Cmentarz wojenny nr 115 – Rzepiennik Marciszewski
Cmentarz wojenny nr 115 – Rzepiennik Marciszewski – cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Rzepiennik Marciszewski, w gminie Gromnik, powiecie tarnowskim, województwie małopolskim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[1].
 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Liczba pochówków |
151 |
| Architekt |
Johann Jäger |
Położenie na mapie gminy Gromnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego  | |
 49°49′26″N 20°59′56″E/49,823889 20,998889
| |
Lokalizacja edytuj
Cmentarz znajduje się na lewym stoku potoku Rzepianka[2]. Jest trudno dostępny, znajduje się bowiem w lasku wśród pól i nie prowadzi do niego żadna droga ani ścieżka, ani znak kierunkowy. Zlokalizowany jest na dwóch wąskich grzbietach między dwoma jarami potoków, które tuż poniżej cmentarza łączą się w jedno koryto. Najłatwiej można do niego dojść boczną drogą asfaltową od głównej drogi przez Rzepiennik Marciszewski przy widocznym z niej budynku z napisem „Sala Królestwa Świadków Jehowy”. Ostatni odcinek prowadzi już przez niekoszoną łąkę, naprzeciwko samotnego gospodarstwa, w miejscu, w którym odchodzi do niego droga dojazdowa[3]. Łatwiej odszukać cmentarz wiosną i jesienią, gdy drzewa nie mają jeszcze liści.
Opis cmentarza edytuj
Z zachowanej dokumentacji wynika, że jego kształt dostosowany był do ukształtowania terenu. Miał kształt litery V, końcami zwróconej w dół stoku. Wszystkie jego elementy (ogrodzenie, furtka, krzyż pomnikowy i krzyże na grobach) wykonane były z drewna[4].
Pochowano tu 151 żołnierzy, w tym[1]:
- 78 żołnierzy armii rosyjskiej,
- 69 żołnierzy armii austro-węgierskiej,
- 4 żołnierzy armii niemieckiej.
Żołnierze ci polegli w grudniu 1914 r. oraz w dniach 2–5 maja 1915 r. podczas ofensywy sprzymierzonych wojsk austriacko-węgierskich i niemieckich, zwanej bitwą pod Gorlicami. Wszyscy pochowani byli w pojedynczych grobach. Z nazwiska znanych jest 40[4].
-
Fragment cmentarza w 2015 r. -
Fragment cmentarza w 2015 r.
Losy cmentarza edytuj
W 1915 r. po wygranej bitwie pod Gorlicami i przepędzeniu Rosjan dalej na wschód, monarchia austro-węgierska przystąpiła do budowy cmentarzy. Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny[1]. Cmentarz nr 115 ulegał samorzutnemu niszczeniu przez czynniki przyrody. Elementy zdrewniałe zbutwiały i obecnie nie ma po nich żadnego śladu. Niepielęgnowany cmentarz całkowicie zarósł drzewami i krzewami. Pozostały po nim jedynie dwa betonowe słupki z napisami "HV", które zresztą przeniesiono poniżej w inne miejsce, tak, że obecnie nie da się już ustalić górnej granicy cmentarza. W 2015 r. stan cmentarza jest taki: usunięto na jednym z jego ramion zadrzewienie, wykonano 4 ziemne mogiły i ustawiono na nich 5 krzyży – 3 żelazne i 2 drewniane. Są to nowe krzyże, o kształcie zupełnie niezgodnym z krzyżami oryginalnymi. Brak tablicy informacyjnej cmentarza i tabliczek imiennych. Cmentarz wymaga kompletnego remontu – właściwie wykonania na nowo wszystkich elementów[3][4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995. ISBN 83-85557-20-2.
- ↑ Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2014. ISBN 978-83-7605-322-6.
- ↑ a b Cmentarze wojenne I wojny światowej. [dostęp 2015-12-01].
- ↑ a b c Gmina Sąkowa. Cmentarze wojenne I wojny światowej. [dostęp 2015-12-01].