Franciszek Adamczak

szwedzko-polski paleontolog

Franciszek Adamczak (ur. 1 marca 1927 w Polsce, zm. 16 lipca 2000 w Iggesund) – polsko-szwedzki paleontolog, badacz małżoraczków paleozoicznych.

Franciszek Adamczak
Państwo działania

 Szwecja

Data i miejsce urodzenia

1 marca 1927
Polska

Data i miejsce śmierci

16 lipca 2000
Iggesund

Specjalność: paleontologia
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Okres zatrudn.

1954–1964

Uczelnia

Uniwersytet Sztokholmski

Okres zatrudn.

od 1964

Życiorys edytuj

Franciszek J. Adamczak urodził się 1 marca 1927 w Polsce. Ukończył studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował następnie jako asystent (1954–1958) i adiunkt (1958–1964)[1]. W 1964 wyemigrował do Szwecji, gdzie przyjął obywatelstwo tego kraju i pracował na Uniwersytecie Sztokholmskim. Był członkiem Szwedzkiego Towarzystwa Geologicznego(inne języki)[2]. Uzyskał co najmniej stopień naukowy doktora[3]. Zmarł w szpitalu w Iggesund 16 lipca 2000[1].

Prace naukowe edytuj

Przegląd badań edytuj

Od początku kariery badawczej (pierwsza praca opublikowana w 1956) do śmierci Franciszek Adamczak zajmował się morfologią, systematyką i ewolucją małżoraczków paleozoicznych. Wśród jego szczególnych osiągnięć można wymienić opisanie Eridostraca (=Eridostracina), podrzędu pierwotnych małżoraczków paleozoicznych (ordowikkarbon; interpretowanego też jako przedstawiciele innej grupy skorupiaków)[4].

Pod koniec życia uczestniczył w projekcie, mającym na celu wydanie poprawionej wersji poświęconego małżoraczkom tomu (Q) standardowego kompendium Treatise on Invertebrate Paleontology. Projekt ten nie doszedł do skutku, a pozostałe po Franciszku Adamczaku materiały wydał pośmiertnie pod zbiorczym tytułem Contributions to Palaeozoic Ostracod Classification jego współpracownik ostrakodolog niemiecki Gerhard Becker(inne języki), który jako wstęp do jednej z tych publikacji[5] napisał też nekrolog badacza i zestawił bibliografię, obejmującą 35 publikacji, których autorem lub współautorem był Adamczak[1].

Nomenklatura zoologiczna edytuj

Wśród taksonów utworzonych przez F. Adamczaka można wymienić:

  • podrząd Eridostraca Adamczak, 1961[6];
  • rodzaj Kuresaaria Adamczak, 1967[7];
  • rodzaj Guerichiella Adamczak, 1968[8].

Na cześć F. Adamczaka nazwano następujące rodzaje małżoraczków:

  • Adamczakiella Becker & Sanchez de Posada, 1977[9];
  • Adamczakellus Groos-Uffenorde in Feist & Groos-Uffenorde, 1979[10];
  • Adamczakia Schallreuter, 1986[11];
  • Adamczakites Olempska, 1994[12].

Wybrane publikacje edytuj

  • Polyzygia Gürich, an ostracod genus from the Givetian of the Holy Cross Mountains (1956)[13]
  • Eridostraca, a new suborder of ostracods and its phylogenetic significance (1961)[6]
  • Middle Devonian Podocopida (Ostracoda) from Poland: their morphology, systematics and occurrence (1976)[14]
  • Contributions to Palaeozoic Ostracod Classification (pośmiertnie, 2003–2006)[5][15]

Przypisy edytuj

  1. a b c G. Becker, In memoriam Franciszek Adamczak, „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”, 229 (3), 2003, s. 340–348.
  2. Membership supplement, „Geologiska Föreningen i Stockholm Förhandlingar”, 110 (4), 1988, i–vi, DOI10.1080/11035898809452663, ISSN 0016-786X [dostęp 2023-05-08].
  3. Ewa Olempska, Middle to Upper Devonian Ostracoda from the Southern Holy Cross Mountains, Poland, „Acta Palaeontologica Polonica”, 40, palaeontologia.pan.pl, 1979, s. 115, ISSN 0567-7920 [dostęp 2023-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-15] (ang.).
  4. Jones, P.J. & Olempska, E., The ostracode suborder Eridostracina Adamczak, 1961, „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”, 267 (3), 2013, s. 341–352.
  5. a b F. Adamczak✝, The Platycopine Dynasty. 1. Family Kloedenellidae Ulrich & Bassler, 1908. Actual kloedenellaceans., „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”, 229 (3), 2003, s. 339–373.
  6. a b F. Adamczak, Eridostraca, a new suborder of ostracods and its phylogenetic significance, „Acta Palaeontologica Polonica”, 6 (1), 1961, s. 75–116.
  7. World Ostracoda Database - Kuresaaria Adamczak, 1967 † [online], www.marinespecies.org [dostęp 2023-05-08].
  8. World Ostracoda Database - Guerichiella Adamczak, 1968 † [online], www.marinespecies.org [dostęp 2023-05-08].
  9. IRMNG - Adamczakiella Becker & Sanchez de Posada, 1977 † [online], www.irmng.org [dostęp 2023-05-08].
  10. IRMNG - Adamczakellus Groos-Uffenorde in Feist & Groos-Uffenorde, 1979 † [online], www.irmng.org [dostęp 2023-05-08].
  11. World Ostracoda Database - Adamczakia Schallreuter, 1986 † [online], www.marinespecies.org [dostęp 2023-05-08].
  12. E. Olempska, Ostracods of the Mójcza Limestone, „Palaeontologia Polonica”, 53, 1994, s. 129–212.
  13. F. Adamczak, Polyzygia Gürich, an ostracod genus from the Givetian of the Holy Cross Mountains, „Acta Palaeontologica Polonica”, 1 (1), 1956, s. 35–38.
  14. F. Adamczak, Middle Devonian Podocopida (Ostracoda) from Poland: their morphology, systematics and occurrence, „Senckenbergiana lethaea”, 57 (4/6), 1976, s. 265–467.
  15. F. Adamczak✝, Contributions to Palaeozoic Ostracod Classification. "Non-kloedenellacean" ostracods. 3. Family Glyptopleuridae GIRTY, 1910. Ambigous forms, „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”, 241, 2006, s. 1–24.