Cmentarz Salwatorski

Cmentarz Salwatorski
	nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków
	; Widok z zachodu. Po lewej kaplica św. Józefa (stara), po prawej kaplica Wszystkich Świętych.
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	al. Waszyngtona
Typ cmentarza	parafialny
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	ok. 5 ha
Data otwarcia	1865
Zarządca	Parafia Najświętszego Salwatora
	Położenie na mapie Krakowa Cmentarz Salwatorski
	Położenie na mapie Polski Cmentarz Salwatorski
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz Salwatorski
	50°03′08″N 19°54′15″E/50,052222 19,904167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Cmentarz Salwatorski (zwany też Zwierzynieckim^[2]^[3]) – cmentarz położony w Krakowie na Zwierzyńcu, na zachód od Salwatora w dzielnicy VII, przy Alei Waszyngtona.

Cmentarz Salwatorski

Historia edytuj

Cmentarz został poświęcony w 1865 r., początkowo miał charakter niewielkiego cmentarza parafialnego, służącego mieszkańcom przedmieścia Zwierzyniec, Półwsia i okolicznych wsi: Przegorzał, Chełmu, Bielan i Olszanicy.

W 1883 został ogrodzony, a w 1888 staraniem ksieni Norbertanek Eufemii Żarskiej wzniesiono na nim kaplicę cmentarną pw. św Józefa. Kaplicę w stylu neogotyckim wraz z katakumbami dla zakonnic zaprojektował Sebastian Jaworzyński. W 1889 poświęcenia jej dokonał kardynał Albin Dunajewski. Cmentarz był dwukrotnie poszerzany w 1902 i 1999. Jest on cmentarzem parafialnym pod zarządem parafii Najświętszego Salwatora. Pochowani na nim zostali w zbiorowej mogile zamordowani przez Niemców mieszkańcy Woli Justowskiej, której pacyfikacji dokonano 28 lipca 1943. W 1979 z Paryża sprowadzono prochy najmłodszego syna Adama Mickiewicza Rafała Józefa zmarłego w 1938. W 1995 cmentarz poddano pracom remontowym^[4]. W 2001 przy bramie głównej umieszczono ufundowaną przez miasto Kraków tablicę pamiątkową ku czci Jerzego Harasymowicza z fragmentem wiersza poety:

Tak gotowymi być trzeba

Do każdej ludzkiej podróży

Tak zdecydują w niebie

Lub serce nie chce już służyć

Ze względu na swoje położenie u stóp Góry św. Bronisławy, przy drodze z Salwatora na Kopiec Kościuszki, cmentarz jest miejscem chętnie odwiedzanym przez krakowian i turystów. Roztacza się z niego piękna panorama na miasto, a przy dobrej pogodzie również na pasmo Beskidów i wierzchołki tatrzańskich szczytów.

Pochowani edytuj

Na cmentarzu Salwatorskim spoczywa ponad 25 tys. osób.

Osobna strona: Kategoria:Pochowani na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Przypisy edytuj

↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2023-10-27].
↑ Nekrolog. Kazimierz Czachowski. „Dziennik Polski”. Nr 226, s. 4, 19 sierpnia 1948.
↑ Cmentarze parafialne. zck-krakow.pl. [dostęp 2018-01-10].
↑ Renowacja Zabytkowego Cmentarza św. Salwatora, Stvosh [dostęp 2021-01-30] (pol.).

Bibliografia edytuj

Karolina Grodziska „Spacerownik – historyczne cmentarze Krakowa” wydawnictwo Gazety Wyborczej 27-28 X 2007
Janusz Lenczowski, Cmentarze na Salwatorze, Kraków 2020, ISBN 978-83-7720531-0

Linki zewnętrzne edytuj

Zbiór nekrologów z Cmentarza Salwatorskiego w bibliotece Polona

[ge-1] Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2023-10-27].

[2] Nekrolog. Kazimierz Czachowski. „Dziennik Polski”. Nr 226, s. 4, 19 sierpnia 1948.

[3] Cmentarze parafialne. zck-krakow.pl. [dostęp 2018-01-10].

[4] Renowacja Zabytkowego Cmentarza św. Salwatora, Stvosh [dostęp 2021-01-30] (pol.).

[2]

[3]

[1]

[4]