David Russell Jack

kanadyjski przedsiębiorca, polityk, pisarz, historyk

David Russell Jack (ur. 5 maja 1864, Saint John, zm. 2 grudnia 1913, Clifton Springs (Stany Zjednoczone)) – kanadyjski przedsiębiorca, polityk, pisarz, historyk i wydawca; wolnomularz.

David Russell Jack

Urodził się 5 maja 1864 w Saint John jako syn Henry’ego Jacka i Annie Carmichael Johnston w rodzinie lokalnych polityków i przedsiębiorców (był wnukiem Davida Williama Jacka, Hugh Johnstona, a prawnukiem Thomasa Millidge’a), wywodzących się ze środowiska brytyjskich lojalistów (ze strony ojca) oraz osób szkockiego pochodzenia (ze strony matki)[1][2][3][4]. Należał do Kościoła prezbiteriańskiego, był konserwatystą, wyrosłym w duchu lojalizmu wobec korony brytyjskiej, ale równocześnie opowiadał się za intensyfikacją działań na rzecz integracji kanadyjskiej i jej samowystarczalnością w zakresie kadr; wspierał też działania dążące do połączenia prowincji nadmorskich (Nowego Brunszwiku, Nowej Szkocji i Wyspy Księcia Edwarda) w jeden organizm administracyjny w ramach unii, należał do Liberalnej Partii Kanady[5][6][2][4]. W 1881 ukończył publiczną szkołę drugiego stopnia (grammar school) w Saint John[2][3][4]. Po śmierci ojca w 1884 przejął zarząd nad przedsiębiorstwem ubezpieczeniowym North British and Mercantile Insurence Company oraz urząd lokalnego hiszpańskiego wicekonsula (czynnie wspierał kontakty hiszpańsko-kanadyjskie)[7][6][2][4][8][a]. Działał na rzecz swojego miejsca urodzenia: w latach 90. XIX w. był radnym gminy Saint John, przewodniczył też komitetowi na rzecz wprowadzenia elektrycznego oświetlenia ulicznego oraz przez siedem lat w szkolnej radzie powierniczej (Board of School Trustees)[7][6][2][4]. Uczestniczył w przygotowaniach do wizyty brytyjskiej rodziny królewskiej w 1901 oraz do obchodów trzechsetlecia wyprawy Samuela de Champlaina i Pierre’a du Gua de Monsa z 1604 (tego pierwszego dodatkowo uhonorował fundacją pomnika w centrum miasta w 1910)[4].

Od czasów szkolnych interesował się (bazując początkowo na przekazach rodzinnych) historią lokalną prowincji nadmorskich – w 1883 opublikował Centennial prize essay on the history of the city and country of Saint John (nagrodzona przez Mechanics’ Institute of Saint John), która jednak spotkała się z ambiwalentnym odzewem ze strony innych ówczesnych badaczy[9][3][4]. Był autorem szeregu prac (ocenianych raczej jako wtórne) na temat lokalnych brytyjskich lojalistów (studiów genealogicznych i pozostawionej w rękopisie, niedokończonej monografii) i szkockich descendentów (History of Saint Andrew’s Church, Saint John, N. B., wyd. 1913; współpraca z Isaakiem Allenem Jackiem przy historii lokalnego towarzystwa św. Andrzeja), zajmował się też historią regionalnej prasy, szeroko pojętą kulturą materialną, geografią i etnografią prowincji nadmorskich[10][3][4]. Prowadził działalność kolekcjonerską związaną z prowincjami nadmorskimi – w jego posiadaniu znajdowały się zarówno zabytki użytkowej kultury materialnej, jak i różnorodne druki (w tym historyczne czasopisma), których wiele przekazał lokalnej bibliotece[1][8]. Był członkiem New Brunswick Historical Society (także jego wieloletnim sekretarzem), z którego ramienia w latach 1901–1908 wydawał z własnych środków czasopismo „Acadiensis”, będąc jego redaktorem i głównym autorem tekstów; poza tym należał także do New York Genealogical and Biographical Society (jako członek korespondent), Literary and Historical Society in Quebec oraz do New Brunswick Loyalist Society (jako tamtejszy historyk)[11][2][3][4][b].

Promował również turystykę (należał do New Brunswick Tourist Board) – prócz artykułów o podróżach publikowanych przeważnie w kanadyjskiej prasie (m.in. w „Montreal Daily Star”, „University Magazine”, „Queen’s Quarterly”, brooklyńskimEagle” czy różnych czasopismach lokalnych), dążył też do stworzenia na wybrzeżu w Duck Cove koło Saint John (Bay Shore Beach) kurortu dla osób chcących kąpać się w oceanie w celach zdrowotnych, a także opublikował ulotkę dla rolników (Summer tourists. A manual for the New Brunswick farmer), opisując w niej strategię przyciągania do swoich gospodarstw turystów[7][6][2][4]. Popularyzował również sztukę filmową – był właścicielem jednego z pierwszych kin w Saint John[7][6]. Z zamiłowania tworzył również projekty architektoniczne (w New Brunswick Museum zachowały się plany apartamentowca oraz brał udział przy pracach nad jednym z pierwszych betonowych budynków w mieście)[7][4]. Należał także do takich organizacji jak: Royal Colonial Institute of London, Canadian Club, lokalne towarzystwo św. Andrzeja i Saint John Art Club, a także do masonerii (Albion Lodge)[8][2][4].

Zmarł 2 grudnia 1913 w stanie bezżennym w amerykańskim Clifton Springs, przebywając w tamtejszym sanatorium w związku z trapiącymi go problemami z sercem[3][4].

Uwagi edytuj

  1. W biogramie opublikowanym przez New Brunswick Community College podano błędną datę rezygnacji z urzędu konsularnego: 1904[8].
  2. W książce The Canadian men and women of the time. A hand-book of Canadian biography of living characters błędnie określono „Acadiensis” jako miesięcznik[3]. Datę zakończenia jego wydawania podano błędnie jako rok 1909 zarówno w tej książce, jak i w książce The Macmillan dictionary of Canadian biography[2].

Przypisy edytuj

  1. a b P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 6.
  2. a b c d e f g h i Jack, David Russell, [w:] The Canadian men and women of the time. A hand-book of Canadian biography of living characters, Henry James Morgan (oprac.), wyd. 2, Toronto: William Briggs, 1912, s. 571 [dostęp 2024-04-10] (ang.).
  3. a b c d e f g Jack, David Russell (1864–1913), [w:] W. Stewart Wallace, The Macmillan dictionary of Canadian biography, wyd. 4, London–Toronto–St Martin’s–New York: Macmillan, 1976, s. 383 [dostęp 2024-04-10] (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k l m Peter J. Larocque, Jack, David Russell, [w:] Dictionary of Canadian Biography, R. Cook, J. Hamelin (red.), t. 14, Toronto–London: University of Toronto Press, 1998 [dostęp 2024-04-10] (ang.).
  5. P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 7.
  6. a b c d e David Frank, Acadiensis, 1901 and 1999 [online], Acadiensis Blog [dostęp 2024-04-10] (ang.).
  7. a b c d e P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 5.
  8. a b c d David Russell Jack, New Brunswick Community College [zarchiwizowane 2004-09-22] (ang.).
  9. P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 6 i przyp. 13.
  10. P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 6 i przyp. 15, 7.
  11. P.A. Buckner, Acadiensis II, s. 6 i przyp. 17, 8, 7.

Bibliografia edytuj

  • P.A. Buckner, Acadiensis II, „Acadiensis. Journal of the History of the Atlantic Region”, 1 (1), 1971, s. 3–9 [dostęp 2024-04-10] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj