Phryganeidae – chruścikowate, rodzina owadów wodnych z rzędu chruścików (Insecta: Trichoptera). Należą do największych chruścików, zarówno larwy jak i imagines. Larwy budują przenośne domki, zbudowane z części roślinnych lub detrytusu. Czasami wykorzystują fragment źdźbła trzciny. Należą do nielicznych chruścików budujących przenośne domki, które mogą swój domek opuścić (np. pod wpływem stresu) i przenieść się do innego (u większości jedynie pierwsze stadia larwalne potrafią zacząć budowę domku, kolejne jedynie go rozbudowują).

Chruścikowate
Phryganeidae
Leach, 1815
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

tchawkowce

Gromada

owady

Rząd

chruściki

Rodzina

chruścikowate

Phryganeidae to rodzina chruścików stosunkowo stara filogenetycznie, w budowie ciała zachowało się wiele cech pierwotnych. Larwy najczęściej są drapieżne.

W Polsce występuje 12 gatunków, zgrupowanych w 7 rodzajów. Są silnie zróżnicowane ekologicznie. Do najrzadszych gatunków należy Semblis phalaenoides, zasiedla torfowiskowe rzeki, w Europie rozmieszczona na północy. Imago jest niezwykle, jak na chruściki, kolorowo ubarwione (kolory brązu i ekri) i aktywne za dnia. Można uznać ten gatunek na relikt polodowcowy. Współcześnie znane jest tylko jedno stanowisko na Bagnach Biebrzańskich.

Dwa kolejne gatunki: Hagenella clathrata i Oligostomis reticulata również preferują cieki (ale mniejsze rzeczki i strumienie) przepływające przez torfowiska i również należą do gatunków rzadkich i ginących w Europie. W małych śródleśnych strumieniach o brązowej i lekko kwaśnej wodzie często spotkać można Oligotricha striata. Zarośnięty litoral rzek i jezior zasiedlają dwa gatunki z rodzaju Phryganea. W małych jeziorach i starorzeczach spotykane są larwy z rodzaju Agrypnia. Natomiast śródleśne zbiorniki okresowe zamieszkuje Trichostegia minor. Ze względu na duże zróżnicowanie ekologiczne oraz stosunkowo łatwą identyfikację larwy Phryganeidae są dobrymi bioindykatorami.

Gatunki, których obecność stwierdzono w Polsce:

Zobacz też

edytuj