Ekdycjusz
Ekdycjusz Awitus, Ecdicius Avitus (ur. ok. 420 – zm. po 475) – galorzymski arystokrata, senator, magister militum praesentalis od 474 do 475. Syn cesarza Awitusa.
| magister militum | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
~475 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
~ 469–475 |
| Siły zbrojne | |
Życiorys edytuj
Ekdycjusz wychowywał się we wpływowej rodzinie przyszłego cesarza Awitusa w Augustonemetum (obecnie Clermont-Ferrand). Jego siostra Papianilla była żoną Sydoniusza Apollinarisa, dlatego często odwiedzał jego posiadłość w Avitacum (prawdopodobnie obecne Lac d'Aydat)[1]. Miał brata imieniem Agrykola. W latach 60. V wieku był jedną z najbogatszych i najważniejszych osobistości zachodniego imperium i przebywał na dworze cesarza Antemiusza do 469[2].
Razem ze szwagrem Sydoniuszem, biskupem Clermont, bronił Owernii przed atakami Wizygotów od 471 do 474. Król Wizygotów Euryk oblegał wiele miast Owernii, ale Ekdycjusz, dzięki prywatnym oddziałom bucellarii opłacanym z własnych dochodów, dostarczał zaopatrzenie oblężonym miastom. Między innymi udało mu się przerwać oblężenie Augustonemetum[3][4][1].
Na podstawie wzmianki Jordanesa w Getica (O pochodzeniu i czynach Gotów) przypuszcza się, że Ekdycjusz jako dux Romanorum stał na czele dukatu Owernii, czyli odrębnego okręgu wojskowego z własnym dowódcą[5][6].
Za panowania cesarza Antemiusza Ekdycjusz uzyskał podporządkowanie się władzy rzymskiej Burgundów Chilperyka II jako osiedlonych sprzymierzeńców (foederati)[1][7][8].
Cesarz Juliusz Nepos pod koniec 474 podniósł Ekdycjusza do rangi patrycjusza, którą obiecał mu już wcześniej Antemiusz[5][9], i obdarzył go stanowiskiem magister militum praesentialis, zapewne z zamiarem powierzenia mu prowadzenia wojny z Wizygotami[1]. Jednakże gdy tylko rozpoczął w 475 kampanię przeciw Wizygotom, został odwołany przez Neposa do Italii, a jako głównodowodzący armią rzymską zastąpił go Flawiusz Orestes. Poza tym Nepos zawarł z królem Eurykiem porozumienie o oddaniu Wizygotom Owernii w zamian za Prowansję, wobec czego obrona tego obszaru przez Ekdycjusza stała się bezcelowa. Odtąd postać Ekdycjusza znika z zapisów historycznych[10][11][12].
Ekdycjusz jest adresatem dwóch listów Sydoniusza: II 1 i III 3 oraz wiersza (carm. XX).
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Martindale 2006 ↓, s. 384.
- ↑ Martindale 2006 ↓, s. 383.
- ↑ Krawczuk 1991 ↓, s. 556.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, s. 195.
- ↑ a b Zołoteńki 2011 ↓, s. 253.
- ↑ Jordanes ↓, Getica 240.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, przypis 527, s. 195–196.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, przypis 739, s. 259–260.
- ↑ Pawlak 2010 ↓, s. 65.
- ↑ Krawczuk 1991 ↓, s. 562–563.
- ↑ Zołoteńki 2011 ↓, s. 195–196.
- ↑ Pawlak 2010 ↓, s. 70–71.
Bibliografia edytuj
- Źródła
- Sydoniusz Apolinary: Listy i wiersze. Tłumaczenie Mieczysław Brożek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, seria: Seria Biblioteka Przekładów z Literatury Starożytnej, nr 14. ISBN 83-88857-56-8.
- Edward Zwolski: Kasjodor i Jordanes. Historia gocka czyli Scytyjska Europa. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1984.
- Opracowania
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Iskry", 1991, s. 534–541. ISBN 83-207-1099-5.
- John Robert Martindale: The Prosopography of the Later Roman Empire. T. II A.D. 395-527. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, s. 383–384. ISBN 978-0-521-20159-9. (ang.).
- Dawid Zołoteńki: Galia u schyłku panowania rzymskiego. Administracja cywilna i wojskowa oraz jej reprezentanci w latach 455–486. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2011, seria: Notus — Scripta Antiqua et Byzantina. ISBN 978-83-62261-34-5.
- Marcin Pawlak: Rzymski Zachód w latach 395–493. W: Świat rzymski w V wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Rafała Kosińskiego i Kamilli Twardowskiej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010. ISBN 978-83-62261-16-1.