Wikipedia

Felicja Rymarkiewiczowa

Felicja Włodzimiera Rymarkiewicz z Morzyckich (znana jako Felicja Rymarkiewiczowa; ur. 26 marca 1874 w Niedzielsku, zm. 6 stycznia 1947 w Giewartowie)[1][2] – polska działaczka kulturalna i społeczna, założycielka wieluńskiego koła Polskiej Macierzy Szkolnej, inicjatorka utworzenia biblioteki publicznej i muzeum w Wieluniu.

Wczesne lata edytuj

Ukończyła pensję sióstr Urszulanek w Krakowie. W wieku 19 lat poślubiła adwokata Kazimierza Rymarkiewicza[1][3].

Okres kaliski edytuj

Mieszkała w Kaliszu w latach 1893-1914. W tym okresie działała dobroczynnie w sekcji rozdawnictwa odzieży w Towarzystwie Dobroczynności w Kaliszu. Należała także do zarządów: Muzeum Ziemi Kaliskiej, Towarzystwa Biblioteki im. Adama Mickiewicza i Kaliskiego Towarzystwa Oświatowego. Działała także w Związku Narodowym Kobiet i Towarzystwie Krajoznawczym w Kaliszu. W latach 1907-1910 wraz z mężem wydawała Kalendarz na szkołę rzemiosł w Kaliszu. Publikowała artykuły w "Gazecie Kaliskiej". Współorganizowała system nauki pracy ręcznej, tzw. slöjd i znacznie przyczyniła się do jego wdrożenia w ochronce kaliskiej w 1903 r.[1]

Okres wieluński edytuj

Majątek Niedzielsko odziedziczyła po ojcu w 1906 r. W 1910 r. przekazała część gruntów pod budowę Cukrowni Wieluń. Zasiadała następnie w zarządzie Towarzystwa Akcyjnego tego przedsiębiorstwa, a także opiekowała się szkołą podstawową powstałą przy Cukrowni. Zamieszkała w majątku Niedzielsko w 1914 r. i odtąd poświęciła się działalności kulturalnej i społecznej w Wieluniu i okolicach. Efektem jej pracy były liczne inicjatywy społeczne i kulturalne, m.in. Rolnicza Stacja Doświadczalna w Niedzielsku, Szkoła Handlowa i ochronka dla dzieci w Wieluniu, dom dziecka w Komornikach, kino ruchome, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, społeczny komitet powołany w celu odnowienia popijarskiego kościoła św. Józefa oraz wieluńskie koło Polskiej Macierzy Szkolnej, w którym pełniła funkcję prezesa. Poprzez wieloletnie starania przyczyniła się do utworzenia w Wieluniu instytucji kulturalnych: biblioteki publicznej oraz muzeum. Dzięki niej podjęto pierwsze profesjonalne badania archeologiczne na Ziemi Wieluńskiej. W latach 1919-1921 wchodziła w skład Wieluńskiego Komitetu Plebiscytowego. W 1928 opublikowała Pieśni okolicznościowe ludu Ziemi Wieluńskiej[1][4][5][6].

Okres wojenny i powojenny edytuj

W okresie drugiej wojny światowej została wysiedlona przez Niemców z majątku Niedzielsko (ok. 1941). Spędziła kolejne lata w Warszawie, Pruszkowie i Milanówku. Po wyzwoleniu (1945) wróciła do Wielunia i przez okres kilku miesięcy mieszkała w przytułku Caritasu. Następnie aż do śmierci przebywała u rodziny w Giewartowie[1].

Odznaczenia edytuj

  • Złoty Krzyż Zasługi
  • Srebrny Krzyż Zasługi
  • Order Akademii Literatury[1]

Upamiętnienie edytuj

Imię Felicji Rymarkiewicz nosi jedna z ulic w Wieluniu (obszar dawnej wsi Niedzielsko)[7][1].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g Agata Walczak-Niewiadomska, Rymarkiewiczowa Felicja Włodzimiera, [w:] Zbigniew Szczerbik, Zdzisław Włodarczyk (red.), Wieluński słownik biograficzny. T. 1 i 2, Wieluń: Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, 2014, s. 259-260, ISBN 978-83-940074-0-9.
  2. ↑ Rymarkiewicz Felicja Włodzimiera, [w:] Tadeusz Olejnik, Leksykon Miasta Wielunia, Wieluń: Urząd Miasta i Gminy, 1998, s. 171-172, ISBN 83-904512-0-5.
  3. ↑ Agata Walczak-Niewiadomska, Rymarkiewicz Kazimierz, [w:] Wieluński słownik biograficzny. T. 1 i 2, Wieluń: Wieluńskie Towarzystwo Naukowe, 2014, s. 258, ISBN 978-83-940074-0-9.
  4. ↑ Tadeusz Olejnik, Życie kulturalne Wielunia w Polsce odrodzonej 1918-1939, „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” (4), 2002, s. 97-114 [dostęp 2023-05-15].
  5. ↑ Zbigniew Rybczyński, 95 lat temu powstało w Wieluniu muzeum. Jego założycielką była Felicja Rymarkiewiczowa [online], Nasze miasto Wieluń, 17 października 2021 [dostęp 2023-05-15].
  6. ↑ Z historii przedwojennego muzeum, [w:] Jan Książek (red.), Cenne i ciekawe z kolekcji Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Wieluń - Ożarów: Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu, 2014 (Wieluńska Biblioteka Regionalna ; nr 28), s. 3, ISBN 978-83-935401-1-2.
  7. ↑ Wykaz ulic w miejscowości Wieluń [online], Mapa Live City [dostęp 2023-05-15].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Felicja_Rymarkiewiczowa&oldid=71868304”