Codrii (rezerwat przyrody)

Naukowy rezerwat przyrody „Codrii” (rum. Rezervația științifică „Codrii”; można spotkać też zapis Codru) – obszar chroniony położony w centralnej Mołdawii chroniący część kompleksu leśnego Kodry mającego charakter naturalny. Rezerwat zajmuje 5175,8 ha i jest otoczony strefą buforową mającą 12300 ha[1]. Został powołany w 1971 r. jako pierwszy naukowy rezerwat przyrody Mołdawskiej SRR.

Naukowy rezerwat przyrody „Codrii”
Ilustracja
rezerwat florystyczny
Typ

leśny

Państwo

 Mołdawia

Mezoregion

Wyżyna Besarabska

Data utworzenia

1971

Powierzchnia

5177 ha

Położenie na mapie Mołdawii
Mapa konturowa Mołdawii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Naukowy rezerwat przyrody „Codrii””
Ziemia47°04′N 28°30′E/47,066667 28,500000
Strona internetowa

Obszar edytuj

Rezerwat jest położony niecałe 50 km na północny zachód od Kiszyniowa w obszarze pagórkowatej Wyżyny Besarabskiej pomiędzy wsiami Căpriana, Lozova, Bursuc i Drăgușeni Noi w zachodniej części leśnego masywu Kodrów[2]. Średnie nachylenie terenu wynosi 12-15°, a potrafi dojść do 40°. Różnica wysokości terenu dochodzi do 250 m, najwyższy punkt rezerwatu wznosi się na 382 m n.p.m., gdy najniższy ma 130 m n.p.m. w dolinie potoku Bucovăţ[3]. Rezerwat składa się ze strefy ochrony ścisłej (zona strict protejată) o powierzchni 720 ha obejmującej najcenniejszy fragment lasu, do którego wstęp jest dozwolony jedynie w celach badawczych lub ochronnych[1]. Człowiek nie ingeruje w żaden sposób w naturalne procesy zachodzące w lesie. Otacza go strefa ochrony częściowej (zona de tampon) zajmująca 4455,8 ha, w której znajdują się lasy częściowo przekształcone przez człowieka, gdzie wspiera się procesy renaturalizacji[1]. Jej teren przecinają dwie szosy, a ograniczona obecność ludzi jest dozwolona. Obszar rezerwatu ochrania dwukilometrowej szerokości strefa buforowa zajmująca 12300 ha pól i lasów, gdzie jest dopuszczona wszelka aktywność gospodarcza nie degradująca ekosystemów naturalnych[1].

Zarząd edytuj

Rezerwatem zarządza dyrektor mający do pomocy dwie rady konsultacyjne: administracyjną i naukową. Strukturę administracyjną rezerwatu tworzą[1]:

  • sekcja naukowa odpowiadająca za koordynację badań naukowych, monitoring i zapewnia ochronę zasobów genetycznych zwierząt i roślin;
  • sekcja bezpieczeństwa i leśnictwa odpowiadająca za przestrzeganie regulaminu rezerwatu i realizacją projektów leśniczych;
  • sekcja ekonomiczno-administracyjna.

Przy rezerwacie działa muzeum przyrodnicze[4].

Przyroda edytuj

Lasy rezerwatu obejmują reprezentatywny fragment lasów liściastych strefy umiarkowanej porastających Wyżynę Besarabską. Dominują dąbrowy z domieszką jesionu i lipy (46%), lasy dębowo-bukowe (32%) i grądy (10,5%)[2]. Około 19% lasu stanowi starodrzew. Jedynie 7% lasów pochodzi z nasadzeń sztucznych, głównie dębowych i sosnowych[3].

W faunie rezerwatu wyróżniono 43 gatunki ssaków, 145 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów, 10 gatunków płazów. Doliczono się ponad 8000 gatunków insektów; wyróżniają się pajęczaki, błonkoskrzydłe, motyle, chrząszcze[2].

We florze parku opisano około 90 gatunków grzybów i ponad 1000 gatunków roślin, w tym 30 gatunków porostów, 70 gatunków mchów[2]. Stanowi to 40% wszystkich gatunków roślin w Republice Mołdawii, w tym liczne z Czerwonej Księgi[3].

Historia ochrony edytuj

Wartość przyrodniczą Kodrów doceniano już na początku XX stulecia[5]. W okresie międzywojennym rząd Rumunii zaczął prawnie chronić część lasów. Najpierw, w 1926 r. objęto ochroną 13 najcenniejszych obwodów leśnych[1]. W 1930 r. powołano trzy rezerwaty przyrody[5]: „Căpriana” (5011 ha), „Lozova” (200 ha) i „Cărbuna” (35 ha)[6]. W 1937 r. wyróżnione obwody leśne ogłoszono pomnikami przyrody[1].

W 1940 r. Besarabię przyłączono do Związku Sowieckiego w ramach paktu Ribbentrop-Mołotow, a rumuńskie formy ochrony przyrody zostały zniesione. Mimo to, po II wojnie światowej najcenniejszy teren lasów otoczyła opieką mołdawska filia Akademii Nauk ZSRR[1]. W 1971 r. powołano rezerwat naukowy zajmujący 2740 ha, w tym 723 ha pod ochroną ścisłą[1]. W ciągu kolejnych lat jego obszar kilkukrotnie powiększano. Po zmianach ustrojowych rezerwat stał się jednostką specjalną mołdawskiego gospodarstwa leśnego Moldsilva.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Moldsilva Rezervatia naturala Codrii
  2. a b c d Sistemul informational „biodiversitate” Rezervaţia Codru
  3. a b c Moldovenii.md Rezervația Științifică „Codrii”
  4. Tur Moldova. tur.md. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-28)]. Rezervaţia „Codrii”
  5. a b Ministerul Mediului. mediu.gov.md. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-03)]. Scrut istoric
  6. Cărbuna znajduje się południowej części Kodrów poza obszarem dzisiejszego rezerwatu naukowego.

Zobacz też edytuj