Dziurkacz

urządzenie biurowe służące do robienia otworów w papierze

Dziurkaczurządzenie służące do robienia otworów np. w kartkach papieru najczęściej w celu późniejszego umieszczenia ich w segregatorze. Dziurkacz najczęściej wykorzystuje zasadę działania dźwigni[1][2][3][4][5][6][7].

Dziurkacz SAX 128
Ilustracja budowy dziurkacza

Kiedyś był niezbędnym elementem wyposażenia każdego biurka, ale w epoce cyfrowej stracił swoją dominującą pozycję[3][5][6][7]. Wymyślił go Matthias Theel[3][5][6][7]. 14 listopada 1886 roku pomysł na dziurkacz opatentował niemiecki przedsiębiorca Friedrich Soennecken (1848–1919)[8]. Od tego momentu dziurkacz nie miał sobie równych. Zarówno dziurkacz, jak i segregator ogromnie usprawniły pracę w biurze.

Z okazji 131. rocznicy wynalezienia dziurkacza Google zmieniło swoje logo (patrz: Google Doodle)[9].

Użycie edytuj

Ruchome stemple z zaostrzonymi końcami wycinają w kartce otwory najczęściej o okrągłym kształcie[5][4]. Istnieją także dziurkacze stacjonarne, podobne w działaniu i wyglądzie do zszywaczy stacjonarnych. Podobną zasadę działania wykorzystuje bindownica. Nowoczesne dziurkacze są w stanie przedziurawić za jednym razem maksymalnie od 10 do nawet 65 kartek[potrzebny przypis]. Często posiadają też one ograniczniki formatu, które pozwalają na równe dziurkowanie wszystkich kartek, według określonych standardów. Wyższej klasy dziurkacze mają także sygnalizatory pozwalające przedziurkować kartki według już przedziurawionej kartki.

Dziurkacz konduktorski edytuj

 
Dziurkacz konduktorski

Dziurkacz o takiej samej zasadzie działania[1], przystosowany do obsługi jedną ręką (miał wydłużony kształt jak nożyce czy obcęgi, a w części roboczej element do wycinania jednego otworu), był w XX wieku narzędziem pracy konduktora lub kontrolera biletów. Konduktor, po sprawdzeniu tekturkowego biletu kolejowego, dziurkował go, podobnie jak kontroler np. w tramwaju. Po takim oznaczeniu bilet nie mógł już być ponownie użyty. W komunikacji miejskiej dziurkacze konduktorskie wyszły z użycia w latach 60., kiedy pojawiły się pierwsze kasowniki.

Dziurkacze ozdobne edytuj

Dziurkacze ozdobne służą do wycinania ozdobnych otworów[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Małgorzata Szubert: Leksykon rzeczy minionych i przemijających. Warszawa: Muza SA, 2003. ISBN 83-7319-138-0.
  2. Agnieszka Ślęzak: Historia dziurkacza. Biurowy wynalazek kończy dziś 131 lat. Bankier.pl. [dostęp 2017-11-14].
  3. a b c Historia dziurkacza. Od 131 lat pomaga uporządkować biurowy chaos. wyborcza.pl. [dostęp 2017-11-14].
  4. a b c Dziurkacz – specyfikacje techniczne | Artykuły biurowe. biuro24.net. [dostęp 2017-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-15)].
  5. a b c d How the hole punch changed the world in one thadump. independent.co.uk, 2017-11-13. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  6. a b c Google punches up Doodle tribute to the office hole puncher. cnet.com. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  7. a b c Hole puncher history: Who invented it and how does it work?. metro.co.uk, 2017-11-14. [dostęp 2017-11-14]. (ang.).
  8. Kaiserliches Patentamt: Patentschrift No 40065. [w:] European Patent Office [on-line]. [dostęp 2017-11-16]. (niem.).
  9. 131st Anniversary of the Hole Puncher. [dostęp 2017-11-14].
 
Najczęściej stosowane układy otworów w dziurkaczach i segregatorach