Gebalim – trudna w identyfikacji nazwa jakiegoś ludu słowiańskiego, pojawiająca się w liście Chasdaja ibn Szapruta, żydowskiego uczonego działającego na dworze Umajjadów w Kordobie, do króla Chazarów Józefa[1][2].

W napisanym po hebrajsku liście, powstałym przed 961 rokiem, Szaprut wymienia zagraniczne poselstwa bawiące na dworze w Kordobie. Wśród nich znaleźli się wysłannicy „króla Aszkenazów” (tj. króla niemieckiego Ottona I), „króla Konstantyny” (tj. cesarza Bizancjum) oraz „króla Gebalim, którzy są al-Sekalab”[2]. Posłowie z Gebalim, dowiedziawszy się o zamiarze nawiązania przez Chasdaja kontaktu z władcą Chazarii, zobowiązali się do przekazania listów swojemu królowi, który miał następnie przesłać je dalej poprzez kraje Hangryn (Węgry) i Rum (Bizancjum) do Chazarów. Posłom tym miało towarzyszyć dwóch Żydów o imionach mar Saul i mar Józef, którzy prawdopodobnie pełnili funkcję tłumaczy[2].

Nazwa Gebalim, o prawdopodobnie biblijnym pochodzeniu, jest trudna w interpretacji, chociaż zestawienie jej w jednym szeregu z nazwami Niemiec i Bizancjum pozwala na orientacyjne usytuowanie jej na mapie ówczesnej Europy[2]. Źródłosłów nazwy wywodzono z hebrajskiego gebal „góra” i na tej podstawie wiązano ją z Chorwatami. Próbowano ją też odnieść do państwa polańskiego Siemomysła/Mieszka I[2] lub Czech pod panowaniem Bolesława I[1]. Zdaniem K.T. Witczaka Chasdaj pod nazwą Gebalim opisał połabskich Hawelan/Stodoran[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Mały słownik kultury dawnych Słowian. red. Lech Leciejewicz. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 116.
  2. a b c d e f Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2007, s. 73-74.