Gouffre Bergerjaskinia krasowa w wapiennym masywie Vercors we Francji. W latach 1954-1963 była uznawana za najgłębszą poznaną przez człowieka jaskinię świata[1]. Obecnie jej głębokość (wraz z Gouffre de la Fromagère) wynosi – 1271 m, a długość korytarzy 45 118 m. Jest uznawana za 39. pod względem głębokości jaskinię świata i 4. pod względem głębokości jaskinię Francji.

Gouffre Berger
Ilustracja
Wejście do jaskini Gouffre Berger
Państwo

 Francja

Położenie

masyw Vercors, departament Isère

Długość

45 118 m

Głębokość

1271 m

Wysokość otworów

1460 m n.p.m.

Data odkrycia

1953

Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gouffre Berger”
45°13′09″N 5°36′16″E/45,219167 5,604444

Położenie edytuj

Otwór jaskini znajduje się na wysokości 1460 m n.p.m. na płaskowyżu Sornin[2], rozciągającym się na wysokości 1400-1600 m n.p.m., kilkanaście kilometrów na północny zachód od Grenoble. Otoczenie wejścia jaskini tworzy typowy teren krasowy, pokryty wydatnym lapiazem, z licznymi lejami i studniami krasowymi.

Opis jaskini edytuj

Gouffre Berger jest jaskinią krasową z aktywnym, obfitym ciekiem wodnym, z licznymi podziemnymi jeziorami i wodospadami. Od powierzchni do poziomu – 256 m jaskinia jest rozwinięta w formie pionowych studni o wysokościach od kilkunastu do ok. 50 m. W głębszych partiach jaskini, zwłaszcza w Sali Trzynastu (ok. – 500 m), zwraca uwagę bogata szata naciekowa z wielkimi stalagmitami i cieniutkimi stalaktytami rurkowymi. Od głębokości ok. – 600 m zaczyna się „ciąg wodny”, pokonywany przy pomocy pontonów. W Sali Huraganu wodospad ma wysokość 40 m, a woda spadająca w wielkiej ilości powoduje gwałtowne ruchy powietrza. Ciek wodny w jaskini zasilają wody opadowe z obszaru płaskowyżu. Barwienie wody wykazało, że wody z jaskini płyną poza końcowym syfonem jeszcze ok. 2 km, by wydostać się na powierzchnię poprzez jaskinię Cuves de Sassenage, jako potok le Furon. Temperatura powietrza w jaskini wynosi od + 5,5 do + 7,0 °C.

Dzieje eksploracji edytuj

Jaskinia została odkryta 24 maja 1953 r. przez grupę geologów z Grenoble (Joseph Berger, Louis Eymas, Marc Jouffray i Géo Mathieu). W następnym roku osiągnięto w niej głębokość – 903 m, co uczyniło z niej najgłębszą wówczas poznaną jaskinię świata (poprzedni rekord należał do jaskini Pierre Saint-Martin w Pirenejach z głębokością – 659 m). Wyprawa podjęta w 1955 r. przyniosła zejście do Sali Huraganu na głębokości – 985 m oraz świadomość, że jaskinia schodzi jeszcze znacznie głębiej. Wielka międzynarodowa wyprawa (w skład której wchodziło również pięciu polskich speleologów z Klubu Wysokogórskiego pod kierownictwem Kazimierza Kowalskiego), osiągnęła latem 1956 końcowy syfon na rekordowej głębokości – 1122 m. Rekord ten dotrwał do 1963 r., w którym – po najnowszych odkryciach – tytuł najgłębszej jaskini świata objęła ponownie jaskinia Pierre Saint-Martin.

W sierpniu 1966 r. IV całkowitego przejścia jaskini aż po dno dokonała podczas stupięćdziesięciogodzinnej akcji polska dziesięcioosobowa wyprawa Klubu Wysokogórskiego pod kierownictwem Macieja Kuczyńskiego.

W lipcu 1968 r. członkowie Spéléo-Club de la Seine przepłynęli długi na 70 ma Syfon 1, a następnie długi na 20 m Syfon 2 i osiągnęli głębokość -1141 m. W październiku 1968 r. nurkując w Syfonie 4 osiągnęli głębokość -1 148 m[3].

W 1981 r. system jaskiniowy Gouffre Berger obejmował już – oprócz jaskini głównej – przyłączone w międzyczasie do niej sąsiednie jaskinie (Puits Marry, Scialet des Rhododendrons, Gouffre des Elfes, Gouffre de la Fromagère). 15 lutego tegoż roku Fred Poggia uzyskał w tym systemie głębokość -1 198 m. Kolejne, dziewiąte już wejście do systemu, la Laitière Mutante, odkrył 21 lutego 2010 r Cédric Lachat. We wrześniu 2016 r. utworzono jedenaste wejście, które komunikuje się z Gouffre de la Fromagère; to jest "Delta 35 przepaść"

 
Odcinki różnych wejść tworzących sieć przepaści Berger w 2020 roku.

Przypisy edytuj

  1. Kowalski Kazimierz: W najgłębszej jaskini świata, w: „Poznaj Świat” R. V, nr 2 (51), luty 1957, s. 18-20
  2. Gradziński Ryszard, Kuczyński Maciej: W jaskiniach Europy, w: „W skałach i lodach świata” tom 3: „Od Łomnicy do Mont Blanc”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1969, s. 331-343
  3. Gustáv Stibrányi: Stručne o najhlbších jaskyniach sveta [w:] "Krásy Slovenska" R. LVII, nr 10/80, s. 466-467