Explorer 4amerykański satelita naukowy z serii Explorer. Był własnością wojskowej agencji DARPA i pierwszym satelitą sponsorowanym przez tę agencję. Prowadził obserwacje magnetosfery w ramach Projektu Argus – serii małych wybuchów nuklearnych w atmosferze Ziemi, oraz obserwacje pasów radiacyjnych. Instrumenty do misji przygotowywał dr James Van Allen, odkrywca pasów radiacyjnych Ziemi.

Explorer 4
Ilustracja
Inne nazwy

Explorer B, 1958 Epsilon

Indeks COSPAR

1958-005A

Państwo

 Stany Zjednoczone

Zaangażowani

DARPA, Jet Propulsion Laboratory

Rakieta nośna

Jupiter C

Miejsce startu

Cape Canaveral Space Force Station

Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum

263 km

Apogeum

2213 km

Okres obiegu

110,2 min

Nachylenie

50,3°

Mimośród

0,12794

Czas trwania
Początek misji

26 lipca 1958 15:07 UTC

Koniec misji

5 października 1958

Powrót do atmosfery

23 października 1959

Wymiary
Kształt

cylindryczny

Wymiary

długość 2 m, średnica 15 cm[1]

Masa całkowita

11,7 (17,4 kg z ostatnim członem rakiety) kg

Budowa i działanie edytuj

Statek był podobny do statków Explorer 1 i Explorer 3. Był cięższy od nich o około 3,5 kg. Nie posiadał anten w postaci krótkich drutów odstających od kadłuba, tylko w formie dwóch okrągłych metalowych płytek mieszczących się blisko dziobu i w połowie długości statku. Posiadały na krawędziach uszczelniacze i tym samym dzieliły wnętrze statku na trzy części. Antena umocowana bliżej dziobu obsługiwała nadajnik niskiej mocy. Antena tylna obsługiwała nadajnik dużej mocy. Dzięki odbiorowi sygnałów z nadajnika można było określić wysokość lotu satelity oraz jego ruch w przestrzeni. Wewnątrz umieszczono dwa nadajniki pracujące na fali 2,78 m, cztery liczniki Geigera-Müllera. Jeden z liczników został osłonięty trzymilimetrową warstwą ołowiu celem stwierdzenia różnicy w ilości rejestrowanego promieniowania kosmicznego w obu licznikach i pomiaru promieniowania o większym natężeniu (według wstępnych wyników stwierdzono istnienie na wysokości 960 km intensywnego promieniowania kosmicznego)[1].

Opis misji edytuj

26 lipca 1958 roku za pomocą czterostopniowej rakiety Jupiter C wprowadzono na orbitę trzeciego z rzędu „Badacza” – Explorera 4. Początkowe parametry: perygeum – 278 km, apogeum – 2184 km, czas obiegu – 110 minut i inklinacja – 51°, a więc znacznie większa niż przy poprzednich satelitach amerykańskich[1]. Explorer 4 wykonał jako pierwszy na świecie dokładne pomiary cząstek naładowanych uwięzionych w ziemskich pasach radiacyjnych (protonów i elektronów). Krótko po starcie stwierdzono, że satelita wykonuje nieprzewidziane obroty wokół własnej osi. Utrudniły one interpretacje odczytów z detektorów.

 
Rakieta Jupiter C (z satelitą Explorer 4) na stanowisku startowym

Detektor ze scyntylatorem z plastycznego tworzywa oraz nadajnik małej mocy (108 MHz) przestały działać 3 września 1958. Dwa liczniki Geigera-Müellera i detektory CsI(Tl) działały normalnie do 19 września 1958. Nadajnik dużej mocy (108,03 MHz) zaprzestał działania 5 października 1958, prawdopodobnie z powodu wyczerpania baterii.

Nim zszedł z orbity i spłonął w atmosferze okrążył Ziemię około 6400 razy.

DARPA początkowo planowała wysłanie dwóch takich statków, wysłano jednak tylko Explorera 4.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Władysław Geisler. Nowości ze świata. Nowy satelita Ziemi.. „Astronautyka”. 2/1958, s. 60. Polskie Towarzystwo Astronautyczne – Oddział Śląski. (pol.). 

Bibliografia edytuj