Niuton

jednostka siły w układzie SI

Niuton (N) – jednostka siły w układzie SI[1] (jednostka pochodna układu SI)[2].

niuton [N]
Układ

SI

Wymiar

Jednostka

siły, ciężaru, parcia

Typowe symbole wielkości

F, Q, P, N, T

w jednostkach SI

w jednostkach CGS

w jednostkach anglosaskich

Źródło nazwy

Isaac Newton

1 N to siła, z jaką trzeba działać na ciało o masie 1 kg, aby nadać mu przyspieszenie równe 1 m/s²[2]

Nazwa niuton upamiętnia angielskiego uczonego Isaaca Newtona.

Przykłady

edytuj
  • 1 N to siła z jaką ziemska grawitacja oddziałuje na ciało o masie około 0,10198 kg ≈ 102 g (np. małe jabłko).
  • Na powierzchni Ziemi na ciało o masie 1 kg działa siła skierowana w dół o wartości około 9,81 N, czyli 1 kgf[3]. W inżynierii i w codziennym życiu często stosuje się przybliżenie:
9,81 N = 1 kgf ≈ 10 N.
  • Dekaniuton (daN) = 10 N jest używany do określenia wytrzymałości np. lin jako przybliżenie 1 kgf.
  • Siła przyciągania Ziemi działająca na człowieka o masie 75 kg wynosi około 736 N.

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (wyróżniono najczęściej używane):

Wielokrotności Podwielokrotności
Mnożnik Nazwa Symbol Mnożnik Nazwa Symbol
100 niuton N      
101 dekaniuton daN 10−1 decyniuton dN
10² hektoniuton hN 10−2 centyniuton cN
10³ kiloniuton kN 10−3 miliniuton mN
106 meganiuton MN 10−6 mikroniuton µN
109 giganiuton GN 10−9 nanoniuton nN
1012 teraniuton TN 10−12 pikoniuton pN
1015 petaniuton PN 10−15 femtoniuton fN
1018 eksaniuton EN 10−18 attoniuton aN
1021 zettaniuton ZN 10−21 zeptoniuton zN
1024 jottaniuton YN 10−24 joktoniuton yN

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. niuton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-15].
  2. a b Mały ilustrowany leksykon techniczny, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982, s. 324, ISBN 83-204-0425-8.
  3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa, Dz.U. z 2005 r. nr 37, poz. 328, zmn. Dz.U. z 2005 r. nr 66, poz. 581 i Dz.U. z 2007 r. nr 90, poz. 597.