Gliwice Trynek – zlikwidowana wąskotorowa stacja kolejowa w Gliwicach zlokalizowana na linii Bytom Karb WąskotorowyMarkowice Raciborskie Wąskotorowe (kilometr 19,3)[2], w latach 1899–1945 początkowa stacja kolei Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz[3].

Gliwice Trynek
Obiekt zabytkowy nr rej. A/1478/93 z 1 marca 1993
Ilustracja
Pozostałości budynku dworcowego w 2022 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Gliwice

Lokalizacja

Trynek

Linie kolejowe
Położenie na mapie Gliwic
Mapa konturowa Gliwic, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Gliwice Trynek”
Położenie na mapie górnośląskich kolei wąskotorowych
Mapa konturowa górnośląskich kolei wąskotorowych, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gliwice Trynek”
Ziemia50°16′58″N 18°40′43″E/50,282778 18,678611

Historia edytuj

 
Teren stacji w 2006

Stacja obsługiwała ruch na torowiskach o rozstawie szyn 785 mm, charakterystycznym również dla ówczesnej sieci tramwajowej Górnego Śląska. Należała do największych na linii i jako jedyna do 1945 posiadała torowiska zelektryfikowane (od 1898)[4]. Dzięki temu stanowiła punkt styczny z siecią tramwajową. Umożliwiała przesiadki z tramwajów obsługujących aglomerację górnośląską do pociągów w kierunku Rud i Raciborza. W 1925 zakupiono wagon motorowy i wprowadzono ruch bezpośredni z centrum Gliwic do Raciborza, bez przesiadki w Trynku[5].

Na początku last 60. XX w. na trasie Gliwice Trynek - Rudy Raciborskie kursowało po 13 par pociągów w dni robocze i 8 par w dni świąteczne[6]. W 1991 zawieszono ruch pasażerski z Trynku do Markowic[5].

Budynek dworca kolejowego oraz magazyn przesyłkowy (w konstrukcji szachulcowej) został 1 marca 1993 wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1478/93[7]. Decyzja ta nie powstrzymała jednak postępującej degradacji obiektów, które faktycznie zostały porzucone przez swojego właściciela – PKP[8].

W 2011 roku planowano reaktywację linii - po przekazaniu miastu Gliwice terenów wokół stacji, miały rozpocząć się tam prace porządkowe. Budynek stacji, ze względu na zły stan techniczny, miał zostać zburzony i odbudowany[9]. Część stacji zajmuje park z punktem odpoczynku dla rowerzystów i tablicą pamiątkową[5].

Przypisy edytuj

  1. Dodatek do służbowego rozkładu jazdy Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, ćżęść I, V, VII. Bytom: Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Katowicach, 1981, s. 4.
  2. Dodatek do służbowego rozkładu jazdy Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, ćzęść I, V, VII. Bytom: Śląska Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Katowicach, 1981, s. 4.
  3. Krzysztof Soida: Kolej Gliwice Trynek – Rudy – Racibórz. Łódź: Emi – Press, 1998. ISBN 83-904079-2-2.
  4. Danuta Pałęga: Stacja-widmo w Gliwicach? Dziś niewielu o niej wie, kiedyś była jedną z najbardziej nowoczesnych na Górnym Śląsku. Dziennik Zachodni, 2023-10-16. [dostęp 2023-10-27].
  5. a b c Radosław Gawron, TR1. Rys historyczny, tablica informacyjna in situ
  6. Anna Jurkiewicz, Stanisław Ziemba: Województwo katowickie. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1962, s. 145.
  7. NID: Rejestr Zabytków Województwa Śląskiego – stan na 30 marca 2011 r.. www.nid.pl. [dostęp 2011-06-01]. (pol.).
  8. GazetaGliwice.pl: Ciuchcią z Gliwic do Rud, do marketu i hali Podium?. www.dziennikzachodni.pl. [dostęp 2011-06-01]. (pol.).
  9. Joanna Heler: Gminy zdeterminowane, by reaktywować kolej wąskotorową. gliwice.gazeta.pl. [dostęp 2011-05-31]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Gliwice Trynek
Linia Bytom Karb WąskotorowyMarkowice Raciborskie Wąskotorowe (19,3 km)
   
Gliwice Wąskotorowe
odległość: 1,888 km
 
odległość: 0,775 km