Duszenie (węże)

metoda stosowana przez różne gatunki węży do obezwładniania i zabijania swoich ofiar

Duszenie – metoda stosowana przez różne gatunki węży do obezwładniania i zabijania swoich ofiar.

Boa tęczowy duszący mysz domową
Pyton dywanowy duszący kurę domową

Chociaż niektóre gatunki jadowitych i średnio jadowitych węży używają ucisku, aby ujarzmić swoją ofiarę, większość węży, które używają ucisku, nie ma jadu[1]. Wąż początkowo uderza w ofiarę i trzyma się jej, wciągając w swoje zwoje lub w przypadku bardzo dużej ofiary, wciągając się na nią. Wąż następnie owija jedną lub dwie pętle wokół ofiary, rozpoczynając duszenie i monitoruje bicie serca ofiary, aby ustalić, kiedy jest martwa. Może to być fizycznie wymagająca i potencjalnie niebezpieczna metoda dla węża, ponieważ przyspiesza jego metabolizm do siedmiu razy i naraża go na atak innego drapieżnika[2][3][4].

Wbrew mitom wąż nie miażdży ofiary ani nie łamie jej kości. Istnieje jednak kilka naturalnych obserwacji dotyczących dzikich anakond, które wykazują złamane kości u dużej ofiary[5]. Ponadto, wbrew wcześniejszym przekonaniom, wąż nie powoduje uduszenia przez uciskanie ofiary; zamiast tego badanie śmierci spowodowanej przez boa dusicieli wykazało, że duszenie „odcina” przepływ krwi (a tym samym tlenu) potrzebnego ważnym narządom, takim jak serce i mózg, co prowadzi do utraty przytomności w ciągu kilku sekund i zatrzymania akcji serca wkrótce potem[6]. Ponadto wykazano, że wiele gatunków węży kurczy się przy ciśnieniu wyższym niż to, które powoduje zatrzymanie akcji serca[7][8][9]. W połączeniu z obserwacjami krwotoków z jamy ustnej i nosa u ofiar, uważa się również, że naciski duszące zakłócają przetwarzanie bodźców, zmuszając krew do przepływu do mózgu[7][8]. Innymi słowy, duszenie może działać za pomocą różnych mechanizmów przy różnych ciśnieniach. Prawdopodobnie przeszkadza w oddychaniu przy niskim ciśnieniu[10], może przerywać przepływ krwi i przytłaczać normalne ciśnienie krwi oraz krążenie ofiary przy umiarkowanym ciśnieniu[11], a także może zakłócać przetwarzanie bodźców i uszkadzać tkanki przy wysokim ciśnieniu[5][7][8].

Podczas skurczów, w których serce ofiary jest zablokowane, ciśnienie tętnicze spada, podczas gdy ciśnienie żylne wzrasta, a naczynia krwionośne zaczynają się zamykać. Serce nie ma wystarczającej siły do pompowania i przepływ krwi zatrzymuje się. Narządy wewnętrzne o wysokim tempie metabolizmu, w tym mózg, wątroba i serce, zaczynają przestawać funkcjonować i obumierają z powodu niedokrwienia, utraty tlenu i glukozy. Istnieją dowody na to, że boa dusiciele mają większe trudności z zabijaniem ektoterm – zwierząt takich jak jaszczurki i węże, których temperatura ciała zależy od ciepła zewnętrznego. Zaobserwowano, że boa dusiciel przez godzinę atakował jaszczurkę z rodzaju ctenosaura, która przeżyła atak[12][6].

Ponieważ są to stosunkowo niedawne badania (2015) możliwe jest, że pozostałe dusiciele zabijają w inny sposób. Wcześniej akceptowano, że dusiciele używały swojego ciała do trzymania ofiary mocno i uniemożliwiania jej wciągnięcia powietrza do płuc, co skutkowało śmiercią z powodu uduszenia lub że ciśnienie duszenia powodowało wzrost ciśnienia w ciele ofiary[13].

Przypisy

edytuj
  1. Richard Shine, Terry Schwaner: Prey Constriction by Venomous Snakes: A Review, and New Data on Australian Species. Copeia, 1985, s. 1067-1071. DOI: 10.2307/1445266.
  2. Devin Powell: Boas take pulse as they snuff it out. ScienceNews. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  3. Ed Yong: Snakes Know When to Stop Squeezing Because They Sense the Heartbeats of Their Prey. National Geographic. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  4. Snake modulates constriction in response to prey’s heartbeat. PubMed Central. s. 473-476. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  5. a b Jesus Rivas: Eunectes murinus (green anaconda): Subduing behavior. ResearchGate. s. 66-67. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  6. a b Snake constriction rapidly induces circulatory arrest in rats. The Company of Biologists. s. 2279-2288. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  7. a b c David Penning: The big squeeze: scaling of constriction pressure in two of the world’s largest snakes, Python reticulatus and P. molurus bivittatus. ResearchGate. s. 3364-3367. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  8. a b c David Penning: Size, but not experience, affects the ontogeny of constriction performance in ball pythons (Python regius). ResearchGate. s. 194-199. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  9. David Penning: The king of snakes: performance and morphology of intraguild predators (Lampropeltis) and their prey (Pantherophis). ResearchGate. s. 1154-1161. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  10. Brad R. Moon: The mechanics and muscular control of constriction ingopher snakes (Pituophis melanoleucus) and a king snake (Lampropeltis getula). Cambridge Core. s. 83-98. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  11. Victoria Gill: Boa constrictors’ lethal secret revealed. BBC News. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  12. Jason Bittel: Why We Were Totally Wrong About How Boa Constrictors Kill. National Geographic. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).
  13. Laurel Lindemann: Boa constrictor. Animal Diversity Web. [dostęp 2023-03-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj