Cheddar Gorge
Cheddar Gorge – wapienny wąwóz w Wielkiej Brytanii, w pobliżu wioski Cheddar, w południowej części masywu wzgórz Mendip, na terenie hrabstwa Somerset w Anglii. W skałach tworzących wąwóz znajduje się wiele jaskiń, gdzie w 1903 roku odnaleziono najstarszy ludzki szkielet na Wyspach Brytyjskich, nazwany Człowiekiem z Cheddar, liczący około 9000 lat[1] oraz liczne pozostałości z późnego paleolitu górnego[2]. Cheddar Gorge jako przykład klifu mrozowego uformował się przez powodzie roztopowe podczas zimnych okresów peryglacjalnych, które miały miejsce w ciągu ostatnich 1,2 miliona lat. W epokach lodowcowych wieczna zmarzlina zablokowała jaskinie lodem i zamarzniętym błotem, czyniąc wapień nieprzepuszczalnym. Powodzie roztopowe podczas krótkiego lata zmusiły się do wypłynięcia na powierzchnię, rzeźbiąc w tym czasie wąwóz[3].
Każdy kolejny epizod peryglacjalny powodował dalszą erozję. W cieplejszych okresach interglacjalnych drenaż odbywał się pod ziemią, tworząc jaskinie i pozostawiając suchy wąwóz. W jaskiniach, powstałych na skutek działalności wody, występują liczne stalaktyty i stalagmity[3].
Cheddar Gorge wraz z jaskiniami i pobliską wioską Cheddar jest popularną atrakcją turystyczną przyciągającą około pół miliona turystów rocznie[4].
W kulturze edytuj
- Jaskinie w Cheddar Gorge były bezpośrednią inspiracją J.R.R. Tolkiena dla Aglarond - kompleksu jaskiń w Helmowym Jarze w Rohanie, zwanych Błyszczącymi Pieczarami[5].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ BBC: Tourist hotspots – Cheddar Gorge. [dostęp 2009-08-28]. (ang.).
- ↑ Somerset County Council: Somerset Historic Environment Record. [dostęp 2009-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ a b Cheddar Gorge | Locality areas | Foundations of the Mendips [online], bgs.ac.uk [dostęp 2024-04-22].
- ↑ British Mountaineering Council: Access Q&A: Cheddar Gorge. [dostęp 2009-08-28]. (ang.).
- ↑ Jack Colwill, The Somerset beauty spot that inspired an iconic LotR location [online], SomersetLive, 26 czerwca 2021 [dostęp 2023-07-17] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Cheddar Caves and Gorge (ang.)
- Informacje na temat Cheddar Gorgtrone wąwóz British Geological Survey (ang.)
