Imperializm ekologiczny
Ekologiczny imperializm (ang. ecological imperialism), ekoimperializm – termin ukuty przez Alfreda Crosbiego, określający stwierdzenie, że europejscy kolonizatorzy i osadnicy mogli osiągnąć skuteczny podbój zamorskich terytoriów dzięki nieumyślnemu lub umyślnemu wprowadzeniu do lokalnych ekosystemów nowej fauny, flory, czy też chorób. Przykładem takiej choroby jest ospa prawdziwa, nieznana w Amerykach przed przybyciem Krzysztofa Kolumba w 1492 roku. Epidemia ospy prawdziwej pozwoliła konkwistadorowi Hernánowi Cortés w zdobyciu Tenochtitlán, stolicy Imperium Azteków, poprzez uśmiercenie około 40% mieszkańców miasta w 1520.[1] Innym przykładem może być epidemia grypy na Haiti, która w okresie od 1493 do 1548 była jednym z kluczowych czynników (obok epidemii ospy prawdziwej oraz wykorzystywania rdzennej ludności przez kolonizatorów) odpowiadającym za zmniejszenie populacji rdzennego narodu Taino z co najmniej sześćdziesięciu tysięcy do mniej niż pięciuset w 1548.[2]
Przypuszcza się, że ospa prawdziwa uśmierciła od 40 do 50 milionów mieszkańców obu Ameryk[3].
Przypisy
edytuj- ↑ How smallpox devastated the Aztecs – and helped Spain conquer an American civilization 500 years ago [online], PBS NewsHour, 23 lutego 2019 [dostęp 2021-04-10] (ang.).
- ↑ Heather Pringle , How Europeans brought sickness to the New World [online], Science | AAAS, 3 czerwca 2015 [dostęp 2021-04-10] (ang.).
- ↑ Smallpox and the Conquest of Mexico [online], Past Medical History, 28 lutego 2018 [dostęp 2021-04-10] (ang.).