Dwór Smolechowo – ruiny dworu z początku XX w. położone w miejscowości Klukowo (gmina Świercze). Znajduje się kilkanaście kilometrów od Pułtuska w województwie mazowieckim. Dwór Smolechowo w Klukowie jest wpisany do rejestru zabytków NID (nr rej. A-256 z 14.01.1992[1]).

Dwór Smolechowo w Klukowie
Symbol zabytku nr rej. A/256 14 stycznia 1992
Ilustracja
Ruiny dworu Smolechowo w Klukowie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Klukowo

Inwestor

Stanisław Waśniewski

Ukończenie budowy

1923

Zniszczono

22 sierpnia 1990 (pożar)

Właściciel

rodzina Waśniewskich

Położenie na mapie gminy Świercze
Mapa konturowa gminy Świercze, po lewej znajduje się punkt z opisem „Dwór Smolechowo w Klukowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Dwór Smolechowo w Klukowie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Dwór Smolechowo w Klukowie”
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego
Mapa konturowa powiatu pułtuskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Dwór Smolechowo w Klukowie”
Ziemia52°40′30,216″N 20°44′23,935″E/52,675060 20,739982

Historia

edytuj
 
Ruiny dworu

W 1923 r. Stanisław Waśniewski zbudował dwór. Dworek znajdował się w pięknym parku. Od bramy wiodła kasztanowa aleja. Za sadem ukryte były: obora, stodoła, spichlerze. Majątek dobrze prosperował. Znaleźli tu zatrudnienie m.in. członkowie rodziny Lubienieckich, Kalinowskich, Rutkowskich, Pokrzywnickich, Bierdzińskich, Szymańskich. W 1944 r. majątek podzielono między okolicznych chłopów. Każdy otrzymał 6–8 ha. W dworku zamieszkały rodziny byłych pracowników majątku. Po wojnie w latach 1945–1946 mieściła się w nim szkoła. Później mieszkały rodziny dawnych dworskich pracowników i dworek ulegał dewastacji. 22 sierpnia 1990 w dworku wybuchł pożar. Na temat jego przyczyn snuto różne domysły. Dach, drewniana więźba i sufit zostały strawione przez płomienie. Ocalały tylko wypalone mury, które straszą dziś i budzą dreszczyk emocji. Opowiadają, że o zmroku w ruinach dworku widać jakieś światełka[2].

Budynek

edytuj

Prezentował się on okazale: wykonany z czerwonej cegły, z łamanym dachem podbitym łupanym gontem. Wzniesiony na planie prostokąta, parterowy, podpiwniczony, z mieszkalnym poddaszem stanowił wspaniały przykład tzw. „stylu dworkowego”. Ozdobą elewacji frontowej był wgłębiony portyk złożony z dwóch kolumn toskańskich. Ponad nim znajdował się okap i wystawka o barokowym szczycie ujętym w woluty z datą 1923 r. i inicjałami S. W. (Stanisław Waśniewski) nad oknem. Elewacja tylna miała pośrodku półkolisty ryzalit zwieńczony barokowym szczytem. Układ wnętrz był dwutraktowy[3].

Teraźniejszość

edytuj

Po pożarze z 1990 z dworu pozostały ruiny. Zachowało się wejście frontowe wraz z kolumnami, główne ściany zewnętrzne i wewnętrzne z podziałem na pomieszczenia, wejście do podpiwniczenia, podpiwniczenie w części zasypane. Z całego kompleksu dworskiego pozostały jeszcze stawy, w których niegdyś hodowano ryby; zachowała się w części brama wjazdowa, z głównej alei prowadzącej od bramy do dworku zachowało się kilka kasztanowców.

Przypisy

edytuj