Consolidated A-11 (Consolidated Model 27) – amerykański samolot szturmowy z lat 30., zaprojektowany dla United States Army Air Corp (USAAC) w wytwórni Consolidated Aircraft jako udoskonalona wersja samolotu Detroit-Lockheed Y1A-9. Wyprodukowano tylko pięć samolotów tego typu.

Consolidated A-11
Ilustracja
Ostatni Consolidated A-11 (numer seryjny 33-211)
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Consolidated Aircraft

Typ

samolot szturmowy

Konstrukcja

metalowa

Załoga

2

Historia
Data oblotu

1933

Lata produkcji

1934

Liczba egz.

4

Dane techniczne
Napęd

silnik rzędowy Curtiss V-1570-59

Moc

675 KM

Wymiary
Rozpiętość

13,38 m

Długość

8,91 m

Wysokość

2,99 mm

Powierzchnia nośna

27,59 m²

Masa
Własna

1725 kg

Startowa

2517 kg

Osiągi
Prędkość maks.

365 km/h

Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 nieruchome km 7,62 mm, jeden ruchomy km 7,62 mm, do 220 kg bomb
Użytkownicy
United States Air Corp

Historia edytuj

Po bankructwie krótko istniejącej firmy Detroit-Lockheed, prawa do budowy samolotów tej firmy oraz ich plany zostały przejęte przez wytwórnię Consolidated Aircraft, która także zatrudniła jednego z głównych projektantów tej firmy Roberta J. Woodsa[1]. Woods kontynuował prace nad zaprojektowanymi w Detroit-Lockheed samolotami YP-24 i Y1A-9[1]. W porównaniu z ich poprzednikami samoloty Consolidated, odpowiednio Consolidated Y1P-25 i Y1A-11 (Consolidated Model 27[2]), miały konstrukcję całkowicie metalową (samoloty Detroit-Lockheed miały drewnianą konstrukcję skrzydeł) i były nieco poprawione aerodynamicznie[1]. Wersja szturmowa Y1A-11 różniła się od wersji myśliwskiej Y1P-25 silniejszym uzbrojeniem strzeleckim (dwa dodatkowe karabiny maszynowy 7,62 mm w skrzydłach), zewnętrznymi zaczepami na bomby i brakiem turbosprężarki, jako że samolot szturmowy miał operować tylko na stosunkowo niewielkich wysokościach[1][2].

Y1A-11 edytuj

 
Consolidated Y1A-11

Pierwszy prototypowy samolot, Y1A-11 (numer seryjny 32-322[3]) został dostarczony do bazy Wright Field w styczniu 1933[1]. Był to pierwszy amerykański samolot szturmowy z wciąganym podwoziem, mechanizm podwozia był bardzo prosty - pilot podnosił i opuszczał koła ręcznie, przy pomocy korby w kokpicie[3]. Wraz z Y1A-11 w tym samym czasie dostarczono jego myśliwską wersję Y1P-25, obydwa samoloty zostały rozbite w wypadkach zaledwie o kilka dni od siebie - Y1P-25 został zniszczony 13 stycznia 1933, a Y1A-11 rozbił się tydzień później - 20 stycznia[3]. Dochodzenie USAAC wykazało, że żaden z samolotów nie został rozbity z powodu błędów konstrukcyjnych i zamówiono serie produkcyjne obydwu samolotów[3].

A-11 edytuj

 
Consolidated A-11

Pierwsza, i zarazem ostatnia, seria produkcyjna samolotu liczyła cztery maszyny (numery seryjne 33-208/211)[4][2] i została zamówiona 1 marca 1933[2]. W wersji produkcyjnej w samolocie dokonano szereg modyfikacji; trójpłatowe śmigło zostało zastąpione dwupłatowy, uproszczono mechanizm wciągania podwozia i usunięto klapy zakrywające koła[4]. Podobnie jak wersja prototypowa, także A-11 były napędzane silnikiem bez turbosprężarki, wersja myśliwska samolotu, P-30, miała turbosprężarkę umieszczoną po lewej stronie nosa samolotu[4].

Osiągi A-11 stawiały je wśród najlepszych samolotów USAAC w połowie lat 30., ale po pierwszej serii nie zamówiono już więcej samolotów tego typu[4]. Zdecydowano wówczas, że samoloty szturmowe powinny być napędzane chłodzonymi powietrzem silnika gwiazdowymi jako mniej podatnymi na uszkodzenia bojowe[4].

XA-11A edytuj

Jeden z A-11 został przekazany wytwórni Bell Aircraft, gdzie służył jako latające laboratorium do testowania nowego silnika Allison XV-1710-7[2][5]. Allison V-1710 był chłodzonym cieczą silnikiem rzędowym V-12 i w czasie II wojny światowej był używany w wielu amerykańskich samolotach myśliwskich[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. s. 21.
  2. a b c d e J. Wegg: General Dynamics Aircraft. s. 68.
  3. a b c d Consolidated Y1A-11. nationalmuseum.af.mil, 2008/12/30. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).
  4. a b c d e Consolidated A-11. nationalmuseum.af.mil, 2008/12/30. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).
  5. a b Consolidated XA-11A. nationalmuseum.af.mil, 2008/12/30. [dostęp 2013-10-04]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. Jefferson, N.C.: McFarland, 2008. ISBN 0-7864-3464-3.
  • John Wegg: General Dynamics Aircraft And Their Predecessors. Annopolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 0-87021-233-8.