Ferrissia californica

	Ferrissia californica
	(Rowell, 1863)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Heterobranchia
Infragromada	Euthyneura
(bez rangi)	Tectipleura
Nadrząd	Hygrophila
Nadrodzina	Lymnaeoidea
Rodzina	zatoczkowate
Podrodzina	Ancylinae
Rodzaj	Ferrissia
Gatunek	Ferrissia californica
Synonimy
	Gundlachia californica Rowell, 1863; Ancylus (Ferrissia) hendersoni B. Walker, 1908; Ancylus (Ferrissia) novangliae B. Walker, 1908; Ancylus fragilis Tryon, 1863; Ancylus clessinianus Jickeli, 1882; Ancylus isseli Bourguignat, 1866; Ancylus sharpi Sykes, 1900; Ferrissia clessiniana (Jickeli, 1882); Ferrissia fragilis (Tryon, 1863); Ferrissia hendersoni (Walker, 1908); Ferrissia wautieri (Mirolli, 1960); Acroloxus lacustris (Linnaeus, 1758); Ferrissia shimeki Pilsbry, 1890; Gundlachia meekiana W. Stimpson, 1863;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Ferrissia californica – inwazyjny gatunek słodkowodnego ślimaka z rodziny zatoczkowatych (Planorbidae), wcześniej klasyfikowanego w rodzinie przytulikowatych (Ancylidae). W literaturze jest bardziej znany pod wcześniejszymi, synonimicznymi^[4]^[5] nazwami Ferrissia wautieri^[6] (przytulik Wautiera^[7]), Ferrissia clessiniana^[8] lub Ferrissia fragilis^[3]. Opisywany był jeszcze pod wieloma nazwami na innych kontynentach.

Systematyka

Ślimak ten był niezależnie opisywany naukowo przez wielu autorów z różnych regionów świata. Każdy z autorów uważał, że opisuje nowy dla nauki gatunek. W Ameryce Północnej znany był pod nazwami Ferrissia shimekii i F. fragilis^[9]. W północno-wschodniej Afryce stwierdzono występowanie Ancylus clessinianus, którą wielu autorów^[4]^[8] uważa za gatunek zawleczony do Europy, gdzie z kolei opisywano go pod nazwami: Ferrissia wautieri czy F. clessiniana. W miarę odkrywania podobieństw pomiędzy populacjami z różnych kontynentów pojawiały się różne teorie o tym, czy są to kryptyczne gatunki, rodzime dla każdego obszaru, ale wcześniej nieodnotowane, czy też jeden gatunek obcy, który rozprzestrzenił się na inne kontynenty^[5]. Badania genetyczne sugerują, że pod wieloma dotychczas opisanymi nazwami kryje się ten sam gatunek^[9]. Nie można jednak wykluczyć, że jest to grupa gatunków kryptycznych.

Występowanie

Naturalny zasięg występowania tego gatunku obejmuje Amerykę Północną^[4], gdzie jest szeroko rozprzestrzeniony i liczny^[3]. Został introdukowany do Europy i Azji Wschodniej^[4]^[10], przez co stał się prawie gatunkiem kosmopolitycznym^[3]^[9]. Zasiedla różne typy wód obfite w roślinność zanurzoną w wodzie. Zwykle są to wody stojące lub wolno płynące potoki i rzeki, rzadziej jeziora. Toleruje sezonowe wysychanie zbiorników. Najczęściej przyczepia się do powierzchni kamieni.

W Europie ślimak ten jest znany od 1931, gdy został zaobserwowany w Królewskim Ogrodzie Botanicznym w Glasgow^[8]. Prawdopodobnie został zawleczony wraz z roślinami wodnymi. W Polsce został odnotowany w 1983 roku w Jeziorze Licheńskim^[11]. Zasięg jego występowania systematycznie się poszerza^[8].

Budowa

Muszla owalna, w kształcie czapki frygijskiej^[12], o tępym wierzchołku, barwy jasnorogowej, przejrzysta, prawie przezroczysta, szeroka do 6 mm^[4], krucha^[8].

Biologia

Ferrissia californica odżywia się pokarmem roślinnym. Jest gatunkiem hermafrodytycznym. Rozwój jest uzależniony od warunków otoczenia. Latem młode ślimaki potrzebują zaledwie 11 dni od wylęgu, by osiągnąć zdolność do składania jaj. Jaja mają wówczas ok. 1,7 mm średnicy. Zimą ten cykl trwa dłużej (60 dni) i jaja są większe (2,9 mm)^[4].

Zobacz też

mięczaki Polski

Przypisy

↑ Ferrissia californica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ MolluscaBase eds., Ferrissia californica (Rowell, 1863), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Ferrissia californica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Species summary for Ferrissia fragilis. AnimalBase, 2011. [dostęp 2011-12-13]. (ang.).
↑ ^a ^b Luboš Beran, Michal Horsák. Distribution of the alien freshwater snail Ferrissia fragilis (Tryon, 1863) (Gastropoda: Planorbidae) in the Czech Republic. „Aquatic Invasions”. 2 (1), s. 45–54, 2007. DOI: 10.3391/ai.2007.2.1.5. (ang.).
↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 420. ISBN 978-83-88147-09-8.
↑ Małgorzata Strzelec: Ferrissia clessiniana (Jickeli, 1882). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Ferrissia wautieri Mirolli, 1960. [w:] Gatunki Obce w Polsce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Walther et al. Confirmation that the North American ancylid Ferrissia fragilis (Tryon, 1863) is a cryptic invader of European and East Asian freshwater ecosystems. „Journal of Molluscan Studies”. 72 (3), s. 318–321, 2006. DOI: 10.1093/mollus/eyl009. (ang.).
↑ Andrea Coronel Walther: A Systematic Study of North American Freshwater Limpets (Gastropoda: Hygrophila: Ancylidae). University of Michigan, 2008.
↑ A. Piechocki. Ferrissia wautieri (Mirolli) Gastropoda, Ancylidae nowy gatunek ślimaka dla fauny Polski. „Przegląd Zoologiczny”. 30 (3), s. 299–303, 1986. (pol.).
↑ Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.

Linki zewnętrzne

Zdjęcie Ferrissia fragilis Flickr.com (ang.)

[itis-1] Ferrissia californica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[mb-2] MolluscaBase eds., Ferrissia californica (Rowell, 1863), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-21] (ang.).

[iucn-3] Ferrissia californica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[ab-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Species summary for Ferrissia fragilis. AnimalBase, 2011. [dostęp 2011-12-13]. (ang.).

[Beran-5] Luboš Beran, Michal Horsák. Distribution of the alien freshwater snail Ferrissia fragilis (Tryon, 1863) (Gastropoda: Planorbidae) in the Czech Republic. „Aquatic Invasions”. 2 (1), s. 45–54, 2007. DOI: 10.3391/ai.2007.2.1.5. (ang.).

[FaunaT3-6] Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 420. ISBN 978-83-88147-09-8.

[iopFw-7] Małgorzata Strzelec: Ferrissia clessiniana (Jickeli, 1882). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-13]. (pol.).

[iopFc-8] Ferrissia wautieri Mirolli, 1960. [w:] Gatunki Obce w Polsce [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-13]. (pol.).

[Walther-9] Walther et al. Confirmation that the North American ancylid Ferrissia fragilis (Tryon, 1863) is a cryptic invader of European and East Asian freshwater ecosystems. „Journal of Molluscan Studies”. 72 (3), s. 318–321, 2006. DOI: 10.1093/mollus/eyl009. (ang.).

[Walther2008-10] Andrea Coronel Walther: A Systematic Study of North American Freshwater Limpets (Gastropoda: Hygrophila: Ancylidae). University of Michigan, 2008.

[Piechocki-11] A. Piechocki. Ferrissia wautieri (Mirolli) Gastropoda, Ancylidae nowy gatunek ślimaka dla fauny Polski. „Przegląd Zoologiczny”. 30 (3), s. 299–303, 1986. (pol.).

[mszB-12] Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[3]

[1]

[2]

[9]

[10]

[11]

[12]