Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Czumowie

Cerkiew Przemienienia Pańskiego – początkowo unicka, następnie prawosławna cerkiew w Czumowie, wzniesiona w XVIII w. i rozebrana podczas akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej w 1938.

Cerkiew Przemienienia Pańskiego
cerkiew filialna
Państwo

 Polska

Miejscowość

Czumów

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

chełmska

Wezwanie

Przemienienia Pańskiego

brak współrzędnych
Po lewej prawdopodobna lokalizacja cerkwi

Historia

edytuj

Cerkiew została zbudowana na potrzeby miejscowej parafii unickiej początkowo jako kaplica filialna parafii w Ślipczu, ufundowana przez Stanisława Kurdwanowskiego[1]. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, została przemianowana na prawosławną[1]. Pozostała czynna do 1915, gdy prawosławne duchowieństwo i wierni udali się na bieżeństwo[2]. W niepodległej Polsce nie uzyskała zgody na wznowienie działalności[3][4], chociaż w Czumowie i w sąsiednich wsiach wyznawcy prawosławia byli w większości[5].

Nieużytkowana cerkiew w Czumowie została rozebrana podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938. Oficjalnie poinformowano, że budynek był w bardzo złym stanie technicznym, jednak według Krzysztofa Grzesiaka mógł być to fałszywy pretekst dla zniszczenia obiektu sakralnego[6]. Wyposażenie nieczynnej świątyni przeniesiono do cerkwi w Hrubieszowie[3].

W sąsiedztwie świątyni znajdował się cmentarz, z którego zachowało się ok. 10 nagrobków[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c D. Kawałko, Cmentarze..., s. 71.
  2. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 54.
  3. a b M. Bołtryk, N. Klimuk, A. Matreńczyk, Pamiętają, Przegląd Prawosławny, nr 7/277, lipiec 2008
  4. K. Grzesiak, Diecezja..., ss. 57–58.
  5. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 77.
  6. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 219.

Bibliografia

edytuj
  • D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.
  • Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010. ISBN 978-83-7548-003-0.