Dom Dobroczynności w Gdańsku

zabytek w Gdańsku

Dom Dobroczynności (niem. Spend- und Waisenhaus) – zabytkowy budynek w Gdańsku. Mieści się na Starym Mieście przy ul. Sierocej.

Dom Dobroczynności
Symbol zabytku nr rej. 308 z 24.02.1967[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Adres

Osiek, ul. Sieroca 6

Architekt

Barthel Ranisch[2]

Ukończenie budowy

1699[2]

Ważniejsze przebudowy

1749[2]

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Dobroczynności”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Dobroczynności”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Dobroczynności”
Ziemia54°21′20,23″N 18°39′23,69″E/54,355619 18,656581

Historia edytuj

 
Detal, rok ukończenia budowy

Powstał w 1699 roku z inicjatywy władz Gdańska jako przytułek dla bezdomnych i żebraków, których liczebność wzrosła na skutek wojny ze Szwecją[2]. Zaprojektował go gdański budowniczy Barthel Ranisch[2]. W budynku umieszczano także sieroty[2]. W XVIII wieku średnia liczba mieszkańców przytułku wynosiła 250 osób, w związku z czym w 1749 rozbudowano obiekt poprzez dobudowę mniejszego skrzydła[2]. Pełnił swą funkcję do 1906 roku, kiedy lokatorów przeniesiono do nowego przytułku we Wrzeszczu[2]. Dwa lata później w budynku utworzono placówkę medyczną, a w okresie międzywojennym był siedzibą redakcji pisma Danziger Volksstimme, organu prasowego Socjaldemokratycznej Partii Wolnego Miasta Gdańska[2]. Obiekt przetrwał II wojnę światową[2]. W 1967 został wpisany do rejestru zabytków[2]. W 1993 na ścianie budynku umieszczono tablicę upamiętniającą Hansa Wichmanna, zamordowanego w 1937 przez nazistów[2].

W 2016 lokatorów budynku wykwaterowano, a sam obiekt (dwa istniejące budynki dawnego sierocińca i przewidziany do odbudowy budynek dawnej szkoły) przeznaczono na siedzibę centrum kulturalnego Dom Daniela Chodowieckiego i Güntera Grassa (względnie Dom Literatury) - oddziału Gdańskiej Galerii Miejskiej[3][4]. W 2021 rozpoczęto wyłanianie wykonawcy[5], a w lipcu 2022 rozpoczęto remont obiektu[6].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2013-09-26].
  2. a b c d e f g h i j k l Sieroca 6. FotoPolska.eu. [dostęp 2013-09-26].
  3. Dorota Karaś, Dawny sierociniec otwarty dla mieszkańców [online], Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 10 listopada 2016 [dostęp 2023-02-26].
  4. Kolejne podejście Gdańska do remontu zabytkowego sierocińca. Jest przetarg [online], Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 4 kwietnia 2022 [dostęp 2023-02-26].
  5. Dwie firmy chcą wyremontować Dom Chodowieckiego i Grassa w Gdańsku. Ale ceny przewyższają budżet [online], Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 18 listopada 2021 [dostęp 2023-02-26].
  6. Dorota Karaś, Wielki remont dawnego sierocińca w Gdańsku. Kolejny etap będzie droższy, niż zakładano [online], Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 19 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-26].

Linki zewnętrzne edytuj