Edward Dąbrowski (zm. 1946)

Edward Józef Dąbrowski, ps. „Łysy” (ur. 3 października 1879 w Warszawie, zm. 29 stycznia 1946 tamże) – działacz niepodległościowy, członek Organizacji Bojowej PPS.

Edward Dąbrowski
Łysy
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Edward Józef Dąbrowski

Data i miejsce urodzenia

3 października 1879
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1946
Warszawa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę

Życiorys

edytuj

Edward Józef Dąbrowski urodził się 3 października 1879 w Warszawie, w rodzinie Franciszka i Marii z Paczyńskich. Uczęszczał do szkoły handlowej Zgromadzenia Kupców m. st. Warszawy, z której został wydalony za działalność polityczną[1]. Od 1902 był członkiem Organizacji Bojowej PPS. 24 kwietnia 1906 wziął udział w zorganizowanej i dowodzonej przez Jana Gorzechowskiego ps. „Jur” akcji uwolnienia dziesięciu bojowców PPS z więzienia na Pawiaku - skazanych wyrokiem doraźnego sądu wojskowego na karę śmierci[2] (w akcji uczestniczyli także Franciszek Łagowski, Antoni Koll[3]). W latach 1906–1909 był więziony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Następnie skazany na 6 lat katorgi, w drodze na Syberię zbiegł do zaboru austriackiego. W latach 1914–1917 służył w Legionach Polskich, następnie działał w POW. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W latach 30. był kierownikiem sekcji oraz członkiem zarządu Związku Pracowniczego Gazowni Miejskiej w Warszawie. Ponadto był prezesem Związku Zawodowego Dozorców Domowych i Służby Domowej oraz członkiem Stowarzyszenia b. Więźniów Politycznych.

Od 24 stycznia 1934 był mężem Władysławy Getler (zm. 1968)[1][4].

Zmarł 29 stycznia 1946. Jego pogrzeb zorganizowano na koszt miasta Warszawa. Spoczywa, razem z żoną, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 21-5-24)[4].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Na podstawie wspomnień Jana Jura-Gorzechowskiego powstał film pt. Dziesięciu z Pawiaka z 1931 (reżyseria Ryszard Ordyński, scenariusz Ferdynand Goetel); w rolę „Łysego” wcielił się aktor Jan Szymański[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 55. [dostęp 2021-07-09].
  2. Wojciech Lada, Polscy terroryści, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 215.
  3. W rocznicę uwolnienia 10-ciu z Pawiaka. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 95 z 26 kwietnia 1936. 
  4. a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2021-07-09].
  5. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  6. Dziesięciu z Pawiaka. filmpolski.pl. [dostęp 2016-04-03].

Bibliografia

edytuj