Dzieje Andrzeja
Dzieje Andrzeja – grecki apokryf Nowego Testamentu dotyczący postaci Andrzeja Apostoła. Zachował się we fragmentach.
Charakterystyka edytuj
Jest to jeden z pięciu wielkich apokryficznych Dziejów Apostolskich, do których należą także Dzieje Jana, Dzieje Pawła, Dzieje Piotra i Dzieje Tomasza. Powstał około 250 roku po grecku. Jego autorem był człowiek wykształcony, znający retorykę i filozofię. Być może był konwertytą. W swoim utworze zawarł elementy gnostyckie, enkratyczne, platoniczne, neopitagorejskie i stoickie. Apokryf zawiera losy Andrzeja z uwzględnieniem licznych mów i cudów[1].
Apokryf był stosowany przez manichejczyków, m.in. w Psałterzu manichejskim. W taki też sposób charakteryzuje go Filastriusz. Utwór potępili również Euzebiusz z Cezarei, Epifaniusz z Salaminy (przypisujący korzystanie z niego przez orygenistów i apostolików), Tymoteusz z Konstantynopola i dekrety pseudogelazjańskie[2].
Wersja Grzegorza z Tours edytuj
Grzegorz z Tours przerobił i ocenzurował znany od IV wieku przekład łaciński Dziejów Andrzeja. Grzegorz usunął bądź zmienił niektóre fragmenty, w tym zawierające elementy cudowności, usunął też długie mowy, które uznał za nudne. Wprowadził także cytaty z Biblii oraz dodał fragment Dziejów Andrzeja i Macieja w mieście ludożerców o uwolnieniu Macieja Apostoła, tutaj pomylonego z Mateuszem[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Marek Starowieyski, Greckie Dzieje Andrzeja, [w:] Marek Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. II/1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2021, s. 211–212, ISBN 978-83-277-1822-8.
- ↑ Marek Starowieyski, Greckie Dzieje Andrzeja, [w:] Marek Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. II/1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2021, s. 212, ISBN 978-83-277-1822-8.
- ↑ Marek Starowieyski, Łaciński żywot Andrzeja pióra Grzegorza z Tours, [w:] Marek Starowieyski (red.), Apokryfy Nowego Testamentu, wyd. 3, t. II/1, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2021, s. 178, ISBN 978-83-277-1822-8.