Edmund Mikulaszek

polski biochemik

Edmund Juliusz Mikulaszek (ur. 21 września 1895 we Lwowie, zm. 21 sierpnia 1978 w Warszawie) – polski mikrobiolog.

Edmund Mikulaszek
Data i miejsce urodzenia

21 września 1895
Lwów

Data i miejsce śmierci

21 sierpnia 1978
Warszawa

Zawód, zajęcie

mikrobiolog

Narodowość

polska

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka Nagrody Państwowej
Grób Edmunda Mikulaszka na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys

edytuj

Studiował na Uniwersytecie Lwowskim. W 1935 został docentem mikrobiologii i serologii UJK. Na Wydziale Inżynierii lądowej i wodnej Politechniki Lwowskiej, w roku akademickim 1939/40 wykładał znaczenie bakteriologii i epidemiologii w zawodzie inżyniera[1]. Od 1944 był profesorem mikrobiologii w Instytucie Weterynaryjnym we Lwowie, kierownikiem Katedry Mikrobiologii. W listopadzie 1944 ochotniczo wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. 17 stycznia 1945 objął kierownictwo Sanitarno-Epidemiologicznego Laboratorium Frontu WP nr 9 w Lublinie. W grudniu 1946 płk prof. dr n. med. Edmund Mikulaszek został zdemobilizowany, w związku z objęciem kierownictwa Zakładu Mikrobiologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego[2][3]. Do 1950 był profesorem mikrobiologii lekarskiej, następnie związany zawodowo z warszawską Akademią Medyczną. Od 1952 był członkiem korespondentem, od 1956 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk[4]. Równocześnie w latach 1959–1960 był profesorem mikrobiologii w Instytucie Antybiotyków, od 1960 jako profesor biochemii drobnoustrojów pracował w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN. W 1965 zakończył pracę wykładowcy na Akademii Medycznej, a w 1971 został profesorem biochemii komórki w Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN, pracował tam do przejścia na emeryturę w 1976[5]. Jako pierwszy w Polsce nadał kierunek immunochemicznym badaniom z mikrobiologii (praca pt. Immunologicznie czynne wielocukrówce) za co w 1955 otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia[6][7]. 13 stycznia 1955 został odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej[8].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C11-2-8)[9].

Najważniejsze prace

edytuj
  • Podstawy imunochemii (1948).
  • Chemia zjawisk odpornościowych (1958).
  • Immunochemia cukrowców i wielocukrowców (1961).

Członkostwo

edytuj
  • Polska Akademia Umiejętności, od 1948 członek korespondent
  • Towarzystwo Naukowe Warszawskie, od 1948 członek korespondent, od 1951 członek zwyczajny
  • Polska Akademia Nauk, od 1952 członek korespondencyjny, od 1960 członek rzeczywisty
  • Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina, od 1967 członek[10]

Przypisy

edytuj
  1. Program Politechniki Lwowskiej na rok akademicki 1939/40. Lwów: Politechnika Lwowska, 1939, s. 20, 41, 56, 60. [dostęp 2024-06-13].
  2. Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii [online], wihe.pl [dostęp 2024-06-13].
  3. Grażyna Jermakowicz, Agata Małkowska, Edward Towpik: Reaktywowanie Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego przed 70. laty. Medycyna Dydaktyka Wychowanie, Vol. XLVI, No. 11/2014. [dostęp 2018-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-03)].
  4. Członkowie PAN: Mikulaszek Edmund pan.pl [dostęp 2024-06-13].
  5. Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
  6. Mikulaszek Edmund Juliusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-12-02].
  7. Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-06-13]. 
  8. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z 13 stycznia 1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
  9. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-06-13].
  10. Wspomnienie w 15 rocznicę śmierci, Polskie Towarzystwo Mikrobiologów