Düwag ET12
Düwag ET12 – wąskotorowe wagony tramwajowe dla ruchu podmiejskiego, zakupione w 1967 r. przez niemieckie miasto Mannheim dla linii kolejowej Bad Dürkheim – Ludwigshafen-Oggersheim. W okresie produkcji były najdłuższymi tramwajami na świecie[1]. W nawiązaniu do swoich wymiarów otrzymały potoczną nazwę Tatzelwurm[2].
 Wagon nr 1019 w 1971 r. | |
| Dane ogólne | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Dane techniczne | |
| Liczba członów |
5 |
| Długość |
38 545 mm |
| Szerokość |
2200 mm |
| Wysokość |
3305 mm |
| Masa |
34 000 kg |
| Rozstaw wózków |
1000 mm |
| Rozstaw osi w wózkach |
1800 mm |
| Układ osi |
B′2′2′2′2′B′ |
| Średnica kół |
670 mm |
| Moc silników |
2×150 kW |
| Typ silników |
prądu stałego |
| Napięcie zasilania |
750 V DC |
| Prędkość maksymalna |
75 km/h |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc siedzących |
118 |
| Liczba miejsc ogółem |
319 |
Historia
edytujOd 1958 r. przedsiębiorstwo transportowe z Mannheimu kupowało sześcioosiowe przegubowe wagony tramwajowe. W 1966 r. postanowiono zakupić cztery 12-osiowe wagony przegubowe w Duewagu. Dostarczono je koleją w częściach w okresie od lutego (jeden wagon) do kwietnia (trzy wagony) 1967. Na miejscu wagony zmontowali pracownicy Duewagu. Gotowe tramwaje wprowadzono do eksploatacji 17 kwietnia 1967 r.[2] W momencie produkcji były to najdłuższe wagony tramwajowe na świecie. Dopiero w 1994 r. RHB zakupiło dłuższe pojazdy[3].
Pierwotnie ET12 były przypisane do przewoźnika z Mannheimu, ale 1 lipca 1977 r. przekazano je przewoźnikowi z Ludwigshafen. 1 stycznia 1988 r. wagony nr 1021 i 1022 przejął Rhein-Haardtbahn GmbH (RHB) w zamian za skasowane wagony 6-osiowe[3], a w 2005 r. tramwaje wniesiono do nowo założonego przedsiębiorstwa Rhein-Neckar-Verkehr GmbH (RNV).
W ciągu ponad 40 lat eksploatacji przeprowadzano różne modernizacje, m.in. w wagonie nr 1022 w 1993 r. wydzielono przedział rowerowy[3].
Konstrukcja
edytuj
ET12 to jednokierunkowy, pięcioczłonowy, 12-osiowy, wąskotorowy wagon tramwajowy przeznaczony dla ruchu podmiejskiego. Człony połączono przegubami, pod którymi zamontowano dwuosiowe wózki toczne. Wózki napędowe zlokalizowano pod pierwszym i piątym członem. Na jeden wózek napędowy przypada jeden silnik prądu stałego o mocy 150 kW.
Z uwagi na konieczność dostosowania tramwaju do eksploatacji na linii kolejowej, otrzymał on trzy reflektory i niewielką liczbę drzwi: dwoje w członach skrajnych (pierwsze pojedyncze, drugie podwójne) i jedne w środkowym (podwójne).
Dostawy
edytuj| Państwo | Miasto | Lata dostaw | Liczba | Numery taborowe | |
|---|---|---|---|---|---|
 Niemcy
|
Mannheim i Ludwigshafen | 1967 | 4 | 1019–1022 | [4] |
| Łączna liczba: | 4 | ||||
Przypisy
edytuj- ↑ DSBS: Laengste Strassenbahnen [online], dsbs.esquad.de [dostęp 2024-03-04].
- ↑ a b Die sechs- und zwölfachsigen Gelenkwagen der Rhein-Haardtbahn [online], strassenbahn-magazin.de [dostęp 2024-03-04] (niem.).
- ↑ a b c Michael Kochems, Dieter Höltge (red.), Straßen- und Stadtbahnen in Deutschland. 12: Rheinland-Pfalz, Saarland / Michael Kochems; Dieter Höltge, Fryburg Bryzgowijski: EK-Verl, 2011, s. 240–243, ISBN 978-3-88255-393-2 [dostęp 2024-03-04] (niem.).
- ↑ Duewag ET12 – Lista pojazdów [online], transphoto.org [dostęp 2024-03-05] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Holger Blaul, Josef Kaiser, Die Rhein-Haardtbahn: Neun Jahrzehnte auf der Schiene vom Rhein zur Haardt, Ludwigshafen: pro Message, 2000, ISBN 978-3-934845-03-9 (niem.).
- Klaus-Joachim Schrader, Fahrzeuge elektrifizierter Privatbahnen, Gifhorn 1975, s. 42–44 (niem.).
- Michael Kochems, Dieter Hötge, Straßen- und Stadtbahnen in Deutschland, Band 12: Rheinland-Pfalz/Saarland, Freiburg: EK-Verlag, 2011, s. 221–253, ISBN 978-3-88255-393-2 (niem.).