Edward Dąbrowski (zm. 1946)
Edward Józef Dąbrowski, ps. „Łysy” (ur. 3 października 1879 w Warszawie, zm. 29 stycznia 1946 tamże) – działacz niepodległościowy, członek Organizacji Bojowej PPS.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Edward Józef Dąbrowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
3 października 1879 |
| Data i miejsce śmierci |
29 stycznia 1946 |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujEdward Józef Dąbrowski urodził się 3 października 1879 w Warszawie, w rodzinie Franciszka i Marii z Paczyńskich. Uczęszczał do szkoły handlowej Zgromadzenia Kupców m. st. Warszawy, z której został wydalony za działalność polityczną[1]. Od 1902 był członkiem Organizacji Bojowej PPS. 24 kwietnia 1906 wziął udział w zorganizowanej i dowodzonej przez Jana Gorzechowskiego ps. „Jur” akcji uwolnienia dziesięciu bojowców PPS z więzienia na Pawiaku - skazanych wyrokiem doraźnego sądu wojskowego na karę śmierci[2] (w akcji uczestniczyli także Franciszek Łagowski, Antoni Koll[3]). W latach 1906–1909 był więziony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Następnie skazany na 6 lat katorgi, w drodze na Syberię zbiegł do zaboru austriackiego. W latach 1914–1917 służył w Legionach Polskich, następnie działał w POW. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W latach 30. był kierownikiem sekcji oraz członkiem zarządu Związku Pracowniczego Gazowni Miejskiej w Warszawie. Ponadto był prezesem Związku Zawodowego Dozorców Domowych i Służby Domowej oraz członkiem Stowarzyszenia b. Więźniów Politycznych.
Od 24 stycznia 1934 był mężem Władysławy Getler (zm. 1968)[1][4].
Zmarł 29 stycznia 1946. Jego pogrzeb zorganizowano na koszt miasta Warszawa. Spoczywa, razem z żoną, na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 21-5-24)[4].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości z Mieczami (12 marca 1931)[5]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[1]
Upamiętnienie
edytujNa podstawie wspomnień Jana Jura-Gorzechowskiego powstał film pt. Dziesięciu z Pawiaka z 1931 (reżyseria Ryszard Ordyński, scenariusz Ferdynand Goetel); w rolę „Łysego” wcielił się aktor Jan Szymański[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 55. [dostęp 2021-07-09].
- ↑ Wojciech Lada, Polscy terroryści, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 215.
- ↑ W rocznicę uwolnienia 10-ciu z Pawiaka. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 95 z 26 kwietnia 1936.
- ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2021-07-09].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Dziesięciu z Pawiaka. filmpolski.pl. [dostęp 2016-04-03].
Bibliografia
edytuj- Śmierć uczestnika wykradzenia dziesięciu więźniów z Pawiaka. „Dziennik Rzeszowski”, s. 2, Nr 32 (253) z 3 lutego 1946.