Długi Marsz 3A

chińska rakieta nośna
(Przekierowano z Chang Zheng 3A)

Długi Marsz 3A (chiń. upr. 长征系列运载火箭; chiń. trad. 長征系列運載火箭; pinyin Chángzhēng xìliè yùnzài huǒjiàn, Chang Zheng 3A; ang. Long March 3A) – chińska trójstopniowa rakieta nośna debiutująca w 1994 roku. Głównym zadaniem rakiety jest wynoszenie na orbitę chińskich satelitów telekomunikacyjnych oraz nawigacyjnych systemu Beidou; w 2007 roku rakieta wyniosła pierwszą chińską sondę księżycową Chang’e 1.

Długi Marsz 3A
Chang Zheng 3A
Rodzina rakiet nośnych Długi Marsz
Ilustracja
Producent

Chińska Akademia Techniki Rakiet Nośnych, Szanghajska Akademia Techniki Lotów Kosmicznych (Chiny)

Koszt wystrzelenia

55 mln USD (kurs z 1999)

Data pierwszego startu

8 lutego 1994

Statystyki
Wszystkie starty

25

Udane starty

25 (100%)

Nieudane starty

0

Zdolność wynoszenia

7200 kg na orbitę LEO
2600 na orbitę GTO

Siła ciągu przy starcie

2960 kN

Wymiary
Długość

52,50 m

Średnica

3,35 m

Masa całkowita

241 000 kg

Stopnie rakiety
Stopień 1.

1 × CZ-3A-1

Stopień 2.

1 × CZ-3A-2

Stopień 3.

1 × CZ-3A-3

Prace konstrukcyjne nad nią zostały rozpoczęte w latach 80. XX wieku. Rakieta powstała jako rozwinięcie rakiety Długi Marsz 3 z myślą o oferowaniu lotów na rynkach zagranicznych. Nośność na orbitę przejściowa do stacjonarnej (GTO) podniesiono do 2 600 kg; pierwszy i drugi stopień pozostały niezmienione, natomiast m.in. zaprojektowano nowy trzeci stopień oparty na nowym silniku YF-75 na ciekły wodór i tlen[1].

Chronologia lotów

edytuj
  1. 8 lutego 1994, 08:34 GMT; s/n 32; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Shijian 4, KF 1; Uwagi: start udany
  2. 29 listopada 1994, 17:02 GMT; s/n 36; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 5; Uwagi: start udany
  3. 11 maja 1997, 16:17 GMT; s/n 44; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 6; Uwagi: start udany
  4. 25 stycznia 2000, 16:45 GMT; s/n 60; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 22; Uwagi: start udany
  5. 30 października 2000, 16:02 GMT; s/n 63; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 1A; Uwagi: start udany
  6. 20 grudnia 2000, 16:20 GMT; s/n 64; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 1B; Uwagi: start udany
  7. 24 maja 2003, 16:34 GMT; s/n 70; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 2A; Uwagi: start udany
  8. 14 listopada 2003, 16:01 GMT; s/n 74; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 20; Uwagi: start udany
  9. 19 października 2004, 01:20 GMT; s/n 81; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 2C; Uwagi: start udany
  10. 12 września 2006, 16:02 GMT; s/n 91; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 22A; Uwagi: start udany
  11. 8 grudnia 2006, 00:53 GMT; s/n 94; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 2D; Uwagi: start udany
  12. 2 lutego 2007, 16:28 GMT; s/n 95; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 1D; Uwagi: start udany
  13. 13 kwietnia 2007, 20:11 GMT; s/n 97; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou 1M; Uwagi: start udany
  14. 31 maja 2007, 16:08 GMT; s/n 100; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3?), Chiny
    Ładunek: Sinosat 3; Uwagi: start udany
  15. 24 października 2007, 10:05 GMT; s/n 103; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Chang’e 1; Uwagi: start udany
  16. 23 grudnia 2008, 00:54 GMT; s/n 115; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3?), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 2E; Uwagi: start udany
  17. 31 lipca 2010, 21:30 GMT; s/n 126; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou IGS 1; Uwagi: start udany
  18. 24 listopada 2010, 16:09 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 20A; Uwagi: start udany
  19. 17 grudnia 2010, 20:20 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou IGS 2; Uwagi: start udany
  20. 9 kwietnia 2011, 20:47 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou IGS 3; Uwagi: start udany
  21. 26 lipca 2011, 21:44 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou IGS 4; Uwagi: start udany
  22. 1 grudnia 2011, 21:07 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou IGS 5; Uwagi: start udany
  23. 13 stycznia 2012, 00:56 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 2F; Uwagi: start udany
  24. 31 grudnia 2014, 01:02 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 2G; Uwagi: start udany
  25. 29 marca 2016, 20:11 GMT; s/n ?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou DW 22; Uwagi: start udany

Bibliografia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Author SinoX, Long March 3 Chronology (Part 2): Aiming for the commercial market [online], China Spaceflight, 21 maja 2019 [dostęp 2020-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-23] (ang.).