Górkowie herbu Łodzia

ród szlachecki
(Przekierowano z Górkowie)

Górkowie (Gorkowie) herbu Łodziapolski ród magnacki silnie związany z Kórnikiem, Bninem, Poznaniem i Swarzędzem[1]. Górkowie niekiedy nazywani byli panami z Górki.

Herb Łodzia

Historia

edytuj

Rosnące znaczenie rodzinie dał Mikołaj z Górki – kanclerz kapituły poznańskiej (zm. 1439), który będąc właścicielem Kórnika wzniósł w nim okazały zamek, a pod koniec życia erygował kościół parafialny. To on promował Wyszotę i Łukasza, swoich bratanków, synów Jakuba z Górki (zm. 1422). Wyszota Górka przez wiele lat był prepozytem katedralnej kapituły poznańskiej. Łukasz był dworzaninem króla Władysława Jagiełły i zasłużył się również wobec Władysława Warneńczyka na Węgrzech, doprowadzając tam oddziały zaciężnych. W roku 1441 Łukasz zostaje wojewodą poznańskim. Król Kazimierz IV Jagiellończyk powołał Łukasza Górkę na starostwo generalne Wielkopolski, które piastował w latach 1447–1448, 1451–1454 i 1456–1457.

Łukasz ożenił się z Katarzyną Szamotulską, córką i siostrą poznańskich kasztelanów, z którą miał czterech synów, z których dwu, Jakuba i Uriela, przeznaczył na kariery kościelne. Młodo zmarły Jakub otrzymał kanonię poznańską, a chorowity Uriel zgromadził liczne beneficja kościelne, a także objął kanclerstwo koronne oraz zapewnienie o możliwym biskupstwie poznańskim, które objął w roku 1479 i które sprawował aż do śmierci w 1498 r.

Dwaj świeccy bracia Uriela, Jan i Mikołaj, niewiele przeżyli ojca. Jan zmarł w 1478/79 r. jako podkomorzy poznański. Mikołaj zmarł w 1482 r. jako kasztelan gnieźnieński. Tak więc z czterech synów Łukasza Górki pozostał tylko jeden potomek – syn Mikołaja, Łukasz II Górka, którego protektorem, po wczesnej śmierci ojca, został stryj Uriel.

Łukasz (II) Górka osiągnął kolejno urzędy kasztelana lędzkiego (1507), poznańskiego (1511), a później i wojewody poznańskiego w 1515 r. Był też starostą generalnym Wielkopolski w latach 1508–1535. Po śmierci żony przyjął święcenia kapłańskie i w roku 1538 został biskupem kujawskim. Umierał w roku 1542 jako najpotężniejsza i najbogatsza osoba w Wielkopolsce tego czasu[2]. Swój majątek pozostawił jedynemu synowi, Andrzejowi Górce.

Andrzej Górka zmarł w roku 1551, a zrodzone ze swojego małżeństwa (od 1525) z Barbarą z Kurozwęckich (zm. 1545) pięcioro dzieci nie miało już żadnego męskiego potomka. Ostatni z Górków – Stanisław zmarł bezpotomnie w 1592 roku.

Przedstawicieli rodu pochowano w poznańskiej katedrze, w kaplicy Górków.

Drzewo rodowe Górków

edytuj
          Wojciech z Górki
ur. ?
zm. po 1398
         
                                       
                                       
Pietrasz
 wz. 1400
Jakub z Górki
 ur. ?
 zm. 1422/26
Mikołaj
 ur. ?
 zm. 1439
                                       
                                       
  Łukasz
 ur. ?
 zm. 11 IV 1475
Wyszota
 ur. ?
 zm. 1453
 
                                       
                                       
Uriel
 ur. ?
 zm. 21 I 1498
Jan
 ur. ?
 zm. 1478
Jakub
 ur. ?
 zm. 1476
Mikołaj
 ur. ?
 zm. 1482/1497
Małgorzata
 ur. ?
 zm. ?
                                       
                                       
  Łukasz
 ur. 1482
 zm. 14 X 1542
Katarzyna z Brudzewa
 ur. ?
 zm. przed 1538
 
                                       
                                       
  Andrzej
 ur. 1500
 zm. 1551
Anna
 ur. ?
 zm. ?
Katarzyna
 ur. ?
 zm. ?
 
                                       
                                       
  Łukasz
 ur. ok. 1533
 zm. 23 I 1573
Andrzej
 ur. ok. 1534
 zm. 5 I 1583
Stanisław
 ur. 1538
 zm. 23 X 1592
Katarzyna
 ur. ?
 zm. ?
Barbara
 ur. ?
 zm. ?
 

Przedstawiciele bez osobnych haseł

edytuj

Zamki i pałace Górków

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Kasper Niesiecki, Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan Nepomucen Bobrowicz, t. IV, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 199-209 [dostęp 2021-05-22].
  2. Antoni Gąsiorowski: Krąg fundatorów wielkopolskich płyt brązowych schyłku wieków średnich w Kronika Miasta Poznania, nr 3/4, 1991 s.11

Bibliografia

edytuj