Diatoma anceps
Diatoma anceps (syn. Odontidium anceps (Ehrenberg) Ralfs[1]) – gatunek okrzemek występujących w ograniczonym do wąskiego obszaru gronie górskich strumieni bogatych w krzemiany, pojedynczo także w małych rzekach i wodach stojących w rejonach górskich, często w bardzo małych populacjach[2].
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Supergrupa | |||
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Podklasa |
Fragilariophycidae | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Diatoma anceps | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Diatoma anceps Kirchner Algen. In: Kryptogamen-Flora von Schlesien. Part 1. (Cohn, F. Eds) Vol. 2, pp. i-iv [vii] 1-284. Breslau: J.U. Kern’s Verlag | |||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia edytuj
Okrzemki żyjące jako element fitobentosu, tworzące kolonie w formie zamkniętych łańcuszków. Jednokomórkowe osobniki o rozmiarach 12–85 μm długości i 4–7 μm szerokości. Pancerzyki w widoku od strony pasa obwodowego prostokątnie-tabliczkowate z nieco zaokrąglonymi kątami. Pancerzyki w pełni wykształcone składają się z czterech wstawek. W widoku od strony okrywy izopolarne, linearne, ewentualnie zbliżając się do eliptycznych z prostymi, lekko wklęsłymi lub słabo wypukłymi brzegami i wyraźnie wyodrębnionymi, wyciągniętymi lub główkowatymi końcami. Poprzeczne żebra masywne, po 3-6 na odcinku 10 μm, w środku często nieco względem siebie przesunięte i po obu stronach często zróżnicowane pod względem grubości. Prążki 18-20 w 10 μm, widoczne także w mikroskopie świetlnym. Pole osiowe bardzo wąskie, ale przy odpowiednim ustawieniu ostrości wyraźnie widoczne. Na jednym końcu okrywy znajduje się bocznie usytuowany wyrostek labialny[2].
Jako jeden z niewielu przedstawicieli okrzemek pierzastych wytwarza spory przetrwalnikowe[3].
Ekologia edytuj
Gatunek słodkowodny[1]. Zasiedla wody ubogie w elektrolity, obojętne do lekko kwaśnych i oligotroficzne. Jego występowanie odnotowane zostało w Europie w krajach takich jak Polska, Albania (albańskie mokradła przybrzeżne)[4], Wielka Brytania[5], Czechy[6], Niemcy[7], Rumunia[8], Hiszpania[9]. Stwierdzany w gorących źródłach w Pamirze[10]. Poza Europą i Azją występuje w Ameryce Północnej i Południowej[1].
W polskim wskaźniku okrzemkowym do oceny stanu ekologicznego rzek (IO) uznany za gatunek referencyjny zarówno dla rzek o podłożu węglanowym, jak i krzemianowym. Przypisano mu wartość wskaźnika trofii równą 0,3 a saprobii 1,5, co odpowiada preferencjom do wód mało zanieczyszczonych[11]. Gatunek wskaźnikowy bardzo dobrej jakości wód.
Gatunki podobne edytuj
Najbardziej podobnym z wyglądu gatunkiem jest Merdion circulare var. constrictum, która to w widoku od strony pasa obwodowego ma kształt klinowaty, stopniowo zwężający się od szerokiego bieguna górnego po biegun dolny. Widok od strony okrywy również klinowaty, z szeroko, tępo zaokrąglonym (pozbawionym wyodrębnienia) biegunem górnym[2]. Diatoma anceps różni się jednak ze względu na swój zawsze izopolarny kształt okryw i prostokątny (a nie klinowaty) widok od strony pasa obwodowego.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Diatoma anceps [online], AlgaeBase.org [dostęp 2019-01-02].
- ↑ a b c Bąk M. i inni, Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, wyd. I, 2012, s.97, 213, ISBN 978-83-61227-96-0 [dostęp 2019-01-02].
- ↑ Marcin Pliński, Andrzej Witkowski: Okrzemki – Bacillariophyta (Diatoms) (with the English key for the identification to the genus). T. 1: Okrzemki centryczne (Coscinodiscophyceae). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 18, seria: Flora Zatoki Gdańskiej i wód przyległych (Bałtyk Południowy). ISBN 978-83-7326-649-0.
- ↑ Miho A., Witkowski A, Diatom (Bacillariophyta) flora of Albanian coastal wetlands taxonomy and ecology: a review. [online], 2005, s. 129–145.
- ↑ Hartley B, A check-list of the freshwater, brackish and marine diatoms of the British Isles and adjoining coastal waters., 1986, s. 531–610.
- ↑ Hasler P., Handák F. & Handákova A., Phytoplankton of the Morava and Dyje Rivers in spring and summer 2006., 2007, s. 49–68.
- ↑ Mauch E. & Schmedtje S, Taxaliste der Gewässerorganismen Deutschlands zur Kodierung biologischer Befunde. Informationsberichte des Bayerischen Landsamtes für Wasserwirtschaft Heft [online], 2003, s. 188.
- ↑ Caraus I., Algae of Romania. A distributional checklist of actual algae. [online], 2017, s. 1–1002.
- ↑ Álvarez Cobelas M., Estévez García A., Catálogo de las algas continentales españolas. I. Diatomophyceae Rabenhorst 1864. Lazaroa 4, 1982, s. 269–285.
- ↑ Тоирбек Потшоевич Ниятбеков, София Степановна Баринова, Диатомовые водоросли (Bacillariophyta) термальных и минеральных вод Памира, „Биота и Среда” (2), 2018, s. 5–23 (ros.).
- ↑ Aleksandra Zgrundo, Łukasz Peszek, Anita Poradowska, Podręcznik do monitoringu i oceny rzecznych jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu, Gdańsk: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2018, s. 48.