Filip IV pod Fragą
Filip IV pod Fragą – portret olejny hiszpańskiego malarza Diega Velázqueza.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1644 |
| Medium | |
| Wymiary |
135 × 98 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania portretu
edytujOd 1623 roku Diego Velázquez sprawował funkcję nadwornego malarza króla Filipa IV. Do jego obowiązków należało portretowanie władcy i członków rodziny królewskiej. W 1640 roku wybuchła rewolta w Katalonii i Aragonii, w wyniku której armia francuska zajęła te regiony. W 1644 roku armia hiszpańska rozpoczęła kampanię odbicia zajętych terenów; w czerwcu tego samego roku król Filip IV pojawił się na odbijanych terenach, m.in. w wyzwolonej Fradze. Towarzyszył mu Velázquez, który (według relacji Palomina, biografa artysty) namalował portret króla w trzy dni, by jak najszybciej wysłać go królowej Elżbiecie Burbon, do Madrytu[1].
Opis
edytujNa wszystkich wcześniejszych portretach króla wykonanych przez Velázqueza, Filip odziany był na czarno, przedstawiony na ciemnym tle, co nadawało mu poważny, majestatyczny wygląd. Na portrecie z Fragi malarz po raz pierwszy ukazał władcę w odmienny sposób. Król został sportretowany w trzech czwartych. Ma na sobie czerwony płaszcz naczelnego wodza, który nosił podczas wjazdu do odzyskanej Lleidy, w prawej ręce trzyma buławę opartą o biodro, a w lewej dłoni kapelusz.
Filip IV ma na sobie czerwony kaftan, bogato zdobiony białym haftem, z szerokim koronkowym kołnierzem i szerokimi rozciętymi rękawami, spod których wyglądają obcisłe białe – jest pełen przepychu i wyraziście odcina się od szarobrązowego, neutralnego tła (Rolfa Tomana: Sztuka Baroku)[1]
Portret na przestrzeni lat był kilkakrotnie kopiowany. Najlepsza i najbardziej znana kopia znajduje się w londyńskim Dulwich College. Pierwotnie portret uważano za oryginalną pracę Diega Velázqueza, dopiero w 1911 roku, hiszpański znawca i krytyk sztuki Aureliano de Beruete y Moret atrybucję dzieła przypisał zięciowi mistrza, Juanowi del Mazo[2].
Proweniencja
edytujObraz trafił do Madrytu i 16 sierpnia 1644 roku został wystawiony pod pozłacanym baldachimem w kościele św. Marcina z Tours (San Martín). W 1748 roku, Ferdynand VI podarował go księciu Parmy. Następnie portret trafiał do różnych pomniejszych kolekcji m.in.: w Zamku Wartegg w Szwajcarii, do kolekcji w Schwarzau am Steinfelde w Austrii (1864), po 1907 roku do zamku Liechtenegg w Austrii. W 1910 roku książę Eliasz Parmeński sprzedał portret londyńskiej firmie Thomas Agnew & Sons, zajmującej się handlem dzieł sztuki. W 1911 roku trafił do Nowego Jorku do zbiorów Frick Collection[3]. W 2010 roku obraz został poddany konserwacji w waszyngtońskim Metropolitan Museum of Art[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Toman 2004 ↓, s. 408.
- ↑ Rey 2004 ↓, s. 242.
- ↑ a b Diego Rodríguez de Silva y Velázquez (1599–1660) King Philip IV of Spain, 1644 Oil on canvas. [w:] Strona internetowa The Frick Collection [on-line]. The Frick Collection. [dostęp 2014-12-05]. (ang.). (źródło: Art in The Frick Collection: Paintings, Sculpture, Decorative Arts, New York: Harry N. Abrams, 1996).
Bibliografia
edytuj- Rolf Toman: Sztuka Baroku. h.f. ullmann, 2004. ISBN 978-3-8331-4208-6.
- José López-Rey: Velázquez. Catalogue raisonné, vol. II. Taschen Wildenstein Institute, 1996.