Galidia kasztanowata

gatunek drapieżnego ssaka

Galidia kasztanowata[9] (Galidia elegans) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny galidii (Galidiinae) w obrębie rodziny falanrukowatych (Eupleridae).

Galidia kasztanowata
Galidia elegans[1]
I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Nadrodzina

kotokształtne

Rodzina

falanrukowate

Podrodzina

galidie

Rodzaj

Galidia
I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837[3]

Gatunek

galidia kasztanowata

Synonimy

Rodzaju:

Gatunku:

Podgatunki
  • G. e. elegans I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837
  • G. e. dambrensis Tate & Rand, 1941[6]
  • G. e. occidentalis Albignac, 1971[7]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Taksonomia

edytuj

Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1837 roku francuski przyrodnik Isidore Geoffroy Saint-Hilaire nadając im odpowiednio nazwy Galidia[3] i Galidia elegans[2]. Holotyp pochodził z Tamatave, na Madagaskarze[10]. Jedyny przedstawiciel rodzaju galidia[9] (Galidia)[11].

Relacje między podgatunkami nie zostały zbadane w nowoczesnym sensie filogeograficznym, a w niektórych przypadkach cechy użyte do ich oddzielenia są niejednoznaczne[11]. Podgatunkowy status niektórych geograficznie pośrednich populacji pozostaje nierozwiązany (np. dorzecze rzeki Sambirano, region jezior na zachód od Tsingy de Bemaraha i lasy w pobliżu Daraina)[11]. Mieszańce pomiędzy tymi różnymi formami geograficznymi w niewoli dają płodne młode[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunków[11]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
G. e. dambrensis Galidia elegans dambrensis Tate & Rand, 1941 Montagne d’Ambre, na wysokości 1000 m, Madagaskar[12].
G. e. occidentalis Galidia elegans occidentalis Albignac, 1971 W pobliżu Bekopaki, 50 km na południe od Antsalovy (19°06′S 44°48′E/-19,100000 44,800000), na wysokości 100 m n.p.m.[13].

Etymologia

edytuj
  • Galidia: gr. γαλιδευς galideus, γαλιδεως galideōs „młoda łasica”, zdrobnienie od γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”[14].
  • elegans: łac. elegans, elegantis „elegant”, od elegere prawdopodobnie wczesnej formy eligere „wybrać”[15].
  • dambrensis: Montagne d’Ambre, Madagaskar.
  • occidentalis: łac. occidentalis „zachodni”, od occidens, occidentis „zachód”, od occidere „ustawić”[16].

Zasięg występowania

edytuj

Galidia kasztanowata występuje na Madagaskrze zamieszkując w zależności od podgatunku[11]:

  • G. elegans elegans – wschodni Madagaskar (region otaczający Andapę na południe do Tôlanaro).
  • G. elegans dambrensis – północny Madagaskar (pierwotnie opisany z góry Montagne d’Ambre, ale osobniki z Ankarany odnoszą się do tego taksonu).
  • G. elegans occidentalis – środkowo-zachodni Madagaskar (regiony wapienne Bemaraha, Namoroka i Kelifely).

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 30–38 cm, długość ogona 26–29,1 cm, długość ucha 2,8–3 cm, długość tylnej stopy 6–7,2 cm; masa ciała 655–965 g (wymiary dla podgatunku nominatywnego)[17]. Wymiary u pozostałych podgatunków w dużej mierze pokrywają się[17]. Na podstawie pomiarów dokonanych w Ranomafanie we wschodniej części wilgotnego lesu istnieją pewne przesłanki świadczące o dymorfizmie płciowym w zakresie wielkości ciała – osiem dorosłych samców miało ciężar ciała wynoszący średnio 992 g (zakres 900–1085 g), a dwie dorosłe samice odpowiednio 760 i 890 g[17]. Niewielki ssak o wydłużonym ciele z długim, grubym ogonem i krótkimi łapami. Uszy małe, zaokrąglone. Grzbiet ciała rdzawobrązowy, spód ciała i łapy ciemnobrązowe do czarnych. Na ogonie występują poprzeczne czarne pręgi na rdzawobrązowym tle.

Tryb życia

edytuj

Galidie kasztanowate są spotykane pojedynczo, w parach lub małych grupkach – prawdopodobnie grupach rodzinnych skupionych wokół dojrzałej pary. Po ciąży trwającej 72-91 dni samica rodzi jedno młode. Rozmiary dorosłych osobników osiągają około 1 roku, a dojrzałość płciową w drugim roku życia. Żyje do 13 lat w niewoli, w naturze krócej. Są wszystkożerne – zjadają małe ssaki i inne małe kręgowce oraz bezkręgowce i owoce.

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Galidia I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1837.

Przypisy

edytuj
  1. Galidia elegans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Geoffroy 1837 ↓, s. 581.
  3. a b Geoffroy 1837 ↓, s. 580.
  4. W.H. Flower & R. Lydekker: An introduction to the study of mammals living and extinct. London: A. and C. Black, 1891, s. 538. (ang.).
  5. R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 175. (ang.).
  6. G.H.H. Tate & A.L. Rand. A new Galidia (Viverridae) from Madagascar. „American Museum novitates”. 1112, s. 1, 1941. (ang.). 
  7. R. Albignac. Une nouvelle sous-espèce de Galidia elegans: G. elegans occidentalis (Viverridae de Madagascar). Mise au point de la répartition géographique de l’espèce. „Mammalia”. 35 (2), s. 307, 1971. DOI: 10.1515/mamm.1971.35.2.307. (ang.). 
  8. F. Hawkins, Galidia elegans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-29] (ang.).
  9. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 142. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Galidia elegans. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-29].
  11. a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  12. Zijlstra ↓, s. N#41094.
  13. Zijlstra ↓, s. N#41096.
  14. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 290, 1904. (ang.). 
  15. The Key to Scientific Names, elegans [dostęp 2022-04-29].
  16. The Key to Scientific Names, occidentalis [dostęp 2022-04-29].
  17. a b c S.M. Goodman: Family Eupleridae (Madagascar Carnivores). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 347–348. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia

edytuj