Ekaryna (EC 3.4.99.27) – jednołańcuchowa glikoproteina[1], metaloproteinaza będąca aktywatorem protrombiny, otrzymywana z jadu efy piaskowej[2]. Cechuje się ona specyficznością substratową dla protrombiny. Jej działanie polega na zmianie protrombiny w trzy produkty o różnej aktywności: meizotrombinę, meizotrombinę-1 i α-trombinę. Powoduje to nagłą aktywację kaskady krzepnięcia na jej ostatnim etapie i szybkie zużycie fibrynogenu, w efekcie czego krew przestaje krzepnąć, a ofiara ukąszenia wykrwawia się[3]. W przeciwieństwie do fizjologicznego kompleksu protrombinazy, nie wymaga do działania jonów wapnia, jest aktywna w obecności heparyny, zaś substrat który wykorzystuje, nie musi być karboksylowany w wątrobie (na jej działanie nie wpływają antagonisty witaminy K, ani niewydolność wątroby)[4].

Jest wykorzystywana w koagulologii do oznaczania czasu ekarynowego[5].

Przypisy edytuj

  1. S. Nishida i inni, cDNA cloning and deduced amino acid sequence of prothrombin activator (ecarin) from Kenyan Echis carinatus venom., „Biochemistry”, 34 (5), 1995, s. 1771–1778 (ang.).
  2. Kornalik F, Schieck A, Habermann E, Isolation, biochemical and pharmacologic characterization of a prothrombin-activating principle from Echis carinatus venom., „Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmakol.”, 264 (3), 1969, s. 259–260.
  3. Warrell DA i inni, Poisoning by bites of the saw-scaled or carpet viper (Echis carinatus) in Nigeria., „Q J Med.”, 46 (181), styczeń 1977, s. 33–62 (ang.).
  4. B.R. Franza jr., D.L. Aronson, J.S. Finlayson, Activation of human prothrombin by a procoagulant fraction from the venom of Echis carinatus. Identification of a high molecular weight intermediate with thrombin activity., „Journal of Biological Chemistry”, 250, 1975, s. 7057–7068.
  5. B. Potzsch i inni, Monitoring of recombinant hirudin: assessment of a plasma-based ecarin clotting time assay., „Thromb. Res.”, 86, 1997, s. 373–383.