Ewaryst Wąsowski
Ewaryst Wąsowski (ur. 26 października 1882[a] w miejscowości Żaliwańszczyzna, powiat winnicki[b] guberni podolskiej, zm. 25 lipca 1932 we Włocławku) – doktor medycyny, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, naczelny lekarz garnizonu Włocławek.
ppłk Ewaryst Wąsowski | |
podpułkownik lekarz | |
Data i miejsce urodzenia |
26 października 1882 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 lipca 1932 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1920–1930 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
107. Szpital Polowy |
Stanowiska |
komendant szpitala polowego |
Odznaczenia | |
Lata 1882-1920
edytujSyn Ewarysta i Teofili z d. Kozłowskiej. Do gimnazjum uczęszczał w Niemirowie (Ukraina), tam też po ukończeniu ośmiu klas zdał egzamin maturalny. Następnie studiował na Wydziale Medycznym uniwersytetu w Kijowie, kończąc go w 1908 r. W kolejnych latach pracował jako lekarz. Będąc zatrudnionym jako lekarz cukrowni w Ułanówce współpracował z miejscowymi strukturami Polskiej Organizacji Wojskowej, przechowując u siebie emisariuszy tejże organizacji i wysyłając na stronę polską ochotników. W swym domu ukrywał również i leczył polskiego żołnierza zbiegłego z bolszewickiej niewoli, którego po nadejściu wojsk polskich przekazał do szpitala[1].
W Wojsku Polskim
edytujW dniu 11 lipca 1920 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego i otrzymał przydział na stanowisko komendanta 107. Szpitala Polowego przy 2 Brygadzie Kawalerii. W kolejnych latach pełnił służbę na stanowiskach naczelnego lekarza garnizonu Włocławek i naczelnego lekarza 14 pułku piechoty[2].
Na dzień 1 czerwca 1921 roku, będąc w randze kapitana, posiadał przydział do Kompanii Zapasowej Sanitarnej Nr 2[3]. Służbę pełnił wówczas jako lekarz w PKU przy 14 pułku piechoty[4]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 24. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych – grupie lekarzy. Jego oddziałem macierzystym była wówczas Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 8[5]. W roku 1923 piastował stanowisko starszego lekarza w 14 pułku piechoty z Włocławka, będąc przydzielonym do stanu pułku z VIII baonu sanitarnego z Torunia (pozostawał oficerem nadetatowym tegoż batalionu)[6]. W randze majora zajmował wówczas 18. lokatę na liście starszeństwa oficerów zawodowych sanitarnych – lekarzy[7]. W 1924 roku zajmował już 6. lokatę wśród majorów (grupa lekarzy) korpusu oficerów zawodowych sanitarnych[8], pozostając na służbie w 14 pułku piechoty (ewidencyjnie przynależał wówczas wciąż do 8 batalionu sanitarnego)[9].
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego[c] z dnia 12 kwietnia 1927 r. został awansowany do rangi podpułkownika, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych – grupie lekarzy[10]. W roku 1928 podpułkownik doktor Ewaryst Wąsowski przynależał do kadry oficerów służby zdrowia[11] i pełnił służbę w 14 pułku piechoty[11]. Zajmował w tym czasie nadal 3. lokatę w swoim starszeństwie wśród podpułkowników korpusu oficerów sanitarnych – grupie lekarzy[12].
Z dniem 31 października 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku (w grupie lekarzy korpusu oficerów sanitarnych), co zostało ogłoszone zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej opublikowanym w dniu 21 stycznia 1930 r.[13]. Po przejściu w stan spoczynku podlegał pod Powiatową Komendę Uzupełnień we Włocławku. W czerwcu 1935 r. odrzucono wniosek o nadanie mu pośmiertnie Medalu Niepodległości.
Rodzina
edytujW dniu 10 stycznia 1907 roku zawarł związek małżeński z Marią Joanną Walicką (córką Jana i Marii z Głowackich), z którą miał dwójkę dzieci, w tym córkę Marię Izabelę. Maria Izabela została żoną kapitana Artura Lameckiego, wieloletniego oficera 14 pułku piechoty, w marcu 1939 roku zajmującego stanowisko komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego w Kostopolu, ofiary zbrodni katyńskiej. Bratem ppłk. Wąsowskiego był Tadeusz Wąsowski (1892 – 1937), lekarz, otolaryngolog, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (w latach 1919 – 1922 służący jako oficer w Wojsku Polskim, na stanowisku lekarza).
Ppłk. st. sp. lek. Ewaryst Wąsowski zmarł w dniu 25 lipca 1932 r. we Włocławku[14] i pochowany został na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym. Spoczywa razem z żoną Marią (zmarłą w dniu 21 marca 1935 r.) – sektor 84D, rząd 1, grób 13.
Ordery i odznaczenia
edytujUwagi
edytuj- ↑ Na jego grobie znajdującym się na cmentarzu we Włocławku, w dacie urodzenia błędnie wskazano rok 1883.
- ↑ Według części dokumentów był to powiat bracławski.
- ↑ Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 3989/III.
Przypisy
edytuj- ↑ WBH, sygn. Odrzucono 12.06.1935, str. 1–3.
- ↑ WBH, sygn. Odrzucono 12.06.1935, str. 1, 3.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 935.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 435.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 312.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 165, 1168.
- ↑ Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 1199.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 1080.
- ↑ Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 1061.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 IV 1927, s. 118.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 710.
- ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 727.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 I 1930, s. 4.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 2 z 8 II 1933, s. 40.
- ↑ WBH, sygn. Odrzucono 12.06.1935, str. 2.
- ↑ WBH, sygn. Odrzucono 12.06.1935, str. 2.
Bibliografia
edytuj- Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2017-03-25].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2017-03-24].
- Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2017-03-24].
- Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2017-03-24].
- Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2017-03-24].
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2017-03-24].