Cerkiew św. Mikołaja Dobrego w Kijowie

Cerkiew św. Mikołaja Dobrego
Церква Миколи Доброго
	nr rej. 80-385-0222 (dzwonnica)
	; Cerkiew św. Mikołaja Dobrego i dzwonnica (z lewej) na początku XX w.
Państwo	ZSRR
Republika związkowa	Ukraińska SRR
Miejscowość	Kijów
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1800
Data zakończenia budowy	1807
Data zniszczenia; • przez	1935; władze stalinowskie
Dane świątyni
Styl	empire
Architekt	Andrij Melenski
Kopuła; • liczba kopuł	; 5
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wolno stojąca
	Położenie na mapie Ukrainy Cerkiew św. Mikołaja Dobrego
	Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Cerkiew św. Mikołaja Dobrego
	Położenie na mapie Kijowa Cerkiew św. Mikołaja Dobrego
	50,461614°N 30,518727°E/50,461614 30,518727
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Cerkiew św. Mikołaja Dobrego – niezachowana do naszych czasów cerkiew prawosławna w Kijowie, przy ulicy Pokrowśkiej.

Historia

Nie jest ustalone jednoznacznie, kiedy przy ulicy Pokrowśkiej powstała pierwsza cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja, ani dlaczego imię patrona zostało opatrzone nietypowym przymiotnikiem „dobry”. Według jednej z legend świątynia istniała już w XII stuleciu i to w niej mieszczanin nazwiskiem Dobryk uwolnił swojego sługę-Połowca, zobowiązując go jednak do zapłacenia wykupu poprzez złożenie przysięgi na ikonę św. Mikołaja. Połowiec, muzułmanin, nie dotrzymał obietnicy. Wówczas zaczął ukazywać mu się święty Mikołaj Cudotwórca, przypominając o dobroci jego pana. Połowiec powrócił do Kijowa i oddał należną sumę pieniędzy, zaś Dobryk uznał to wydarzenie za dowód mocy wstawiennictwa świętego. Według innych znanych wersji drewniana cerkiew na miejscu późniejszej, murowanej, pochodziła z XVII w. Jej fundatorem miał być hetman kozacki Kiszka, który wzniósł świątynię jako wotum dla św. Mikołaja za wyzwolenie z niewoli tureckiej. Inna legenda mówi o istnieniu przy siedemnastowiecznej cerkwi szpitala dla ubogich, prowadzonego przez mnichów prawosławnych znanych z dobroci.

Zachowana dzwonnica cerkwi z kaplicą greckokatolicką

Na miejscu drewnianej cerkwi w 1716 stanęła murowana, której budowę opłacił kapłan prawosławny Symeon Szyryp. Budynek przetrwał do 1799, kiedy jego zły stan techniczny spowodował rozbiórkę i wzniesienie zupełnie nowego obiektu sakralnego, ukończonego w 1807 według projektu Andrija Melenskiego. W 1913 w cerkwi brał ślub pisarz Michaił Bułhakow. W 1935 cerkiew została zniszczona na polecenie stalinowskich władz, a jej ostatni proboszcz, profesor teologii i biblista ks. Aleksandr Głagolew^[1], zamordowany w 1937. Jedynym ocalałym elementem świątyni jest wolno stojąca dzwonnica, wybudowana równocześnie z cerkwią w 1716. W dzwonnicy również znajdowała się kaplica nosząca kolejno imiona św. Szymona Słupnika, św. Barbary, a obecnie św. Mikołaja. Obiekt ten od 1963 posiada status zabytku^[2]. Gospodarzem świątyni jest obecnie Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka.

Architektura

Cerkiew reprezentowała styl empire. Wejście do niej prowadziło przez portyk z tympanonem i czterema kolumnami doryckimi. Ponad nawą wznosiła się główna kopuła zwieńczona hełmem i krzyżem prawosławnym, z rzędem półkolistych okien poniżej dachu. Po obydwu stronach wejścia głównego znajdowały się niższe wieże z jońskimi kolumnami podtrzymującymi mniejsze kopuły z krzyżami.

Przypisy

Bibliografia

O.Aleksejczuk, Kijów i okolice, Pascal, Bielsko-Biała, 2006 ISBN 83-7304-546-5

[1] Aleksandr Głagolew (w:) Russkije pisatieli-bogosłowy. Istoriki Cerkwi. Issledowatieli i tołkowatieli Swiaszczennogo Pisanija, Moskwa, Paszkow Dom 2001

[2] Opis na stronie Lost Landmarks of Kyiv

[1]

[2]