jej architektura reprezentuje styl bizantyjski z elementami typowymi dla Bałkanów. Cerkiew wznosi się na planie kwadratu, jest to zwarta ceglana bryła w formie krzyżowo-kopułowej, z pięcioma kopułami na kwadratowych bębnach. W absydzie świątyni oraz na fasadach bocznych widoczne są tryforialne okna. Harmonijne proporcje budynku nadają wnętrzu pozory monumentalności mimo skromnych w rzeczywistości rozmiarów obiektu[3].
W świątyni znajdują się freski stanowiące przykład sztuki bizantyńskiej epoki Komnenów[3] z elementami typowymi dla ówczesnej sztuki regionu Macedonii: silnym iluzjonizmem, żywą gestykulacją i psychologią ukazanych postaci, łagodnymi przejściami zamiast wyraźnych konturów[2]. Tematyka malowideł związana jest z Męką Chrystusa[2]. Freski w cerkwi zostały odkryte przez M. Okuniewa w 1926[2].