Wikipedia

Ewa Pronicka

polska lekarka, pediatra

Ewa Maria Pronicka z domu Starkiewicz (ur. 28 maja 1936 w Warszawie) – polska lekarka, pediatra, profesor nauk medycznych, specjalistka w zakresie genetyki klinicznej, wrodzonych chorób metabolicznych i zaburzeń metabolizmu u dzieci (m.in. zespół Leigha[1]). Kierownik Kliniki Chorób Metabolicznych Instytutu Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie[2][3][4].

Ewa Maria Pronicka
Data i miejsce urodzenia

28 maja 1936
Warszawa

profesor nauk medycznych
Specjalność: genetyka kliniczna, pediatria
Alma Mater

Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie

Doktorat

1968

Habilitacja

1974

Profesura

15 kwietnia 1987

Instytut

Centrum Zdrowia Dziecka

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi
Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1950–1986) Odznaka „Gryfa Pomorskiego”

Życiorys edytuj

Urodziła się 28 maja 1936 w Warszawie w rodzinie lekarskiej (rodzice: Julia Starkiewiczowa – pediatra, Witold Starkiewicz – okulista). W roku 1939 krótko mieszkała z rodziną we Lwowie, skąd wróciła do Warszawy po wybuchu II wojny światowej. W Warszawie przebywała w okresie okupacji i powstania oraz w pierwszych latach powojennych[4]. W roku 1948 rodzina przeniosła się do Szczecina, w którym tworzono Pomorską Akademię Medyczną (PAM)[5].

W roku 1960 ukończyła na PAM studia medyczne i została zatrudniona w I Klinice Pediatrycznej. W roku 1968 otrzymała stopień doktora, a w roku 1974 – habilitację. Była zatrudniona na stanowiskach[2]:

W kolejnych latach pracowała w warszawskim Centrum Zdrowia Dziecka, w którym otrzymała stanowisko ordynatora Oddziału Chorób Metabolicznych. Pełniła funkcję kierownika Naukowo-Badawczego Zespołu Problemowego Zaburzeń Metabolicznych (1977). W roku 1980 odbyła, w ramach stypendium British Council, staż naukowy w ’’Institute of Child Health’’ w Londynie (zob. jednostki University of London)[2]. Otrzymała tytuł naukowy profesora nauk medycznych (15 kwietnia 1987 roku) i stanowisko profesora zwyczajnego[3]. Uczestniczy w pracach Komisji bioetycznej CZD[6].

Obszar badań naukowych i publikacje edytuj

Obszar badań naukowych obejmuje m.in. problemy patofizjologii krzywicy niedoborowej, diagnostyki i terapii wrodzonych chorób metabolicznych (zwłaszcza glikogenozy i kwasice organiczne), modyfikacji w leczeniu rodzinnej krzywicy hipofosfatemicznej. Wyniki badań są przedmiotem licznych publikacji[7]. Spośród prac wydanych przed rokiem 1987 wymieniane są m.in. (autorstwo i współautorstwo)[2]:

  • Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w zapaleniu płuc u niemowląt z krzywicą, Pediatria Polska 1969
  • Przemiana żelaza w krzywicy doświadczalnej i krzywicy niedoborowej niemowląt, Pediatria Polska 1975
  • Analiza zasadności rozpoznania klinicznego krzywicy niedoborowej w oparciu o badania biochemiczne, Pediatria Polska 1985
  • Metabolic Acidosis vs a Compensation of Respiratory Alkalosis in Four Children with Leigh's Disease, Journal of Inherited Metabolic Disease 1984
  • Asymptomatic Decreased Activities of Hepatic Glucose-6-phosphatase and Glycogen Phosphorylase in Some Children with Chrinic Liver Disease, Hepatogastroenterology 1985

W następnych latach kierowała kolejnymi projektami badawczymi, prowadzonymi we współpracy międzynarodowej. W obszernym wykazie publikacji[3][7] znajdują się m.in. pozycje opracowane po roku 2000 w ramach prac doktorskich, np. pracy Agnieszki Jureckiej nt. Ocena występowania wrodzonych wad metabolizmu puryn i pirymidyn w Polsce. Charakterystyka kliniczna i występowanie w różnych stanach chorobowych (zespołach objawów). Ich przykładami są publikacje[3]:

  • Deficyt liazy adenylobursztynianowej – diagnostyka i charakterystyka kliniczna 7 polskich pacjentów, Pediatria Polska 2007 (autorzy: Agnieszka Jurecka, Ewa Maria Pronicka, A. Tylki-Szymańska A, A. Bogdańska, T. Kmieć, H. Mierzewska, M. Pohorecka, K. Słomińska, R. Smoleński, J. Sykut-Cegielska, Joanna Taybert)
  • The spectrum of hypoxanthine – guanine phosphoribosyltransferase deficiency in Poland, European Journal of Paediatric Neurology 2008, vol. Vol: 12, Supplement 1 (autorzy: A. Jurecka, E. Popowska, J. Kubalska, M. Jezewska, A. Tylki-Szymanska, E. Ciara, Z. Krumina, J. Sykut-Cegielska, E. Pronicka)
  • Hypoxanthine-guanine phosphoribosylotransferase deficiency – the spectrum of polish mutations, Journal of Inherited Metabolic Disease 2008, vol. 31, nr 2 (autorzy: A. Jurecka, E. Popowska, A. Tylki-Szymańska, Jolanta Kubalska, E. Ciara, Z. Krumina, J. Sykut-Cegielska, E. Pronicka)
  • Diagnosis, characteristics and treatment of patients with adenylosuccinate lyase deficiency – Polish experience., European Journal of Paediatric Neurology 2008, vol. Vol: 12, Supplement 1 (autorzy: Agnieszka Jurecka, Anna Tylki-Szymańska, Anna Bogdańska, M. Z. Zikanowa, S. Kmoch, J. K. Krijt, K. Mullerova, Jolanta Sykut-Cegielska, Ewa Pronicka, M. Zikanova)

W 2011 roku w Wieliczce uczestniczyła w spotkaniu dotyczącym rzadkiej choroby (siedmioro zdiagnozowanych dzieci w Polsce) zwanej Zespołem Leigha[8].

Wypromowani doktorzy edytuj

  • 2017 – Magdalena Pajdowska – Badanie profilu kwasów organicznych w moczu metodą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS) w identyfikacji zaburzeń mitochondrialnych
  • 2011 – Katarzyna Kuśmierska – Ocena wartości oznaczania metabolitów amin biogennych w płynie mózgowo-rdzeniowym w rozpoznawaniu wrodzonych defektów neurotransmisji
  • 2007 – Maciej Adamowicz – Przydatność oznaczania izoform transferyny w rozpoznawaniu wrodzonych zaburzeń glikozylacji (CDG) oraz galaktozemii i fruktozemii
  • 2007 – Joanna Taybert – Odległe wyniki leczenia dzieci z glikogenozami wątrobowymi
  • 2005 – Dorota Piekutowska-Abramczuk – Badania nad udziałem mutacji SURF1 w patogenezie zespołu Leigha w populacji polskiej
  • 2003 – Wiesław Jurek – Wartość pomiaru stężenia mleczanów we krwi pępowinowej w ocenie stanu noworodka
  • 2002 – Mustafa Gremida – Ocena obrazu klinicznego i wyników testu z parathormonem w różnicowaniu niedoczynności przytarczyc
  • 2000 – Dariusz Rokicki – Przydatność testu z allupurynolem w diagnostyce nosicielstwa pierwotnej hiperamonemii typu II (deficyt transkarbamoilazy ornitynowej)
  • 1998 – Ewa Homa – Wartość diagnostyczna oznaczania poziomu glicyny w płynie mózgowo-rdzeniowym i w surowicy w różnicowaniu przyczyn uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego u dzieci

Stowarzyszenia naukowe edytuj

Jest członkiem licznych stowarzyszeń naukowych, m.in.[2]:

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

M.in.[2]:

Życie prywatne edytuj

Córka prof. Witolda Starkiewicza (1906–1978) i prof. Julii Starkiewiczowej z domu Latkowskiej (1908–1978). Siostra prof. Joanny Kośmider (1938–2023)[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Ewa Pronicka. Hypocapnic hypothesis of Leigh disease. „Med Hypotheses”, s. 23-27, 2017 Apr (Epub 2017 Feb 1). Elsevier Ltd. DOI: 10.1016/j.mehy.2017.01.016. ISSN 0306-9877. (ang.). 
  2. ↑ a b c d e f Lidia Becela i in. (red.): Kto jest kim w polskiej medycynie – Informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1987, s. 535. ISBN 83-223-2339-5.
  3. ↑ a b c d e Prof. dr hab. Ewa Maria Pronicka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2015-07-03].[martwy link]
  4. ↑ a b c Stanisław T. Sroka: Polski Słownik Biograficzny. T. XLII (2003–2004): Stanislaw ks. Mazowiecki – Stawiarski Seweryn; Starkiewiczowa z Latkowskich Julia Helena Magdalena (1908–1978). Kraków: PAN (www.psb.pan.krakow), 2002, s. 314–316.
  5. ↑ Ewa Lawska. Julia i Witold Starkiewiczowie. Talenty ustokrotnione. „Głos Szczeciński”, s. 3, 1985–04–12. ISSN 0137-9178. (pol.). 
  6. ↑ Komisja bioetyczna. [w:] Strona internetowa CZD [on-line]. Instytucie „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-18)].
  7. ↑ a b Autor: Ewa Pronicka (liczba odnalezionych rekordów: 343). [w:] Bibliografia Publikacji Pracowników [on-line]. Instytut "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie. [dostęp 2015-09-06].
  8. ↑ Wiadomość o leku to niemal cud. [w:] Dziennik Polski 26.09.2011 [on-line]. malibohaterowie.org, 2011-09-26. [dostęp 2015-09-06]. (pol.).
  9. ↑ National Societies and Corresponding Members. [w:] Strona internetowa [on-line]. Society for the Study of Inborn Errors of Meabolism. [dostęp 2018-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-18)].
  10. ↑ M.P. z 2002 r. nr 60, poz. 832.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ewa_Pronicka&oldid=72943764”