Duna
Duna – typ parowozów wąskotorowych, zbudowanych przez Fablok w Chrzanowie w 1949 roku dla kolei rumuńskich, na tor szerokości 760 mm.
| |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1949 |
| Układ osi |
D (D h2) |
| Wymiary | |
| Masa pustego parowozu |
20 t (tender 5 t) |
| Masa służbowa |
22 t (tender 13 t) |
| Długość z tendrem |
11 100 mm |
| Szerokość |
2100 mm |
| Wysokość |
3120 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
2900 mm |
| Średnica kół napędnych |
750 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Typ tendra |
układ osi 2' |
| Ciśnienie w kotle |
13 at |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
39 m² |
| Powierzchnia przegrzewacza |
12,5 m² |
| Powierzchnia rusztu |
1,2 m² |
| Średnica cylindra |
320 mm |
| Skok tłoka |
360 mm |
| Pojemność skrzyni węglowej |
4 t |
| Pojemność skrzyni wodnej |
4 m³ |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
200 KM (147 kW) |
| Maksymalna siła pociągowa |
38,5 kN (3855 kG) |
| Prędkość konstrukcyjna |
35 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
5,5 t |
| Parametry użytkowe | |
| Rozstaw szyn |
760 mm |
Historia edytuj
Parowóz typu Duna (oznaczenie typu producenta) został opracowany w Fabryce Lokomotyw Fablok w Chrzanowie na zlecenie Rumunii, jako eksportowa wersja produkowanego dla PKP parowozu Px48, na tor o szerokości 760 mm. Do projektu wprowadzono wiele drobnych zmian. Główną zauważalną różnicę stanowił oddzielny zbieralnik pary i pojedyncza piasecznica na kotle (podobnie jak w parowozie Px29 będącym pierwowzorem Px48), zamiast zbieralnika połączonego z dwoma piasecznicami. Ponadto, zastosowano mniejszy dwuosiowy tender zamiast czteroosiowego, produkowany w zakładach Konstal w Chorzowie. Kotły były produkowane w Warszawskiej Fabryce Maszyn. Dalsze różnice stanowił hamulec parowy zamiast powietrznego oraz ogrzewanie parowe pociągu. Osprzęt był typowy dla polskich parowozów[1].
Zbudowano 10 takich lokomotyw, które zostały dostarczone Rumunii. Nosiły one numery fabryczne 2102-2111 i otrzymały na kolejach rumuńskich CFR numery od 764.51 do 764.60[2] (według innych źródeł, numery fabryczne 1990-1999 i oznaczenia 764.050 do 764.059, przy czym numer 050 znajduje potwierdzenie na zdjęciu obok, a tender numeru 056 stoi w muzeum w miejscowości Szybin)[3].
Opis edytuj
Parowóz wąskotorowy o układzie osi D, z silnikami bliźniaczymi na parę przegrzaną (Dh2) i doczepnym tendrem o układzie osi 2'. Budka maszynisty otwarta od tyłu, tender posiada kontrbudkę. Kocioł ze stojakiem półpromienistym i stalową skrzynią ogniową. Na kotle umieszczony zbieralnik pary, za nim piasecznica. Kocioł miał przegrzewacz pary Schmidta, z zaworem Łopuszyńskiego na komorze przegrzewacza do chłodzenia powietrzem elementów przegrzewacza przy zamkniętej przepustnicy. Zasilanie w wodę za pomocą dwóch inżektorów ssąco-tłoczących Friedmanna o wydajności 120 l/min[1].
Ostoja belkowa, ostojnice grubości 60 mm. Usprężynowanie górne, kombinowane. Dla pokonywania łuków o promieniu 35 m, koła drugiej osi miały zwężone obrzeża o 3 mm, a czwarta oś możliwość przesuwu na boki po 15 mm[1].
Bliźniacze silniki parowe z suwakami tłoczkowymi, o wlocie pary wewnętrznym. Mechanizm napędowy napędzał trzecią oś, pozostałe były wiązane. Mechanizm parorozdzielczy Heusingera z zawieszeniem wodzidła suwakowego Huna oraz nawrotnicą śrubową[1]. Hamulec parowy. Parowóz nie był wyposażony w sprężarkę i hamulce pneumatyczne. Zderzak centralny typu tramwajowego. Oświetlenie początkowo naftowe[1].
Parowóz mógł ciągnąć po poziomym torze pociąg o masie 450 t z prędkością 15 km/h[1].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Bogdan Pokropiński, Polskie parowozy eksportowe, Warszawa, 1993