Crotale – to system obrony powietrznej złożony z kierowanych pocisków rakietowych ziemia-powietrze, opracowany przez francuski koncern zbrojeniowy Thomson-CSF. Używany jest na samobieżnych wyrzutniach lądowych i wyrzutniach morskich.

Crotale
Ilustracja
Państwo

 Francja

Producent

Thomson-CSF/Matra

Rodzaj

kierowany pocisk przeciwlotniczy

Data konstrukcji

1967

Lata produkcji

od 1971

Operacyjność

od 1971

Długość

2,89 m

Średnica

0,15 m

Rozpiętość

0,54 m

Masa

85 kg

Prędkość

2,3 Ma (2815 km/h)

Zasięg

500-6500 m

Naprowadzanie

radiokomendowe

Masa głowicy

15 kg

Typ głowicy

odłamkowa, zapalnik zbliżeniowy na podczerwień

Użytkownicy
Francja, Arabia Saudyjska i inne

Historia

edytuj

System przeciwlotniczy Crotale został opracowany pod koniec lat 60. XX w. na zlecenie RPA. Kraj ten poszukiwał nowych rakiet ziemia-powietrze krótkiego zasięgu i po odmowie sprzedaży rakiet przez Wielką Brytanię, zwrócił się do francuskiej firmy Thomson, zamawiając opracowanie i produkcję samobieżnych systemów rakietowych do zwalczania celów powietrznych na niskich pułapach w każdych warunkach atmosferycznych. RPA zobowiązała się do pokrycia 85% kosztów opracowania i prób. Pierwsze baterie zostały dostarczone do RPA w 1971. Ze względu na wysokie parametry i stosunkowo niską cenę zestawy Crotale były produkowane również dla armii francuskiej, a w późniejszym okresie również na eksport do innych krajów. Do końca 1978 francuskie siły zbrojne otrzymały 20 baterii pocisków. Dla Arabii Saudyjskiej Thomson-CSF opracował specjalną wersję Crotale nazwaną Shahine (oko sokoła).

 
Samobieżne wyrzutnie Crotale armii francuskiej

Podstawowa wersja wyrzutni Crotale obejmuje cztery kontenery pocisków oraz radar śledzenia i naprowadzania, zamontowane na podwoziu lekko opancerzonego terenowego wozu kołowego 4x4 (masa w położeniu bojowym – 14.800 kg). Może być również wykorzystywane podwozie 8x8 lub gąsienicowe. Typowa bateria składa się z trzech wyrzutni i jednego pojazdu ze stacją radiolokacyjną wykrywania celów. Wykrywanie i zwalczanie celów może być dokonywane tylko na postoju. Istnieje także stacjonarna (modułowa) wersja Crotale. Moduł – kontener z wyrzutnią i urządzeniami kierowania ma masę 8200 kg, a moduł ze stacją radiolokacyjną 5700 kg. Wszystkie zestawy wyposażone są w pociski rakietowe firmy Matra R-440.

Wersja Crotale dla Arabii Saudyjskiej Shahine różni się od pierwowzoru podwoziem, na którym umieszczono wyrzutnie, które opracowano na bazie czołgu AMX-30. Zmianie uległa także liczba rakiet na wyrzutni – 6 zamiast 4. Same pociski są nieco powiększone i noszą oznaczenie R-460.

Oprócz wersji lądowej, istnieje również wersja morska, montowana na licznych okrętach Marynarki Francuskiej i innych państw. Wyrzutnia w tej wersji posiada osiem kontenerów pocisków.

 
Wyrzutnia Crotale NG

Crotale NG

edytuj

W 1990 wprowadzono do produkcji całkowicie nową wersję zestawu Crotale NG (Nouvelle Génération – nowa generacja), opartą na pociskach VT-1. Pocisk osiąga prędkość 3,5 Macha i może manewrować z przeciążeniem 35g. Maksymalny zasięg wynosi 15 km, pułap do 9000 m[1]. Głowica pocisku jest odłamkowa, 13-kilogramowa, a pocisk naprowadzany jest radiokomendowo wzdłuż linii celowania. Oprócz nowego pocisku, na nowo opracowano system wykrywania celów i kierowania ogniem oraz wyrzutnię, obejmującą teraz 8 rurowych kontenerów o mniejszej średnicy, radar wykrywania celów (zasięg 20 km), radar naprowadzania oraz telewizyjny i termowizyjny system naprowadzania. Wyrzutnia montowana jest na podwoziach samobieżnych lub przyczepach[2].

Przypisy

edytuj
  1. https://www.thalesgroup.com/sites/default/files/database/d7/asset/document/Thales%20A4%20VT1%2004_10.pdf
  2. Ch. Raymond, M.P. L'Ebrellec: Przeciwlotniczy system rakietowy Crotale Nowej Generacji w: nowa Technika Wojskowa nr 3/97, s.7

Bibliografia

edytuj
  • Krystian Piątkowski: Rakietowe systemy przeciwlotnicze "Crotale" i "Shahine" w Technika Wojskowa nr 4/91, s. 11-12