Cerkiew Lazarica, wł. cerkiew św. Szczepana (Stefana) (serb. Црква Лазарица, Црква светог Првомученика Стефана) – prawosławna cerkiew w Kruševacu, w jurysdykcji eparchii kruševackiej Serbskiego Kościoła Prawosławnego.

Lazarica
Лазарица
cerkiew
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Serbia

Miejscowość

Kruševac

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Serbski Kościół Prawosławny

Eparchia

kruševacka

Wezwanie

św. Szczepana

Wspomnienie liturgiczne

27 grudnia/9 stycznia

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Łazarza Serbskiego[1].

Położenie na mapie Serbii
Mapa konturowa Serbii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lazarica”
Ziemia43°35′03,1″N 21°19′18,8″E/43,584200 21,321900
Strona internetowa
Ikonostas

Historia

edytuj

Cerkiew została zbudowana najprawdopodobniej w latach 1377/1378–1380 z fundacji księcia Łazarza Hrebeljanovicia z przeznaczeniem na prywatną kaplicę władcy (Łazarz w 1371 uczynił Kruševac swoją stolicą)[2]. Na patrona świątyni Łazarz wybrał Szczepana, świętego patrona swojego najstarszego syna[1]. Po wkroczeniu Turków do Kruševacu w 1455 cerkiew została zniszczona i przez kolejne stulecia popadała w ruinę[1]. Przez pewien czas była wykorzystywana przez Turków jako stajnia, a dach budynku zerwano i wykorzystano do innych celów[3]. Do renowacji obiektu przystąpiono po tym, gdy Kruševac znalazł się w granicach autonomicznego Księstwa Serbii w 1833. Pierwsza konserwacja budowli została przeprowadzona w amatorski sposób; dopiero w latach 1904–1908 Pera Popović przywrócił cerkwi pierwotny wygląd[2]. Szczególnym kultem w cerkwi otaczane są relikwie jej fundatora[1].

Architektura

edytuj

Cerkiew reprezentuje styl morawski w jego wczesnej fazie, z wyraźnymi wpływami architektury bizantyjskiej. Została zbudowana na planie trójkonchowym z trzema absydami i jedną kopułą. Nad przedsionkiem świątyni znajduje się dzwonnica z kaplicą na piętrze. Okna świątyni zdobią kamienne rozety[2].

Nie wiadomo, jak wyglądała pierwotna dekoracja wnętrza obiektu. W latach 1737–1740 Andra Andrejević wykonał w niej zupełnie nowe freski, jednak i one przetrwały tylko fragmentarycznie. Ikonostas w świątyni pochodzi z 1844, a znajdujące się w nim ikony najprawdopodobniej wykonał Živko Pavlović[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d A. Radziukiewicz. Zanurzeni w historii. „Przegląd Prawosławny”. 10 (364), s. 33, październik 2015. Białystok. ISSN 1230-1078. 
  2. a b c d ЦРКВА СВ. СТЕФАНА ЛАЗАРИЦА СА КРУШЕВАЧКИМ ГРАДОМ. spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs. [dostęp 2015-11-02].
  3. Crkva Lazarica – srce Kruševca. www.navidiku.eu. [dostęp 2015-11-02].