Empire
Empire (styl cesarstwa) – odmiana późnego klasycyzmu powstała we Francji w latach 1800–1815[1], występująca w modzie, architekturze, malarstwie i sztuce użytkowej podczas panowania Napoleona w Europie, zwłaszcza na terenach obecnej Polski (Księstwo Warszawskie) i w Rosji. W Niemczech i Austrii empire współistniał ze stylem Biedermeier[1]. Styl wzorował się na sztuce starożytnej Grecji, Rzymu i Egiptu.
OrnamentyEdytuj
Powtarzającymi się ornamentami były kompozycje litery "N", inicjału Napoleona, w wieńcu laurowym, pszczoły, gwiazdy, orły cesarskie z festonami w dziobach oraz draperie z tkanin. Również często wykorzystywano motywy staroegipskie[1] takie jak np. sfinksy i rzymskie kariatydy oraz płaskie pilastry o złoconych głowicach. Cesarzowa Józefina lubiła łabędzie i dlatego motyw tego ptaka był powszechnie wykorzystywany w zdobieniu porcelany, podłokietników, dywanów i draperii[1].
Sztuka użytkowaEdytuj
Twórcami stylu empire byli francuscy architekci Charles Percier oraz Pierre François Louis Fontaine zaprojektowali meble i wystrój wnętrz cesarza. Wydali oni również „Palaise maisons et autres edifices de Rome moderne” (1802, Paryż) oraz „Residences des souverains” (1833, Paryż), w których to zawarli założenia stylu[2].
Przykładem zastosowania stylu empire są wnętrza pałacyku w Rueil-Malmaison, apartamenty cesarskie w Grand Trianon w Wersalu i w pałacu w Fontainebleau, do tej odmiany neoklasycyzmu należy też łuk triumfalny na Placu du Carrousel.
.jpg)
ArchitekturaEdytuj
 |
Ta sekcja od 2014-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Architektura w stylu empire naśladowała elementy architektoniczne rzymskie, greckie i egipskie. Jej cechami charakterystycznymi są ścisła symetria, monumentalizm i nadmierna dekoracyjność w połączeniu z surowością formy architektonicznej.
W Rosji w stylu empire powstały budowle z początku XIX wieku w Sankt Petersburgu, m.in. budynki Instytutu Górniczego i Admiralicji.
W Polsce styl reprezentuje m.in. budynek ratusza w Wejherowie[3] oraz pałac Brunszwickich w Kołobrzegu.
MalarstwoEdytuj
Malarstwo epoki napoleońskiej nawiązywało do triumfów cesarza i hołubiło jego zwycięstwa. Jacques-Louis David namalował cesarza na trzech obrazach: Koronacja Napoleona, Napoleon przekraczający Przełęcz Świętego Bernarda w 1800 roku i Napoleon w swoim gabinecie. Napoleona i jego żonę malował również François Gérard a Antoine-Jean Gros był oficjalnym artystą armii napoleońskiej i świadkiem naocznym wielu bitew tego okresu. Malarzem cesarzowej był Jean-Baptiste Isabey[1].
Portret Elizy Bonaparte w stylu empire
Portret Józefiny, żony cesarza Napoleona pędzla François Gérarda
ModaEdytuj
Stroje w stylu empire również zaczerpnęły wiele z antyku. Moda damska podkreślała kobiecość i wdzięk. Długie suknie z dekoltem i pasem pod biustem szyto wykorzystując delikatne tkaniny. Zimowa odzież wykorzystywała również szale, peleryny i płaszcze. Moda męska tego okresu obejmowała frak, odkrywający kamizelkę oraz wysoko zapiętą koszulę z apaszką[2].
Damska i męska odzież w stylu empire
Suknia w stylu empire z 1809 roku
Damskie nakrycia głowy z 1809 roku
Moda damska i męska z kwietnia 1809 roku
Strój męski
.jpg)
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e Empire Style, 1800–1815. [w:] Geilbrunn Timeline of Art History [on-line]. The Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2014-12-05]. (ang.).
- ↑ a b Empire style, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2014-12-05] (ang.).
- ↑ Roman Pawlak: Polska – Zabytkowe ratusze. Warszawa: Sport i Turystyka MUZA SA, 2003, s. 235. ISBN 83-7200-991-0.
BibliografiaEdytuj
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 43, 44. ISBN 83-85001-89-1.