Copa do Brasil – puchar Brazylii w piłce nożnej rozgrywany z udziałem 64 klubów z 26 stanów i Dystryktu Federalnego. W latach 2001–2012 w pucharze, z powodu zbyt napiętego terminarza, nie mogły brać udziału kluby występujące w tym samym roku w Copa Libertadores. Dzięki temu większe szanse na ostateczny sukces miały mniejsze kluby. Obecnie zwycięzca Pucharu automatycznie zdobywa awans do Copa Libertadores.

Copa do Brasil
Państwo

Brazylia

Dyscyplina

piłka nożna

Data założenia

1989

Rozgrywki
Liczba drużyn

92

Zwycięzca

Atlético Mineiro

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Grêmio

Obecny zwycięzca

Atlético Mineiro (2 tytuły)

Najwięcej zwycięstw

Cruzeiro (6 tytułów)

Strona internetowa

Format edytuj

Turniej rozgrywany jest systemem pucharowym („przegrywający odpada”) mecz i rewanż. W pierwszych dwóch rundach obowiązuje zasada, że jeśli zespół gości wygra różnicą dwóch lub więcej bramek, to automatycznie awansuje do następnej rundy bez konieczności rozgrywania rewanżu. Copa do Brasil jako pierwszy turniej w Ameryce Południowej zastosował znaną w Europie zasadę bramek zdobytych na wyjeździe (którą to zasadę w Copa Libertadores użyto po raz pierwszy w 2005 roku). Copa do Brasil stanowi wyjątkową okazję dla klubów ze słabszych piłkarsko stanów, by zmierzyć się z wielkimi klubami Brazylii. Zwycięzca Copa do Brasil automatycznie uzyskuje prawo gry w następnym roku w Copa Libertadores.

Historia edytuj

Stosowany system pucharowy stwarzał okazje do licznych dramatycznych meczów i sensacyjnych rozstrzygnięć.

1991: Criciúma pokonuje Grêmio edytuj

Criciúma EC (wówczas mało znany klub z małego, choć dobrze rozwijającego się stanu Santa Catarina) zadebiutowała w turnieju rok wcześniej, kiedy to dotarła do półfinału (trenerem klubu był nieznany jeszcze wtedy Luiz Felipe Scolari). Tym razem dotarła aż do finału, gdzie jednak nikt nie ośmielił się pomysleć, że jest w stanie nawiązać walkę z potężnym Grêmio z Porto Alegre. Pomimo faktu, że Grêmio z powodu odejścia wielu wybitnych graczy nie miał już tak znakomitej drużyny, jak wcześniej, jednak mimo to zwycięstwo klubu Criciúma było dla wielu zaskoczeniem.

1994: Ceará blisko szczytu edytuj

Ceará jest jednym z najbiedniejszych stanów Brazylii i dlatego nigdy żaden klub z tego stanu nie zdobył mistrzostwa Brazylii (a naweŧ żaden nie zbliżył się do takiego wyczynu). Jednak w roku 1994 klub z Fortalezy noszący identyczną nazwę jak nazwa stanu, był bliski wielkiego sukcesu. W drodze do finału w pobitym polu zostały SE Palmeiras ze stanu São Paulo, a w półfinale inna rewelacja tego roku – reprezentujący stan Espírito Santo klub Linhares. W finale jednak po remisie 0:0 Ceará przegrała z Grêmio na wyjeździe 0:1.

1996: Upadek Palmeiras edytuj

W roku 1996 pierwszy mecz między Cruzeiro EC a SE Palmeiras rozegrany w Belo Horizonte zakończył się remisem 1:1. Palmeiras uważany był w tym czasie za najlepszą drużynę Brazylii, w której grali tacy piłkarze jak Cafu, Cléber, Júnior, Djalminha, Luizão i Rivaldo. Pieczę nad drużyną Palmeiras sprawował ceniony szkoleniowiec Vanderlei Luxemburgo. Do zdobycia pucharu zielono-białym wystarczało nawet nikłe zwycięstwo, które powszechnie uważano za pewne. Już po pięciu minutach gry po znakomitym pokazie gry, jaki dał Djalminha, Luizão zdobył bramkę dla gospodarzy. Kibice Palmeiras, pewni zwycięstwa, czekali jedynie na dalsze gole dla swej drużyny. Jednak ku ich zaskoczeniu jeszcze w pierwszej połowie po błędzie Amarala piłkę przejął Roberto Gaucho i wyrównał stan meczu. Palmeiras rzucił się do ataku, by zdobyć drugą bramkę i odzyskać prowadzenie. Jednak w drużynie Cruzeiro znakomicie spisywał się Dida, który nie pozwolił piłce wpaść do bramki gości. Po 83 minutach gry dośrodkowanie wykonał Palhinha i bramkarz Palmeiras Velloso wypuścił piłkę tak nieszczęśliwie, że ta dostała się pod nogi Marcelo Ramosa, który wepchnął ją do bramki. Cruzeiro objęło sensacyjne prowadzenie, które utrzymał do końca meczu, sięgając drugi raz w swej historii po Puchar Brazylii. W Belo Horizonte witało zwycięzców 100 000 kibiców.

1999: Juventude pokonuje Botafogo edytuj

Począwszy od roku 1994 Botafogo posiadało jeden z najmocniejszych składów od czasu odejścia Garrinchy. W budowę tego silnego zespołu poszły miliony dostarczone przez zamożnego sponsora (firma Parmalat), dobrze wykorzystane przez zarządców klubu. Mecz finałowy z rewelacją turnieju, mało znanym klubem EC Juventude, miał być dla klubu tylko formalnością. Jednak na słynnym stadionie Maracanã w obecności 100 000 widzów Botafogo przegrał 1:2 doprowadzając swych kibiców do rozpaczy. Wynik meczu całkowicie zaskoczył kanał telewizyjny, który transmitowal mecz. Zgodnie ze zwyczajem po zakończonym meczu telewizja w Brazylii pokazuje herb zwycięskiego klubu. Tym razem nie tylko nie przygotowano herbu klubu Juventude, ale do tego nie odegrano klubowego hymnu zwycięzców, gdyż nie było nikogo, kto spodziewałby się takiego rozstrzygnięcia. Jedynie garstka kibiców Juventude zgotowała swej drużynie skromny pokaz ogni sztucznych.

2000: Cruzeiro po raz trzeci edytuj

W finale Pucharu Brazylii w 2000 roku spotkały się dwa wielkie i utytułowane kluby – Cruzeiro EC i São Paulo. Po pierwszym bezbramkowym meczu doszło no rewanżu na wypełnionym po brzegi stadionie Estádio Mineirão. Prowadzienie zdobyła drużyna gości, jednak Cruzeiro wyrównał w 80 minucie dzięki bramce Fábio Júniora. W ostatnich minutach dogrywki zwycięskiego gola dla Cruzeiro zdobył Geovanni. Cruzeiro został drugim klubem (po Grêmio) który trzykrotnie wygrał Copa do Brasil.

2001: Grêmio po raz czwarty edytuj

Historia lubi się powtarzać i w 2001 roku w Copa do Brasil rok po sukcesie Cruzeiro EC znów wygrało Grêmio. Tak samo było w roku 1994 i 1997 – zaraz po tym, jak Puchar Brazylii wygrał Cruzeiro, rok później triumfował Grêmio. Sukces w roku 2001 był tym cenniejszy, że nie przyszedł łatwo. Najpierw trzeba było pokonać najbardziej popularny klub w stanie Pernambuco Santa Cruz. Następnym przeciwnikiem był klub Fluminense de Feira Futebol Clube, który dzierżył rekord liczby mistrzostw stanu Rio de Janeiro. W półfinale trzeba było pokonać dwukrotnego klubowego mistrza świata São Paulo. W finale był kolejny arcytrudny rywal – zdobywca Copa do Brasil z 1995 roku, mistrz Brazylii z 1998 i 1999 roku – Corinthians Paulista. Pierwszy mecz w Porto Alegre, pomimo prowadzenia 2:0 Grêmio zremisował 2:2. Na wielkim stadionie Morumbi w São Paulo Corinthians Paulista, któremu do sukcesu wystarczał bezbramkowy remis, był zdecydowanym faworytem. Jednak Grêmio zademonstrował znakomitą dyspozycję i pokonał gospodarzy pewnie 3:1. Było to już czwarte zwycięstwo klubu w Copa do Brasil.

2002: Aligator w finale edytuj

Klub Brasiliense ze stołecznej Brasilii, który nic nie znaczył w brazylijskim futbolu powtórzył sensacyjny wyczyn klubu Ceará sprzed 7 lat i po pokonaniu dwóch gigantów (Fluminense de Feira Futebol Clube i Atlético Mineiro) dotarł do finału Pucharu Brazylii. Tutaj nie dał jednak rady potężnemu klubowi Corinthians Paulista.

2003: Bezdyskusyjne zwycięstwo edytuj

W roku 2003 w imponującym stylu wygrał klub, który wkrótce miał zdobyć potrójną koronę. Drużyna Cruzeiro EC, którą kierował Vanderlei Luxemburgo, bez porażki dotarła do finału, gdzie zmierzyła się ze słynnym CR Flamengo. W Rio de Janeiro dzięki bramce Alexa Cruzeiro zremisowało 1:1. W Belo Horizonte Cruzeiro prowadziło 3:0 już po 30 minutach gry. Bramki zdobyli Deivid, Aristizábal i Luisão. Później drużyna ograniczyła się już tylko do kontrolowania meczu, tracąc jedną bramkę i wygrywając ostatecznie 3:1. Cruzeiro zdobyło Copa do Brasil już czwarty raz.

2004: Niezapomniany mecz Flamengo edytuj

Rok 2004 nigdy nie zostanie zapomniany przez kibiców klubu CR Flamengo, lecz nie dzięki świetnemu zwycięstwu, ale dzięki porażce z mało znaczącym klubem ze stanu São PauloEC Santo André. Niewielki klub po wyjazdowym remisie u siebie zdecydowanie pokonał gigantów z Rio de Janeiro. Nie była to pierwsza niespodzianka zgotowana przez drużynę z miasta Santo André, gdyż wcześniej wyeliminowali oni słynny SE Palmeiras.

2005: Kolejna rewelacja ze stanu São Paulo edytuj

Drugi raz z rzędu mało znany dotąd klub ze stanu São Paulo (tym razem Paulista) pokonał w finale Pucharu Brazylii potężny klub z Rio de Janeiro (tym razem był to Fluminense FC). W odróżnieniu jednak od klubu EC Santo André Paulista miał znacznie trudniejszą drogę do finału, gdyż pokonać musiał takie kluby pierwszoligowe jak SC Internacional, Figueirense czy Cruzeiro EC.

2006: Powrót Flamengo edytuj

Pierwszy raz w dziejach Pucharu Brazylii w finale imprezy zagrały kluby z tego samego stanu. Flamengo pokonał swego wielkiego derbowego rywala CR Vasco da Gama i drugi raz w swej historii zdobył Copa do Brasil. Dzięki temu zwycięstwu Flamengo mógł wystąpić w Copa Libertadores pierwszy raz od 2002 roku.

2007: Do trzech razy sztuka edytuj

Fluminense dwukrotnie docierał do finału Pucharu Brazylii i dwukrotnie przegrywał. Tym razem był to już trzeci występ tego klubu na samym szczycie Copa do Brasil. Przeciwnikiem był klub Figueirense, a więc rywal nie z najwyższej półki brazylijskiego futbolu. Fluminense, choć z trudem (1:0 i 1:1), ale podołał roli faworyta i za trzecim podejściem zdobył Puchar Brazylii. Figueirense, które koniecznie chciało dorównać swojemu rywalowi ze stanu Santa Catarina, klubowi Criciúma (zdobywcy Copa do Brasil z 1991 roku), musiał pogodzić się z przegraną.

Lista mistrzów edytuj

Rok Finał Półfinaliści
Zwycięzca Wynik Finalista
1989
Szczegóły
  Grêmio 0 – 0
2 – 1
  Sport   Flamengo   Goiás
1990
Szczegóły
  Flamengo 1 – 0
0 – 0
  Goiás   Criciúma   Náutico
1991
Szczegóły
  Criciúma 1 – 1
0 – 0
  Grêmio   Coritiba   Remo
1992
Szczegóły
  Internacional 1 – 2
1 – 0
  Fluminense   Palmeiras   Sport
1993
Szczegóły
  Cruzeiro 0 – 0
2 – 1
  Grêmio   Flamengo   Vasco da Gama
1994
Szczegóły
  Grêmio 0 – 0
1 – 0
  Ceará   Linhares   Vasco da Gama
1995
Szczegóły
  Corinthians Paulista 2 – 1
1 – 0
  Grêmio   Flamengo   Vasco da Gama
1996
Szczegóły
  Cruzeiro 1 – 1
2 – 1
  Palmeiras   Flamengo   Grêmio
1997
Szczegóły
  Grêmio 0 – 0
2 – 2
  Flamengo   Corinthians Paulista   Palmeiras
1998
Szczegóły
  Palmeiras 0 – 1
2 – 0
  Cruzeiro   Santos   Vasco da Gama
1999
Szczegóły
  Juventude 2 – 1
0 – 0
  Botafogo   Internacional   Palmeiras
2000
Szczegóły
  Cruzeiro 0 – 0
2 – 1
  São Paulo   Atlético Mineiro   Santos
2001
Szczegóły
  Grêmio 2 – 2
3 – 1
  Corinthians Paulista   Coritiba   Ponte Preta
2002
Szczegóły
  Corinthians Paulista 2 – 1
1 – 1
  Brasiliense   Atlético Mineiro   São Paulo
2003
Szczegóły
  Cruzeiro 1 – 1
3 – 1
  Flamengo   Goiás   Sport
2004
Szczegóły
  Santo André 2 – 2
2 – 0
  Flamengo   15 de Novembro   Vitória
2005
Szczegóły
  Paulista 2 – 0
0 – 0
  Fluminense   Ceará   Cruzeiro
2006
Szczegóły
  Flamengo 2 – 0
1 – 0
  Vasco da Gama   Ipatinga   Fluminense
2007
Szczegóły
  Fluminense 1 – 1
1 – 0
  Figueirense   Brasiliense   Botafogo
2008
Szczegóły
  Sport 1 – 3
2 – 0
  Corinthians Paulista   Vasco da Gama   Botafogo
2009
Szczegóły
  Corinthians Paulista 2 – 0
2 – 2
  Internacional   Vasco da Gama   Coritiba
2010
Szczegóły
  Santos 1 – 2
2 – 0
  Vitória   Grêmio   Atlético Goianiense
2011
Szczegóły
  Vasco da Gama 2 – 3
1 – 0
  Coritiba   Avaí   Ceará
2012
Szczegóły
  Palmeiras 2 – 0
1 – 1
  Coritiba   Grêmio   São Paulo
2013
Szczegóły
  Flamengo 1 – 1
2 – 0
  Athletico Paranaense   Goiás   Grêmio
2014
Szczegóły
  Atlético Mineiro 2 – 0
1 – 0
  Cruzeiro   Santos   Flamengo
2015
Szczegóły
  Palmeiras 0 – 1
2 – 1
4 – 3 k.
  Santos   São Paulo   Fluminense
2016
Szczegóły
  Grêmio 3 – 1
1 – 1
  Atlético Mineiro   Internacional   Cruzeiro
2017
Szczegóły
  Cruzeiro 1 – 1
0 – 0
5 – 3 k.
  Flamengo   Grêmio   Botafogo
2018
Szczegóły
  Cruzeiro 1 – 0
2 – 1
  Corinthians   Palmeiras   Flamengo
2019
Szczegóły
  Athletico Paranaense 1 – 0
1 – 2
  Internacional   Grêmio   Cruzeiro
2020
Szczegóły
  Palmeiras 1 – 0
2 – 0
  Grêmio   São Paulo   Palmeiras
2021
Szczegóły
  Atlético Mineiro 4 – 0
2 – 1
  Athletico Paranaense   Fortaleza   Flamengo

Kluby według tytułów edytuj

Klub Stan Tytuły
Cruzeiro   Minas Gerais 6 tytułów
Grêmio   Rio Grande do Sul 5 tytułów
Palmeiras   São Paulo 4 tytuły
Corinthians Paulista   São Paulo 3 tytuły
Flamengo   Rio de Janeiro 3 tytuły
Atlético Mineiro   Minas Gerais 2 tytuły
Criciúma   Santa Catarina 1 tytuł
Internacional   Rio Grande do Sul 1 tytuł
Juventude   Rio Grande do Sul 1 tytuł
Santos   São Paulo 1 tytuł
Paulista   São Paulo 1 tytuł
Santo André   São Paulo 1 tytuł
Vasco da Gama   Rio de Janeiro 1 tytuł
Fluminense   Rio de Janeiro 1 tytuł
Sport   Pernambuco 1 tytuł
Athletico Paranaense   Parana 1 tytuł

Stany według tytułów edytuj

Stan Tytuły
  São Paulo 10 tytułów
  Minas Gerais 8 tytułów
  Rio Grande do Sul 7 tytułów
  Rio de Janeiro 5 tytułów
  Santa Catarina 1 tytuł
  Pernambuco 1 tytuł
  Parana 1 tytuł

Linki zewnętrzne edytuj