Niuton

jednostka siły w układzie SI

Niuton (N) – jednostka siły w układzie SI[1] (jednostka pochodna układu SI)[2].

niuton [N]
Układ

SI

Wymiar

Jednostka

siły, ciężaru, parcia

Typowe symbole wielkości

F, Q, P, N, T

w jednostkach SI

w jednostkach CGS

w jednostkach anglosaskich

Źródło nazwy

Isaac Newton

1 N to siła, z jaką trzeba działać na ciało o masie 1 kg, aby nadać mu przyspieszenie równe 1 m/s²[2]

Nazwa niuton upamiętnia angielskiego uczonego Isaaca Newtona.

Przykłady edytuj

  • 1 N to siła z jaką ziemska grawitacja oddziałuje na ciało o masie około 0,10198 kg ≈ 102 g (np. małe jabłko).
  • Na powierzchni Ziemi na ciało o masie 1 kg działa siła skierowana w dół o wartości około 9,81 N (czyli 1 kgf[3]. W inżynierii i w codziennym życiu często stosuje się przybliżenie:
9,81 N = 1 kgf ≈ 10 N.
  • Dekaniuton (daN) = 10 N jest używany do określenia wytrzymałości np. lin jako przybliżenie 1 kgf.
  • Siła przyciągania Ziemi działająca na człowieka o masie 75 kg wynosi około 736 N.

Przedrostki SI edytuj

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (wyróżniono najczęściej używane):

Wielokrotności Podwielokrotności
Mnożnik Nazwa Symbol Mnożnik Nazwa Symbol
100 niuton N      
101 dekaniuton daN 10–1 decyniuton dN
102 hektoniuton hN 10–2 centyniuton cN
103 kiloniuton kN 10–3 miliniuton mN
106 meganiuton MN 10–6 mikroniuton µN
109 giganiuton GN 10–9 nanoniuton nN
1012 teraniuton TN 10–12 pikoniuton pN
1015 petaniuton PN 10–15 femtoniuton fN
1018 eksaniuton EN 10–18 attoniuton aN
1021 zettaniuton ZN 10–21 zeptoniuton zN
1024 jottaniuton YN 10–24 joktoniuton yN

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. niuton, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-15].
  2. a b Mały ilustrowany leksykon techniczny, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982, s. 324, ISBN 83-204-0425-8.
  3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa, Dz.U. z 2005 r. nr 37, poz. 328, zmn. Dz.U. z 2005 r. nr 66, poz. 581 i Dz.U. z 2007 r. nr 90, poz. 597