Wikipedia

Ekonomia regulacyjna

Ekonomia regulacyjna (ang. regulatory economics) to ekonomia regulacji. Jest to stosowanie prawa przez rząd lub niezależne agencje administracyjne do różnych celów, w tym zaradzanie niedoskonałościom rynku, ochrona środowiska, centralne planowanie gospodarki, wzbogacanie dobrze połączonych firm lub przynoszenie korzyści politykom.

Regulacja edytuj

Regulacja jest ogólnie definiowana jako ustawodawstwo narzucone przez rząd jednostkom i firmom z sektora prywatnego w celu regulowania i modyfikowania zachowań gospodarczych[1]. Konflikt może wystąpić między usługami publicznymi a procedurami komercyjnymi (np. maksymalizacja zysku), interesami osób korzystających z tych usług (patrz zawodność rynku), a także interesami osób niezwiązanych bezpośrednio z transakcjami (efekty zewnętrzne). Większość rządów ma zatem pewną formę kontroli lub regulacji, aby zarządzać tymi możliwymi konfliktami. Idealnym celem regulacji ekonomicznych jest zapewnienie bezpiecznej i odpowiedniej usługi, bez zniechęcania do skutecznego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw.

Na przykład w większości krajów regulacje regulują sprzedaż i konsumpcję alkoholu i leków na receptę, a także działalność spożywczą, świadczenie opieki osobistej lub stacjonarnej, transport publiczny, budownictwo, film i telewizję itp. Monopole, zwłaszcza te, które są trudne do zniesienia (monopol naturalny) są często regulowane. Sektor finansowy jest również wysoce regulowany.

Regulacja może mieć kilka elementów:

  • Statuty publiczne, standardy lub deklaracje oczekiwań.
  • Proces rejestracji lub licencjonowania w celu zatwierdzania i zezwalania na działanie usługi, zwykle przez wskazaną organizację lub osobę.
  • Proces inspekcji lub inna forma zapewnienia standardowej zgodności, w tym raportowanie i zarządzanie niezgodnością z tymi standardami: w przypadku ciągłej niezgodności, wówczas
  • Proces de-licencjonowania, w ramach którego organizacja lub osoba, jeśli zostanie uznana za działającą niezgodnie z prawem, ma nakaz zatrzymania lub ukarania.

Nie wszystkie rodzaje regulacji są nakazane przez rząd, więc niektóre branże zawodowe i korporacje decydują się na przyjęcie modeli samoregulujących. W przedsiębiorstwie mogą obowiązywać wewnętrzne środki regulacyjne, które działają na korzyść wszystkich członków. Często narzuca się dobrowolną samoregulację w celu utrzymania profesjonalizmu, etyki i standardów branżowych.

Na przykład gdy broker kupuje miejsce na nowojorskiej giełdzie papierów wartościowych, istnieją wyraźne zasady postępowania lub warunki umowne i uzgodnione, do których broker musi się dostosować. Przepisy przymusowe amerykańskiej U.S. Securities and Exchange Commission są narzucane bez względu na zgodę lub sprzeciw jednostki w odniesieniu do tej konkretnej transakcji. Jednak w demokracji nadal istnieje zbiorowe porozumienie w sprawie ograniczenia – ciało polityczne jako całość zgadza się, za pośrednictwem swoich przedstawicieli, i nakłada porozumienie na osoby uczestniczące w regulowanej działalności.

Inne przykłady dobrowolnej zgodności w ustrukturyzowanych ustawach obejmują działalność Major League Baseball, FIFA i Royal Yachting Association (uznanego brytyjskiego stowarzyszenia żeglarskiego). Regulacja w tym sensie zbliża się do ideału przyjętego standardu etyki dla danej działalności, aby promować najlepsze interesy uczestniczących, jak również kontynuację samej działalności w określonych granicach.

W Ameryce przez cały XVIII i XIX wiek rząd zaangażował się w znaczną regulację gospodarki. W XVIII wieku produkcja i dystrybucja dóbr były regulowane przez brytyjskie ministerstwa rządowe nad amerykańskimi koloniami (patrz merkantylizm). Dotacje zostały przyznane rolnictwu, a cła zostały nałożone, wywołując rewolucję amerykańską. Rząd Stanów Zjednoczonych utrzymywał wysokie taryfy przez cały XIX i XX wiek, aż w 1934 r. na mocy administracji Franklina D. Roosevelta uchwalono ustawę o wzajemnej taryfie. Jednak regulacje i deregulacja przebiegały falami, a deregulacja wielkiego biznesu w Złotym Wieku doprowadziła do obalenia zaufania prezydenta Theodore’a Roosevelta od 1901 do 1909 r., Deregulacji i ekonomii laissez-laire po raz kolejny w latach 20., prowadzących do Wielkiego Kryzysu, i intensywne regulacje rządowe i ekonomia keynesowska w ramach planu New Deal Franklina Roosevelta. Prezydent Ronald Reagan zderegulował biznes w latach 80. ze swoim planem reaganomiki.

W 1946 r. Kongres USA uchwalił ustawę o postępowaniu administracyjnym (Administrative Procedure Act, APA), która sformalizowała środki zapewniające regularność rządowej działalności administracyjnej i jej zgodność z ustawodawstwem zezwalającym. APA ustanowiła jednolite procedury ogłaszania przez agencję federalną przepisów i rozstrzygania roszczeń. APA określa również proces sądowej kontroli działań agencji.

Przechwytywanie przepisów

Przechwytywanie regulacyjne to proces, w ramach którego agencja regulacyjna, utworzona w celu działania w interesie publicznym, zamiast tego postępuje z komercyjnymi lub specjalnymi obawami grup interesu, które dominują w branży, jak twierdzi agencja regulująca. Prawdopodobieństwo uchwycenia regulacyjnego jest stronnicze z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ nabyte interesy w branży mają największy finansowy udział w działalności regulacyjnej i są bardziej skłonne do wpływania na organ regulacyjny niż rozproszeni konsumenci indywidualni, z których każdy ma niewielką szczególną motywację do wypróbowania wpływać na regulatory. Tak więc prawdopodobieństwo ujęcia regulacyjnego jest ryzykiem, na które agencja jest narażona ze względu na swój charakter.

Teorie regulacji edytuj

Sztuka regulacji była od dawna badana, szczególnie w sektorze użyteczności publicznej. Opracowano dwie idee dotyczące polityki regulacyjnej: pozytywne teorie regulacji i normatywne teorie regulacji.

Pierwsza bada, dlaczego występuje regulacja. Teorie te obejmują teorie władzy rynkowej, „teorie grup interesu, które opisują interesy interesariuszy w regulacjach” oraz „teorie oportunizmu rządu, które opisują, dlaczego ograniczenia dla uznania rządu mogą być konieczne dla sektora, aby zapewnić skuteczne usługi dla klientów”. Te teorie stwierdzają, że regulacja występuje, ponieważ:

  1. rząd jest zainteresowany przezwyciężeniem * asymetrii informacji i dostosowaniem własnych interesów do operatora,
  2. klienci pragną ochrony przed siłą rynkową w obecności nieistniejącej lub nieskutecznej konkurencji,
  3. operatorzy pragną ochrony przed rywalami lub
  4. operatorzy pragną ochrony przed oportunizmem rządu.

Normatywne ekonomiczne teorie regulacji ogólnie stwierdzają, że zajmujący się regulacją powinni:

  1. zachęcać do konkurencji tam, gdzie to możliwe,
  2. zminimalizować koszty asymetrii informacji, zbierając informacje i zachęcając operatorów do poprawy ich wydajności,
  3. zapewnić efektywne ekonomicznie struktury cenowe, oraz
  4. ustanowić procesy regulacyjne, które przewidują „regulacje prawne i niezależność, przejrzystość, przewidywalność, legalność i wiarygodność systemu regulacyjnego”[2].

Alternatywnie, wielu heterodoksyjnych ekonomistów i prawników podkreśla wagę regulacji rynku dla „ochrony przed tworzeniem monopolu, ogólnej stabilności rynków, szkód środowiskowych i zapewnienia różnorodności zabezpieczeń społecznych”[3]. Są to socjologowie (tacy jak Max Weber, Karl Polanyi, Neil Fligstein i Karl Marx) oraz historia instytucji rządowych biorących udział w procesach regulacyjnych. „Umożliwienie mechanizmowi rynkowemu wyłącznego kierowania losem istot ludzkich i ich naturalnym środowiskiem, a nawet wysokością i wykorzystaniem siły nabywczej, doprowadziłoby do rozbiórki społeczeństwa”[4].

  • Asymetria informacji dotyczy transakcji, w których jedna strona ma więcej informacji niż druga, co powoduje nierównowagę władzy, która w najgorszym przypadku może spowodować pewnego rodzaju niedoskonałość rynku. Są one najczęściej badane w kontekście problemów pomiędzy agentem i przełożonym.

Teoria głównego czynnika odnosi się do kwestii asymetrii informacji. Tutaj rząd jest głównym, a operator agentem, niezależnie od tego, kto jest właścicielem operatora. Teoria pryncypała jest stosowana w regulacjach motywacyjnych i taryfach wieloczęściowych.

Metryki regulacyjne edytuj

Baza danych Banku Światowego Doing Business gromadzi dane z 178 krajów na temat kosztów regulacji w niektórych obszarach, takich jak zakładanie działalności gospodarczej, zatrudnianie pracowników, uzyskiwanie kredytów i płacenie podatków. Na przykład rozpoczęcie działalności gospodarczej w OECD zajmuje średnio 19 dni roboczych, w porównaniu z 60 w Afryce Subsaharyjskiej ; koszt wyrażony jako procent PNB (bez łapówek) wynosi 8% w OECD i 225% w Afryce.

Projekt Worldwide Governance Indicators w Banku Światowym uznaje, że regulacje mają znaczący wpływ na jakość zarządzania krajem. Jakość regulacyjna kraju, zdefiniowana jako „zdolność rządu do formułowania i wdrażania rozsądnych polityk i przepisów, które pozwalają i promują rozwój sektora prywatnego”, jest jednym z sześciu wymiarów zarządzania, które światowe wskaźniki zarządzania mierzą dla większej liczby ponad 200 krajów.

Deregulacja edytuj

We współczesnej polityce amerykańskiej

Zbyt skomplikowane prawo regulacyjne, rosnąca inflacja, obawy dotyczące wychwytywania przepisów i przestarzałe przepisy transportowe sprawiły, że deregulacja stała się interesującym pomysłem w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat siedemdziesiątych[5]. Podczas swojej prezydentury (1977-1981) prezydent Jimmy Carter wprowadził szeroko zakrojoną reformę deregulacji systemu finansowego (poprzez usunięcie pułapów stóp procentowych) i branży transportowej, umożliwiając przemysłowi lotniczemu bardziej swobodne działanie[6].

Prezydent Ronald Reagan objął płaszcz deregulacji podczas dwóch kadencji (1981–1989) i rozszerzył ją, wprowadzając Reaganomikę, która miała na celu pobudzenie gospodarki poprzez obniżenie dochodów i podatków korporacyjnych w połączeniu z deregulacją i zmniejszeniem wydatków rządowych. Choć faworyzowany przez przemysł, polityka ekonomiczna ery Reagana dotycząca deregulacji jest uważana przez wielu ekonomistów za przyczynę kryzysu oszczędnościowego i pożyczkowego pod koniec lat 80. i 90. XX wieku.

Urok wolnego rynku kapitalizmu pozostaje obecny w amerykańskiej polityce dzisiaj, a wielu ekonomistów uznaje wagę znalezienia równowagi między nieodłącznym ryzykiem związanym z inwestycjami a gwarancjami regulacji. Niektórzy, zwłaszcza członkowie przemysłu, uważają, że utrzymujące się przepisy nałożone po kryzysie finansowym z 2007 r., Takie jak ustawa o reformie finansowej Dodd-Frank, są zbyt rygorystyczne i utrudniają wzrost gospodarczy, zwłaszcza wśród małych przedsiębiorstw. Inni popierają kontynuację regulacji na podstawie tego, że deregulacja sektora finansowego doprowadziła do kryzysu finansowego w 2007 r. I że regulacje zapewniają stabilność gospodarce.

W 2017 r. prezydent Donald Trump podpisał zarządzenie wykonawcze, które, jak twierdził, „znokautowałoby dwa rozporządzenia dla każdej nowej regulacji”. Trump stwierdził: „Każda regulacja powinna przejść prosty test. Czy czyni życie lepszym lub bezpieczniejszym dla amerykańskich pracowników lub konsumentów? Jeśli odpowiedź brzmi nie, pozbędziemy się go”.

Odpowiedniki

Wspólnym odpowiednikiem deregulacji jest prywatyzacja państwowych przedsiębiorstw. Celem prywatyzacji jest zwiększenie siły rynkowej zdenacjonalizowanych gałęzi przez siły rynkowe. Prywatyzacja była szeroko stosowana w Wielkiej Brytanii przez administrację Margaret Thatcher. Krytycy twierdzą, że w dużej mierze uznany za sukces i znaczne zmniejszenie deficytu budżetowego, standardy, płace i zatrudnienie spadły w wyniku prywatyzacji. Inni zwracają uwagę, że brak ostrożnych regulacji dotyczących niektórych sprywatyzowanych gałęzi przemysłu jest źródłem ciągłych problemów.

Kontrowersje edytuj

Zwolennicy

Regulacja rynków ma na celu ochronę społeczeństwa i była podstawą uprzemysłowionego kapitalistycznego zarządzania gospodarczego w XX wieku[7].

Karl Polanyi określa ten proces jako „osadzenie” rynków w społeczeństwie. Co więcej, współcześni socjologowie ekonomiczni, tacy jak Neil Fligstein (w swojej Architekturze z 2001 r.) Twierdzą, że rynki zależą od regulacji państwa dla ich stabilności, co skutkuje długoterminową ko ewolucją państwa i rynków w społeczeństwach kapitalistycznych w ciągu ostatnich dwustu lat.

Przeciwnicy

Istnieją różne szkoły ekonomiczne, które naciskają na ograniczenia i ograniczenia roli rządu na rynkach gospodarczych. Ekonomiści, którzy popierają te polityki, niekoniecznie podzielają zasady, takie jak ekonomiści Nobla, Milton Friedman (szkoła monetarystyczna), George Stigler (Chicago School of Economics / Neo-Classical Economics), Friedrich Hayek (Austriacka Szkoła Ekonomii) i James M. Buchanan (Virginia School of Political Economy) oraz Richard Posner (Chicago School / Pragmatyzm). Zasadniczo szkoły te potwierdzają, że rząd musi ograniczyć swoje zaangażowanie w sektorach gospodarczych i skupić się na ochronie praw jednostki (życia, wolności i własności). To stanowisko jest alternatywnie podsumowane w tzw. żelaznym prawie regulacyjnym, które stwierdza, że wszystkie regulacje rządowe ostatecznie prowadzą do straty netto w zakresie opieki społecznej.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dyrekcja statystyki OECD. „Słownik OECD terminów statystycznych- definicja regulacji”. stats.oecd.org.
  2. ↑ Body of Knowledge on Infrastructure regulation, Theories of Regulation.
  3. ↑ Taylor, Richard (2013). Competition Versus Regulation in the Post-Sunset PSTN. doi: 10.2139 / ssrn.2242636.
  4. ↑ Karl Polanyi: The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. 1944. (ang.).
  5. ↑ Crain, Andrew d (2007). „Ford, Carter i Deregulation w latach 70.” Czasopismo dotyczące prawa telekomunikacyjnego i wysokich technologii, s. 413-447.
  6. ↑ Biven, W. Carl (2003-10-16). Ekonomia Jimmy’ego Cartera: polityka w epoce ograniczeń. Univ of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-6124-0.
  7. ↑ Polanyi, Karl (1944). Wielka transformacja. Boston: Beacon Press. s. 44.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ekonomia_regulacyjna&oldid=71133640”