Wieniec laurowy
Wieniec laurowy (wawrzynowy) – symbol chwały, sławy, triumfu i zwycięstwa, także nagroda dla zwycięzcy w boju lub sportowej rywalizacji[1]. Przyznawany był zwycięskim wodzom, artystom, poetom, uczonym, sportowcom[2].
StarożytnośćEdytuj
Wieniec laurowy był atrybutem Apollina[2], nosili go również kapłani Hery i Heraklesa. Laur był również atrybutem Sławy, Prawdy, muz (Kalliope i Klio), a także poetów. Wierzono, że noszenie wieńca laurowego daje natchnienie twórcze[1].
Wieniec laurowy (tzw. wieniec triumfalny), który otrzymywał zwycięski wódz w starożytnym Rzymie miał symbolicznie oczyszczać z przelanej w boju krwi[1][3]. Z czasem stał się on symbolem zwycięstwa i nieśmiertelnej chwały[1].
Wieńcem laurowym (tzw. laur olimpijski) ozdabiano głowy zwycięzców na igrzyskach w Grecji i Rzymie[1].
Prawo do stałego noszenia wieńca laurowego miał Juliusz Cezar, od tego czasu wieniec laurowy i purpurowy płaszcz stały się symbolami naczelnego wodza Imperium Rzymskiego[2].
Średniowiecze i nowożytnośćEdytuj
Z czasem wieniec laurowy stał się symbolem nie tylko zwycięstwa, ale też wybitnych osiągnięć we wszelkich dziedzinach życia. W średniowieczu kończący studia honorowani byli gałązkami owocującego wawrzynu szlachetnego. Wieńcem laurowym nagradzano wybitnych pisarzy (tzw. Laur Kapitolu – wyróżnienie przyznawane pisarzom przez cesarzy lub papieży)[1].
W sztuce chrześcijańskiej wieńce laurowe, jako symbole triumfu i czystości, ozdabiały głowy świętych dziewic-męczennic[1], a także innych męczenników[2]. W wieńcu laurowym umieszczano również monogram Chrystusa wskazując na jego zwycięstwo nad śmiercią lub rękę Boga, co symbolizowało jego nieśmiertelność[4]
Gałązki i wieńce laurowe w sztuce sepulkralnej są symbolem nieśmiertelności.
Wieniec laurowy obecnieEdytuj
Laur jest symbolem zwycięstwa i pokoju[1]. Motyw wieńca laurowego również współcześnie jest często wykorzystywany, m.in. w falerystyce:
- jedna z odznak żołnierskich (Wzorowy Żołnierz) ma kształt wieńca laurowego.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g h Wawrzyn (laur), [w:] Władysław Kopaliński, Słownik symboli, wyd. Wyd. 2, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 444-445, ISBN 83-214-0746-3, OCLC 26989876 [dostęp 2021-11-13].
- ↑ a b c d Wawrzyn, laur, [w:] Stanisław Kobielus, Florarium christianum : symbolika roślin - chrześcijańska starożytność i średniowiecze, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów, 2006, s. 211-212, ISBN 83-7354-151-9, OCLC 749471441 [dostęp 2021-11-13].
- ↑ Wawrzyn, [w:] Dorothea Forstner, Świat symboliki chrześcijańskiej, wyd. Wyd. 2, Warszawa: Pax, 2001, s. 177-178, ISBN 83-211-1626-4, OCLC 749565780 [dostęp 2021-11-13].
- ↑ Laur, [w:] Jutta Seibert, Leksykon sztuki chrześcijańskiej : tematy, postacie, symbole, Kielce: Wydawnictwo "Jedność", 2007, s. 174, ISBN 978-83-7442-120-1, OCLC 749412708 [dostęp 2021-11-13].