Fortyfikacje Senglei
Fortyfikacje Senglei (malt. Is-Swar tal-Isla) – to ciąg murów obronnych i innych umocnień, otaczających miasto Senglea (Isla) na Malcie. Pierwszym elementem umocnień był, zbudowany w roku 1552, Fort Saint Michael. Większość fortyfikacji powstała w następnej dekadzie, z fundacji Wielkiego Mistrza Claude de la Sengle. Budowle były modyfikowane do XVIII w., lecz znaczna część fortyfikacji została zburzona między XIX i XX w. Dzisiaj jedynymi pozostałościami po systemie obronnym Senglei są bastiony od strony morza oraz część umocnień frontowych.
![]() Senglea - część umocnień od strony lądu | |
Państwo | |
---|---|
Lokalizacja | |
Typ | |
Data budowy |
1552 – XVIII w. |
Bitwy | |
Położenie na mapie Malty ![]() | |
![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Senglea_fortifications_map.png/250px-Senglea_fortifications_map.png)
Fortyfikacje Senglei były umieszczone na maltańskiej wstępnej liście światowego dziedzictwa UNESCO od roku 1998, jako część „Fortyfikacji Rycerzy wokół portów na Malcie”[1].
Historia
edytujMiasto Senglea i jego fortyfikacje zostały zbudowane jako efekt ataku osmańskiego na Maltę i Gozo w 1551 r. Po odparciu najeźdźców Rycerze św. Jana uświadomili sobie potrzebę zbudowania większych instalacji ochronnych, i już rok później rozpoczęto budowę dwóch fortów. Pierwszym z nich był Fort Saint Elmo na końcu półwyspu Sciberras (teraz Valletta), a drugim był Fort Saint Michael, zbudowany na półwyspie znanym jako l'Isola. W roku 1553 rozpoczęto opasywanie całego półwyspu fortyfikacjami, wewnątrz których rozwinęło się później miasto. Zostało nazwane Senglea, na cześć rządzącego Wielkiego Mistrza Claude’a de la Sengle.[2]
Miasto odegrało ważną rolę podczas Wielkiego Oblężenia Malty 1565 roku, kiedy było wielokrotnie atakowane przez wojska Turków osmańskich. Nie zostało zdobyte, i otrzymało tytuł Città Invicta (Miasto Niezwyciężone). Po oblężeniu Zakon rozpoczął budowę swej nowej stolicy - Valletty, a Senglea została zaniedbana. Architekt Francesco Laparelli proponował nawet zrównanie miasta z ziemią. Na szczęście jego pomysł został odrzucony i, do roku 1581, system obronny miasta został odbudowany.
W wiekach XVII i XVIII dobudowane zostały różne pomocnicze elementy fortyfikacji. W dodatku, zbudowano Santa Margherita Lines oraz Cottonera Lines, które otoczyły fortyfikacje czołowe Senglei i Birgu. Te dwa nowe systemy wzmocniły system obronny, lecz jednocześnie zmniejszyły znaczenie umocnień frontowych Senglei.
Znaczna część fortyfikacji od strony Corradino została zburzona lub przebudowana w XIX wieku, aby zrobić miejsce dla części Malta Dockyard. Frontowa część fortyfikacji również została mocno zmieniona na początku XX stulecia, lecz pozostałe elementy zostały wpisane na Listę Zabytków 1925[3]. Całe miasto, włączając części fortyfikacji, zostało ciężko uszkodzone przez bombardowania w czasie II wojny światowej[4].
Części fortyfikacji frontowych oraz bastiony od strony morza zostały odnowione w minionych latach[5][6].
Układ fortyfikacji
edytujFortyfikacje Senglei zawierają aktualnie (od części czołowej do Ostrogi, zgodnie z ruchem wskazówek zegara):
- Sheer Bastion, znany też jako il-Maċina – bastion w kształcie klina, nad Dockyard Creek[7]. Na szczycie wału zainstalowano urządzenie do montażu masztów na galerach.[8][9]
- Mur osłonowy z kazamatami, łączący Sheer Bastion z Bastionem św. Michała. W murze znajduje się St. Anne's Gate (Brama św. Anny), główna brama miasta. Niektóre zniszczenia, spowodowane bombardowaniami w czasie II wojny światowej, wciąż są widoczne na murze[10].
- St. Michael Bastion (Bastion św. Michała) – główny bastion fortyfikacji czołowych Senglei, zawierający dużą bartyzanę[11].
- St. Michael Cavalier (Nadszaniec św. Michała) – nadszaniec, będący oryginalnie Fortem św. Michała. Został zburzony w 1921 r., lecz mała część jego podstawy ocalała.[12]
- Mur osłonowy, który oryginalnie łączył Bastion św. Michała z półbastionem, leżącym wzdłuż brzegu od strony Corradino. Półbastion został zburzony w XIX w[13].
- Długi mur osłonowy ciągnący się wzdłuż brzegu od strony Corradino. Obecna konstrukcja została zbudowana w XIX wieku, zastępując oryginalną fortyfikację, zburzoną, aby zrobić miejsce dla stoczni[14].
- The Spur (Ostroga) – bastion od strony morza, naprzeciw Valletty. Zawiera zrekonstruowaną bartyzanę Gardjola (oryginalna została rozebrana w czasie II wojny światowej). Na jego szczycie znajduje się ogród publiczny Gardjola Garden[15].
- Bateria morska (czasami nazywana Lower Spur Battery) przy podstawie fortu, na poziomie morza. Została zaprojektowana przez Carlosa de Grunebergh w latach 1680-tych, zawiera 10 stanowisk ogniowych[16].
Galeria
edytuj-
Sheer Bastion (il-Maċina)
-
Bastion św. Michała i uszkodzony mur osłonowy, oryginalnie łączący go z Sheer Bastion
-
Bastion św. Michała (w miejscu wieży zegarowej był oryginalnie Fort św. Michała)
-
Fortyfikacje naprzeciw Corradino
-
Niewielki bastion w murze naprzeciw Corradino
-
The Spur
-
The Spur widziany z Upper Barrakka Gardens
-
Gardjola
-
Gardjola Garden, na szczycie The Spur
-
Valletta widziana ze szczytu The Spur
Przypisy
edytuj- ↑ „Knights' Fortifications around the Harbours of Malta”, UNESCO Tentative List. Dostęp 16 Cze 2015 (ang.)
- ↑ Abela, Joe „Prominent Sengleans”, Isla Local Council. Dostęp 16 Cze 2015 (ang.)
- ↑ „Protection of Antiquities Regulations 21st November, 1932 Government Notice 402 of 1932, as Amended by Government Notices 127 of 1935 and 338 of 1939.”. mepa.org.mt. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)]., Malta Environment and Planning Authority. (ang.)
- ↑ „L-Isla (Città Invicta)”, lc.gov.mt. Dostęp 10 Cze 2015 (ang.)
- ↑ „Restoration of Senglea Land front and Gateway”, MilitaryArchitecture.com. Dostęp 8 Wrz 2015 (ang.)
- ↑ „€500,000 restoration for Senglea bastions”, Malta Today (17.01.2015). Dostęp 6 Sty 2016 (ang.)
- ↑ „Casemated rampart on left extremity of landfront (il-Macina) - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „Regeneration project for landmark Macina bastion building receives green light”, Malta Today (16.05.2013). Dostęp 16 Cze 2015 (ang.)
- ↑ Joseph Cassar Pullicino. The Order of St. John in Maltese folk-memory. „Scientia”. 15 (4), s. 159, 10-12.1949. Zarchiwizowano z oryginału (PDF) 17 Kwi 2016 (ang.)
- ↑ „Casemated rampart with Main Gate - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „St Michael Bastion - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „St Michael Cavalier - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „Curtain near St Michael Bastion - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „Enceinte along Corradino side - Sengle” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „The Spur - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)
- ↑ „Grunenburg's sea-level battery - Senglea” (PDF), National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands (28.06.2013). Dostęp 13 Lip 2015 (ang.)